Hành trình đưa bánh đa vừng Hà Tĩnh “xuất ngoại”

Thái Oanh - Thu Phương • 09:00 02/08/2023

Tôi là Lê Văn Duẩn - Giám đốc HTX Sản xuất Thương mại và Dịch vụ Nguyên Lâm (xã Kỳ Giang, huyện Kỳ Anh). Năm 2018, tôi quyết định mở xưởng sản xuất bánh đa vừng Nguyên Lâm với mong muốn phát triển nghề của ông và cha mình với số vốn ban đầu vỏn vẹn chỉ gần 100 triệu đồng.

Gia đình có truyền thống làm nghề sản xuất bánh đa vừng, các loại nguyên liệu sẵn có tại địa phương nên tôi có khá nhiều kinh nghiệm. Tuy nhiên, sản xuất nhỏ lẻ, thủ công, nên phải mất gần nửa năm, sau rất nhiều lần thất bại, tôi mới tạo ra được các sản phẩm đạt tiêu chuẩn. Đây là quãng thời gian vô cùng khó khăn, thậm chí tôi phải bù lỗ.

Thời điểm đó, nhờ chính quyền địa phương hướng dẫn tiếp cận chính sách, tạo điều kiện vay vốn, nên sản xuất dần ổn định, bánh đa vừng dần “có tiếng” trên thị trường trong tỉnh. Năm 2020, cơ sở của gia đình được lựa chọn đăng ký tham gia Chương trình OCOP của huyện Kỳ Anh và đạt chuẩn 3 sao ngay lần đầu tiên.

“Tiếng lành đồn xa”, đơn hàng ngày càng nhiều, nhu cầu sản xuất tăng cao cũng đặt ra các vấn đề mới về quy mô, hệ thống máy móc... Năm 2021, tôi quyết định hùn vốn với 7 người khác thành lập HTX Sản xuất thương mại và Dịch vụ Nguyên Lâm, bắt đầu làm quen với quy trình sản xuất hiện đại, quản lý nguồn nguyên liệu, nguồn vốn, các giấy chứng nhận theo quy chuẩn… để “nâng tầm” sản phẩm.

Tôi từng chứng kiến cảnh bà con làm ra hạt gạo, hạt vừng rồi vất vả xay bột, mướt mồ hôi tráng từng chiếc bánh, gánh đi chợ bán lẻ, lại còn lệ thuộc vào thời tiết. Điều này là lý do lớn nhất khiến chúng tôi phải trăn trở để tìm ra dây chuyền sản xuất phù hợp.

HTX đã đầu tư hơn 600 triệu đồng mua sắm máy móc, trang thiết bị như: máy nướng, máy xay bột, máy làm bánh… Tất cả công đoạn từ chuẩn bị bột cho đến tráng bánh đều được xử lý bằng máy, rút ngắn thời gian, tiết kiệm công sức và đảm bảo quy trình, quy chuẩn sản phẩm.

Dây chuyền khép kín nên chúng tôi có thể quản lý tối đa chất lượng, hương vị của sản phẩm đầu ra. Bên cạnh đó, cũng hạn chế được yếu tố thời tiết, điều kiện ngoại cảnh ảnh hưởng đến quá trình sản xuất.

Để làm nên chiếc bánh đạt chất lượng, HTX đã tuân thủ quy trình tuyển chọn nguyên liệu khá nghiêm ngặt. Gạo, vừng được lấy từ những vùng sản xuất theo chuẩn VietGAP, hướng hữu cơ trên địa bàn tỉnh. Bánh còn được tạo nên sự khác biệt bởi một số gia vị đi kèm như: muối, tỏi, tiêu trộn đều với gạo, vừng trước khi tráng.

Chúng tôi còn phải tập trung đầu tư cho bao bì, nhãn mác, đóng gói sao đẹp mắt. HTX tích cực đưa sản phẩm tham gia các hội chợ, xúc tiến thương mại. Tại đây, chúng tôi vừa giới thiệu, bán sản phẩm; đồng thời là kênh để khảo sát nhu cầu của khách hàng. Từ đó, xây dựng mạng lưới cộng tác viên, đại lý, kết nối để có mặt tại các gian hàng, siêu thị… trong và ngoài tỉnh.

Giữa năm 2021, nhờ cơ duyên đặc biệt, tôi lên mạng xã hội và kết nối thông qua bạn bè đang học tập, làm việc ở Nhật Bản, tiếp thị sản phẩm bánh đa vừng và được các đối tác quan tâm. Tôi bắt đầu cho hành trình mới, hoàn thiện các điều kiện từ truy xuất nguyên liệu đầu vào, chất lượng, mẫu mã, trọng lượng, khâu vệ sinh an toàn thực phẩm để được phía đối tác chấp thuận.

Tôi và các thành viên HTX đã bao đêm thức trắng, rất lo lắng vì thị trường Nhật Bản vốn khó tính, không dễ đón nhận sản phẩm mới. Đặt mục tiêu coi trọng chất lượng lên hàng đầu, mọi sự cố gắng của chúng tôi được đền đáp khi vào tháng 11/2021, lần đầu tiên lô hàng 64.000 chiếc bánh đa vừng được xuất sang thị trường Nhật Bản. Sản phẩm được xuất khẩu chính ngạch nên thị trường luôn ổn định, nhận nhiều phản hồi tích cực.

Dự kiến năm 2023, HTX sản xuất và cung ứng cho thị trường hơn 3,5 triệu chiếc bánh, doanh thu hơn 6,5 tỷ đồng, trong đó xuất khẩu khoảng 600.000 chiếc, doanh thu hơn 1,5 tỷ đồng.

Khi bánh đa vừng được đón nhận tốt ở thị trường Nhật Bản, HTX tiếp tục con đường chinh phục các thị trường mới là các nước Nga, Ba Lan… Hiện nay, các công đoạn chuẩn bị liên quan đến thủ tục, hồ sơ đã cơ bản hoàn thành để mang những chiếc bánh đậm hương vị quê hương sang nước Nga.

Mỗi lần có chuyến hàng “xuất ngoại”, chúng tôi phải tăng ca, tăng nhân công mới đảm bảo được tiến độ. Ngoài giám sát quy trình sản xuất, tôi còn phải kiểm tra kỹ lưỡng các thùng hàng trước khi vận chuyển ra khỏi xưởng.

Với quyết tâm “chuẩn hóa” quy trình sản xuất, tôi cùng các thành viên HTX đang trong thời gian hoàn thành nhà xưởng mới tại xã Kỳ Tiến, huyện Kỳ Anh với tổng mức đầu tư hơn 4,5 tỷ đồng trên diện tích gần 4.000 m2. HTX sẽ chuyển toàn bộ máy móc về đây và tiến hành sản xuất khép kín, xây dựng hệ thống sấy khô tự động để nâng công suất, đáp ứng nhu cầu thị trường.

Sản phẩm bánh đa vừng Nguyên Lâm được khẳng định uy tín trong và ngoài nước không chỉ là niềm vui của người giữ “lửa nghề”, gìn giữ sản vật của vùng đất Kỳ Anh mà còn là động lực để tôi tiếp tục cố gắng, tìm kiếm các sản phẩm mới, phát triển sản xuất ngày càng lớn mạnh hơn.