Những “đôi mắt biển”...

Thu Trang - Anh Tấn • 08:12 26/06/2023

Tôi là Đồng Ngọc Thanh - Trạm trưởng Trạm Hoa tiêu Vũng Áng (thuộc Công ty Hoa tiêu hàng hải khu vực 6). 42 tuổi nhưng tôi đã có gần 20 năm gắn bó với nghề hoa tiêu hàng hải và 11 năm gắn bó với Trạm hoa tiêu Vũng Áng. Tôi đang là hoa tiêu ngoại hạng.

Còn tôi là Đinh Trọng Mạnh, năm nay 39 tuổi, đã có 7 năm vào nghề và gắn bó với Trạm Hoa tiêu Vũng Áng. Tôi hiện đang là hoa tiêu hạng nhì. Hôm nay, chúng tôi cùng thực hiện nhiệm vụ trong một ca trực.

Trạm Hoa tiêu Vũng Áng được thành lập từ năm 2012 (thuộc Công ty Hoa tiêu hàng hải khu vực 6), hiện có 25 người, chia thành 3 ca để luân phiên nhau dẫn tàu. Công việc của một hoa hoa tiêu hàng hải ở Khu kinh tế (KKT) Vũng Áng là cố vấn trực tiếp cho thuyền trưởng điều khiển tàu phù hợp với điều kiện hàng hải, quy định pháp luật. Qua đó đảm bảo tàu đáp bờ an toàn vào 2 cảng lớn là: Vũng Áng và Sơn Dương.

Trước khi vào ca, chúng tôi phải chuẩn bị các vật dụng cần thiết cho chuyến dẫn tàu gồm: balo, bộ đàm, máy tính bảng, găng tay... Nghề này khá vất vả, bất kể ngày hay đêm, khi con nước an toàn, điều kiện đảm bảo để tàu vào, ra cảng là chúng tôi lại lên đường.

Trạm hoa tiêu của chúng tôi có 1 cano hoa tiêu mang mã hiệu “Hoa tiêu 02”. Cano này dùng để đưa đón các hoa tiêu của trạm trong từng kíp trực. Mỗi kíp trực, chúng tôi sẽ được 1 lái tàu đưa đi thực hiện nhiệm vụ.

Hôm nay, tôi và anh Mạnh có lịch dẫn một chuyến tàu nước ngoài, trọng tải hơn 180.000 tấn vào cập cảng Sơn Dương. Chúng xuất phát từ cảng Vũng Áng để ra phao số 0 đợi đón tàu.

Từ cảng Vũng Áng, chúng tôi di chuyển ra phao số 0 khoảng 8 hải lý. Phao số 0 là điểm đầu tiên của hệ thống mốc tiêu dẫn luồng vào cảng, được đặt theo quy định của Luật Hàng hải. Sau gần 1 tiếng chờ đợi, tàu PACIFIC TREASURE (quốc tịch Australia) đã tới điểm hẹn ở phao số 0. Tôi và anh Mạnh sẽ thảo luận lại một số nhiệm vụ trước khi lên tàu.

Tàu PACIFIC TREASURE chở quặng sắt, khởi hành từ Australia và sau hải trình 9 ngày thì tới vùng biển Vũng Áng. Sau khi các thủy thủ trên tàu thả thang dây xuống, các hoa tiêu tiếp cận tàu.

Việc tiếp cận tàu là thao tác nguy hiểm, nhất là vào những ngày thời tiết xấu, biển động nên đòi hỏi các hoa tiêu phải có sức khoẻ, kinh nghiệm để đảm bảo an toàn. Hằng năm, từ khoảng tháng 8 dương lịch đến cuối năm, Hà Tĩnh thường xảy ra mưa bão nên đây là khoảng thời gian làm việc cực kỳ vất vả, nguy hiểm của đội ngũ hoa tiêu.

Để đào tạo được một hoa tiêu ngoại hạng phải mất trên 15 năm với các giai đoạn tập huấn, thực tế rất nghiêm khắc. Hiện trạm của chúng tôi có khoảng 8 hoa tiêu ngoại hạng.

Hoa tiêu được phân thành 4 hạng khác nhau: hoa tiêu hàng hải hạng ba được dẫn các loại tàu biển có tổng dung tích đến 4000 GT và có chiều dài tối đa đến 115 m; hoa tiêu hàng hải hạng nhì được dẫn các loại tàu biển có tổng dung tích đến 10.000 GT và có chiều dài tối đa đến 145 m; hoa tiêu hàng hải hạng nhất được dẫn các loại tàu biển có tổng dung tích đến 20.000 GT và có chiều dài tối đa đến 175 m; hoa tiêu hàng hải ngoại hạng được dẫn tất cả các loại tàu biển.

Sau khi lên buồng lái, việc đầu tiên của tôi là trao đổi với thuyền trưởng về độ sâu, độ rộng luồng, thủy triều cũng như những thông tin về tốc độ tàu, mớn nước, đường kính vùng quay trở khi vào cảng Sơn Dương. Khi các thông số kỹ thuật được hai bên nắm bắt đầy đủ thì mới bắt đầu cho tàu di chuyển vào khu vực neo đậu.

Khi tiếp cận với tàu nước ngoài, trang phục, ngoại ngữ, tác phong đòi hỏi hoa tiêu luôn phải để ý. Bên cạnh dẫn tàu đi vào luồng an toàn, chúng tôi còn phải tạo được sự tin tưởng, thiện cảm về thái độ, tinh thần hiếu khách đối với thủy thủ đoàn.

Con tàu này lớn, mớn nước đạt 18,2m (mớn nước tiêu chuẩn vào cảng là 18,5m). Là hoa tiêu ngoại hạng, tôi phải nắm được thông số tốc độ để tàu ăn lái. Nguy hiểm nhất là khi tránh nhau ở khúc hẹp, 2 tàu chạy gần nhau sẽ tạo ra lực hút cực mạnh ở khoảng giữa, nếu không am hiểu luồng lạch, chỉ cần một sơ suất nhỏ thì nguy cơ va chạm, mắc cạn sẽ rất lớn. Vì vậy, khi đưa tàu vào, hoa tiêu phải rất tập trung và cần độ chính xác cao.

Tàu di chuyển được vài hải lý, gần sát cảng Sơn Dương, tôi phải tập trung quan sát cẩn thận để hướng dẫn tàu đi vào các luồng an toàn.

Trong lúc tôi quan sát, anh Mạnh cũng thông báo qua bộ đàm với lực lượng Cảng vụ Hàng hải Hà Tĩnh để xin các tàu khác nhường luồng đi nhằm đảm bảo an toàn.

Cảng Sơn Dương có diện tích khoảng 1.018 ha, chiều dài luồng tàu là 9.044m, độ sâu của luồng tàu 23,5m. Nơi sâu nhất của cảng lên đến - 23,5m để làm bến chuyên dùng cho tàu trọng tải 200.000 DWT nhập than, quặng, dầu thô và các sản phẩm khác. Nơi đây là trung điểm trên tuyến vận tải đường biển Đông Á nói riêng và hàng hải quốc tế nói chung, có vị trí thuận lợi trên hành trình hàng hải thế giới và khu vực châu Á.

Sau hơn 2 tiếng, tôi đã dẫn tàu PACIFIC TREASURE tiến sát vào cảng. Gần áp bờ, chúng tôi sẽ liên lạc với đội tàu lai dắt của cảng, tiến hành kéo đẩy khu vực thân tàu để tàu có thể quay trục ngang áp sát được cầu cảng dễ dàng hơn.

Hiện nay, Formosa Hà Tĩnh đã đầu tư xây dựng 11 bến tàu gồm 2 bến cho tàu 20 vạn DWT, 9 bến cho tàu từ 1 đến 5 vạn DWT. Hôm nay, tàu PACIFIC TREASURE sẽ được chúng tôi dẫn vào bến 20 vạn DWT.

Tính chất công việc của hoa tiêu phụ thuộc vào con nước, nhiều yếu tố thủy triều, thời tiết, hàng hóa. Có những ngày, tôi dẫn 3-4 con tàu cập cảng hoặc neo đậu. Hiện chúng tôi đã cập nhật và triển khai gần 10 năm hệ thống dẫn đường tiên tiến, như: hải đồ điện tử, tác nghiệp tự động, hệ thống ra-đa dẫn đường... giúp cho việc hoa tiêu đảm bảo độ chính xác cao.

Cụm cảng Vũng Áng - Sơn Dương có lợi thế độ sâu tự nhiên lớn, hằng năm, độ sa bồi ít nên có thể tiếp nhận được các tàu có trọng tải lớn đến 350.000 DWT. Ở đây có bến cảng tổng hợp, container, hàng rời, hàng lỏng... Cụm cảng này có luồng hàng hải ngắn, thuận lợi để kết nối với các tuyến giao thông hàng hải quốc tế đến các nước Nam Á, Bắc Mỹ, châu Âu...

Sau khi chỉ huy điều hướng tàu và liên lạc với đội tàu lai dắt, tàu PACIFIC TREASURE đã áp bến của cảng Sơn Dương một cách an toàn. Từ đầu năm 2022 đến nay, trạm của chúng rôi đã dẫn gần 4.500 tàu, trong đó có hơn 800 tàu siêu trọng tải cập cảng làm hàng an toàn.

Tạm biệt thuyền trưởng và thủy thủ đoàn, tôi và đồng nghiệp sẽ xuống khu vực cảng Sơn Dương để đổi ca cho kíp trực khác. Hà Tĩnh đang ưu tiên đẩy mạnh hạ tầng, dịch vụ cảng biển, kết nối các tuyến giao thông động lực nhằm phát triển kinh tế biển. Những hoa tiêu chúng tôi sẽ là “mắt xích” quan trọng, giúp những chuyến tàu biển ra vào cảng an toàn.