Google tái xuất mạnh mẽ
Theo trang bloomberg.com ngày 25/11, tập đoàn internet này đã tung ra phần mềm AI mới và ký một số thỏa thuận, như hợp tác chip với Anthropic PBC, giúp trấn an nhà đầu tư rằng họ sẽ không dễ dàng để thua OpenAI (đơn vị tạo ra ChatGPT) và các đối thủ khác. Mô hình đa dụng mới nhất của Google là Gemini 3 lập tức nhận được lời khen nhờ khả năng lập luận, viết mã và xử lý các tác vụ chuyên ngành vốn làm khó nhiều chatbot AI. Mảng điện toán đám mây của Google, trước đây bị xem là đứng ngoài cuộc, đang tăng trưởng vững nhờ làn sóng phát triển dịch vụ AI và nhu cầu tính toán toàn cầu.
Một số dấu hiệu cho thấy nhu cầu đối với chip AI chuyên dụng của Google đang tăng lên. Đây là một trong số ít lựa chọn thay thế khả thi cho thiết bị thống trị thị trường của tập đoàn Nvidia.
Một thông tin ngày 24/11 cho biết sự kiện Meta đang đàm phán để sử dụng chip của Google đã giúp cổ phiếu của công ty mẹ Alphabet tăng mạnh. Giá trị thị trường công ty này đã tăng gần 1.000 tỷ USD kể từ giữa tháng 10, nhờ tỷ phú Warren Buffett mua 4,9 tỷ USD cổ phần trong quý III và sự hứng khởi của phố Wall trước nỗ lực AI của tập đoàn này.
Giá cổ phiếu Alphabet tăng 1,5% lên 323,44 USD tại New York ngày 25/11, đưa vốn hóa công ty lên gần 4.000 tỷ USD.
Cổ phiếu của SoftBank, một trong những nhà hậu thuẫn lớn nhất của OpenAI, giảm 10% ngày 25/11 vì lo ngại cạnh tranh từ Gemini của Google. Cổ phiếu Nvidia mất 2,6% giá trị, xóa hơn 115 tỷ USD giá trị thị trường.
Ông Neil Shah, nhà phân tích kiêm đồng sáng lập Counterpoint Research, nhận định: “Google có thể luôn là ứng viên thầm lặng trong cuộc đua AI này. Đây là gã khổng lồ ngủ quên nhưng giờ đã hoàn toàn tỉnh giấc”.
Trong nhiều năm, lãnh đạo Google cho rằng nghiên cứu chuyên sâu và tốn kém sẽ giúp họ cạnh tranh với đối thủ, bảo vệ vị thế công cụ tìm kiếm hàng đầu và tạo ra nền tảng điện toán tương lai. Rồi ChatGPT xuất hiện, trở thành mối đe dọa thực sự đầu tiên đối với Google Search trong nhiều năm, dù chính Google đã tiên phong công nghệ nền tảng của chatbot OpenAI. Tuy nhiên, Google có nhiều nguồn lực mà OpenAI không có: kho dữ liệu khổng lồ để huấn luyện mô hình, lợi nhuận ổn định và hạ tầng tính toán riêng.
Ông Sundar Pichai, Giám đốc điều hành Google và Alphabet, nói với nhà đầu tư hồi quý trước: “Chúng tôi áp dụng một cách tiếp cận AI một cách toàn diện, sâu rộng và bao trùm toàn bộ chuỗi công nghệ”.
Những lo ngại rằng Google có thể bị kìm hãm bởi cơ quan quản lý đang mờ dần. Công ty này vừa tránh được nguy cơ bị chia nhỏ trong vụ kiện độc quyền tại Mỹ. Google cũng cho thấy một số tiến triển trong nỗ lực kéo dài nhiều năm nhằm đa dạng hóa ngoài mảng kinh doanh cốt lõi. Waymo, đơn vị xe tự lái của Alphabet, chuẩn bị hoạt động tại nhiều thành phố mới và vừa bổ sung tính năng lái trên đường cao tốc vào dịch vụ taxi.
Lợi thế của Google
Một phần lợi thế của Google đến từ yếu tố kinh tế. Đây là một trong số ít công ty sản xuất toàn bộ hệ thống điện toán: ứng dụng AI cho người dùng như bộ tạo ảnh Nano Banana, mô hình phần mềm, kiến trúc điện toán đám mây và cả chip vận hành. Google còn có kho dữ liệu “vàng” từ các hoạt động tìm kiếm, điện thoại Android và YouTube vốn là nguồn dữ liệu thường được Google giữ riêng. Điều này giúp họ kiểm soát tốt hơn hướng phát triển kỹ thuật và không phải phụ thuộc vào nhà cung cấp, không giống OpenAI.
Nhiều công ty công nghệ, gồm Microsoft và OpenAI, đã tính toán cách phát triển chip riêng hoặc hợp tác để giảm lệ thuộc vào sản phẩm bán chạy nhất của Nvidia. Trong nhiều năm, Google gần như là khách hàng duy nhất dùng bộ xử lý do họ tự thiết kế. Đó là TPU, vốn được thiết kế hơn một thập kỷ trước để tăng tốc tạo kết quả tìm kiếm và sau đó được điều chỉnh cho các tác vụ AI phức tạp. Điều này đang thay đổi. Tháng 10, Anthropic cho biết họ sẽ dùng tới 1 triệu TPU của Google theo một thỏa thuận trị giá hàng chục tỷ USD.
Ngày 24/11, trang tin The Information đưa tin Meta dự định sử dụng chip của Google tại trung tâm dữ liệu vào năm 2027. Google từ chối bình luận kế hoạch cụ thể nhưng cho biết mảng đám mây đang thúc đẩy nhu cầu cho cả TPU tùy chỉnh và GPU của Nvidia. Người phát ngôn viết: “Chúng tôi cam kết hỗ trợ cả hai, như chúng tôi đã làm trong nhiều năm nay”.
Ngày 25/11, người phát ngôn Nvidia nói: “Chúng tôi vui mừng trước thành công của Google. Họ đã đạt nhiều tiến bộ lớn trong AI và chúng tôi tiếp tục cung cấp sản phẩm cho Google”. Người này nói thêm: “Nvidia đi trước ngành này một thế hệ. Đây là nền tảng duy nhất chạy mọi mô hình AI và hoạt động ở mọi nơi có máy tính”.
Các nhà phân tích nhận định thông tin liên quan Meta là tín hiệu cho thấy thành công của Google. Ông Ben Barringer, trưởng bộ phận nghiên cứu công nghệ tại Quilter Cheviot, nhận định: “Nhiều công ty khác thất bại trong việc xây dựng chip tùy chỉnh, nhưng Google rõ ràng đã bổ sung thêm một lợi thế mới”.
Google đã chấp nhận rủi ro để đạt được vị trí hiện tại. Đầu năm 2023, công ty hợp nhất mảng AI dưới sự lãnh đạo của ông Demis Hassabis, người đứng đầu phòng thí nghiệm AI DeepMind tại London. Việc tái cơ cấu gặp một số trục trặc, nổi bật là đợt ra mắt lỗi sản phẩm tạo ảnh. Trong nhiều năm, DeepMind theo đuổi nghiên cứu nhưng đóng góp ít cho lợi nhuận của Google. Sau tái cơ cấu, đơn vị AI này tập trung gần như toàn bộ vào mô hình nền tảng để theo kịp OpenAI, Microsoft và các đối thủ khác.
Ông Hassabis, một nhà khoa học máy tính nổi tiếng, đã giúp giữ chân các kỹ sư AI quan trọng dù họ nhận được đề nghị trị giá hàng triệu USD từ đối thủ. Giám đốc Google cũng sẵn sàng mạnh tay chi cho nhân sự.
Gemini 3 Pro đã vươn lên đứng đầu các bảng xếp hạng AI như LMArena và Humanity’s Last Exam. Ông Andrej Karpathy, thành viên sáng lập OpenAI, nói đây rõ ràng là một mô hình ngôn ngữ lớn hạng 1. Google giới thiệu mô hình có khả năng giải quyết các bài toán khoa học và toán học phức tạp, có thể xử lý vấn đề nan giải như tạo ảnh và chữ sai chính tả, vốn khiến doanh nghiệp e ngại khi áp dụng AI.
Khó đo lường sự quan tâm từ người dùng phổ thông. Tuần trước, Google cho biết có 650 triệu người dùng ứng dụng Gemini. OpenAI gần đây cho biết ChatGPT đạt 800 triệu người dùng mỗi tuần. Tính đến tháng 10, ứng dụng Gemini có 73 triệu lượt tải hàng tháng, thấp hơn nhiều so với 93 triệu lượt tải của ChatGPT.
Google là tập đoàn quảng cáo, nhưng lâu nay gặp khó trong việc tìm mô hình kinh doanh mới. Mảng đám mây có doanh thu quý III đạt 15,2 tỷ USD, tăng 34% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, vẫn đứng thứ ba, sau Microsoft và Amazon Web Services – hai đơn vị có doanh số gấp hơn hai lần mảng đám mây của Google. Ông Shah tại Counterpoint Research cho rằng mức độ doanh nghiệp áp dụng AI của Google vẫn đứng sau Microsoft và Anthropic.
Trong khi đó, OpenAI đang tìm lợi nhuận bằng cách bán phiên bản ChatGPT cao cấp và phần mềm cho doanh nghiệp. Họ ký hợp tác với các nhà sản xuất chip như Broadcom Inc., Advanced Micro Devices Inc. và Nvidia để hỗ trợ tham vọng AI.
Bà Meryem Arik, Giám đốc điều hành công ty AI Doubleword, nói rằng chip TPU của Google chủ yếu hấp dẫn nhóm công ty có chi phí tính toán lớn như Meta và Anthropic.
Các nhà phát triển AI chỉ có thể tiếp cận chip của Google qua dịch vụ đám mây của chính công ty. Trong khi đó, GPU của Nvidia linh hoạt hơn. Bà Arik nói: “Khi dùng TPU, bạn bị khóa trong hệ sinh thái đám mây của Google”.
Việc phụ thuộc vào một nhà cung cấp từng khiến doanh nghiệp e dè. Nhưng điều đó không còn đúng với Google, nhờ những bước tiến trong AI.
Ông Thomas Husson, nhà phân tích tại Forrester, nói: “Hoàn toàn có thể nói Google đã trở lại cuộc chơi với Gemini 3”.