Sáng 13/3 theo giờ địa phương, tại trụ sở Cơ quan Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR) ở thủ đô Washington D.C, Đặc phái viên của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã có cuộc làm việc với Trưởng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Jamieson L. Greer để trao đổi về việc thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại song phương giữa Việt Nam và Hoa Kỳ.
Đây là cuộc làm việc quan trọng, trực tiếp và chính thức đầu tiên ở cấp Bộ trưởng giữa hai nước kể từ khi Hoa Kỳ có chính quyền mới.
Mở đầu cuộc làm việc, hai bên bày tỏ vui mừng nhận thấy sau 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, 10 năm thiết lập quan hệ Đối tác Toàn diện và 2 năm nâng cấp quan hệ lên mức Đối tác Chiến lược Toàn diện, quan hệ hai nước đã và đang phát triển ngày một tích cực, vững chắc trên tất cả lĩnh vực.
Trụ cột kinh tế-thương mại-đầu tư đóng vai trò là động lực chủ chốt thúc đẩy tổng thể quan hệ song phương. Kim ngạch thương mại song phương năm 2024 đạt gần 150 tỷ USD, Hoa Kỳ trở thành đối tác thương mại lớn thứ 2 và là một trong những thị trường xuất khẩu quan trọng nhất của Việt Nam.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định Việt Nam luôn coi Hoa Kỳ là đối tác quan trọng hàng đầu, đồng thời mong muốn thúc đẩy quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện giữa hai nước ngày càng phát triển mạnh mẽ thực chất, có chiều sâu và hiệu quả bền vững, góp phần tăng cường sự hiểu biết cũng như lòng tin chiến lược giữa hai nước.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng nền kinh tế và cơ cấu hàng hóa xuất nhập khẩu của Việt Nam-Hoa Kỳ có tính bổ trợ cho nhau nên kim ngạch thương mại giữa hai nước đã tăng nhanh, ổn định nhiều năm qua, bảo đảm các nền tảng quan trọng và duy trì lợi ích quốc gia trong hợp tác song phương.
Chính sách nhất quán của Việt Nam là mong muốn xây dựng mối quan hệ quan hệ kinh tế, thương mại hài hòa, bền vững, ổn định, đôi bên cùng có lợi với Hoa Kỳ; đồng thời không có ý định tạo ra bất cứ cản trở nào có thể gây phương hại đến người lao động hay an ninh kinh tế, an ninh quốc gia của Hoa Kỳ.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã đồng thời thông tin về các nhóm giải pháp cụ thể mà Chính phủ Việt Nam đang chủ động triển khai thực hiện nhằm thúc đẩy quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư với Hoa Kỳ một cách toàn diện, hài hoà và bền vững; đề nghị cấp kỹ thuật hai nước tiếp tục trao đổi để Hoa Kỳ sớm công nhận quy chế kinh tế thị trường cho Việt Nam; cho rằng đây sẽ là quyết định quan trọng, tương xứng với tầm vóc của quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện hiện nay giữa hai nước.
Trưởng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Jamieson Greer đánh giá cao sự chủ động phối hợp và quan điểm thẳng thắn, trách nhiệm, thiện chí của Bộ trưởng Công Thương Việt Nam khi hiểu rõ và đề cập trực tiếp đến định hướng xử lý những vấn đề quan ngại của Hoa Kỳ hiện nay.
Ông Greer cho biết chính sách thương mại mới của Hoa Kỳ được thiết kế thuần túy nhằm mục tiêu thúc đẩy hơn nữa thương mại và đầu tư, bảo vệ an ninh kinh tế, an ninh quốc gia và người lao động Hoa Kỳ; không nhằm gây phương hại tới các nước đối tác.
Tuy nhiên, trong trao đổi thương mại, các bên phải đạt được lợi ích kinh tế tương xứng; theo đó Việt Nam cần có giải pháp mạnh mẽ hơn nữa nhằm mở cửa thị trường và cải thiện cán cân thương mại trong thời gian tới.
Đề cập đến những quan ngại về diễn biến chính sách thuế quan của Hoa Kỳ, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên và Trưởng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Jamieson Greer nhận định đây là lúc Việt Nam và Hoa Kỳ cần cùng nhau phối hợp chặt chẽ để tạo ra môi trường kinh doanh công bằng, bền vững thông qua việc chủ động rà soát, xem xét loại bỏ các rào cản thương mại, gây cản trở cho hoạt động đầu tư kinh doanh; xây dựng cơ chế kiểm soát hiệu quả các hoạt động gian lận thương mại, gian lận nguồn gốc xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp.
Kết thúc cuộc làm việc, hai bên nhất trí sẽ tiến hành tham vấn thường xuyên ở cấp kỹ thuật để kịp thời giải quyết các vấn đề cụ thể phát sinh nhằm xây dựng mối quan hệ quan hệ kinh tế, thương mại hài hòa, bền vững, ổn định, phù hợp với quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước.
Chiều cùng ngày, tại trụ sở Bộ Năng lượng Hoa Kỳ (DOE) ở thủ đô Washington D.C, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã có cuộc làm việc với Bộ trưởng Năng lượng Hoa Kỳ Chris Wright để trao đổi về quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại song phương giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, tập trung vào các biện pháp cụ thể để đẩy mạnh hợp tác toàn diện lĩnh vực năng lượng giữa hai nước.
Phát biểu tại cuộc họp, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định Việt Nam luôn coi Hoa Kỳ là đối tác quan trọng hàng đầu, đồng thời mong muốn thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước ngày càng phát triển mạnh mẽ thực chất, có chiều sâu và hiệu quả bền vững, góp phần tăng cường sự hiểu biết cũng như lòng tin chiến lược giữa hai nước.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng nền kinh tế và cơ cấu hàng hóa xuất nhập khẩu của Việt Nam-Hoa Kỳ có tính bổ trợ cho nhau nên kim ngạch thương mại giữa hai nước đã tăng nhanh, ổn định nhiều năm qua, bảo đảm các nền tảng quan trọng và duy trì lợi ích quốc gia trong hợp tác song phương.
Chính sách nhất quán của Việt Nam là mong muốn xây dựng mối quan hệ quan hệ kinh tế, thương mại hài hòa, bền vững, ổn định, đôi bên cùng có lợi với Hoa Kỳ; đồng thời không có ý định tạo ra bất cứ cản trở nào có thể gây phương hại đến người lao động hay an ninh kinh tế, an ninh quốc gia của Hoa Kỳ.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng đã thông tin về các nhóm giải pháp cụ thể mà Chính phủ Việt Nam đang chủ động triển khai thực hiện nhằm thúc đẩy quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư với Hoa Kỳ một cách toàn diện, hài hòa và bền vững, nhất là hợp tác trong lĩnh vực năng lượng - một trụ cột quan trọng của quan hệ hợp tác kinh tế thương mại song phương.
Trong lĩnh vực năng lượng, chia sẻ về nhu cầu phát triển các nguồn năng lượng để đáp ứng tốc độ phát triển cao của Việt Nam trong thời gian tới, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết theo Quy hoạch điện lực của Việt Nam, đến năm 2030, Việt Nam cần phát triển gấp 3 lần tổng công suất toàn hệ thống (tức là phải tăng thêm 150-160 GW trong 5 năm), đồng thời Việt Nam cũng đang nỗ lực chuyển đổi cơ cấu điện năng để đạt zero carbon vào năm 2050.
Vì vậy, nhu cầu về vốn, công nghệ, thiết bị, vật tư nguyên nhiên liệu là rất lớn để phát triển các tổ hợp điện khí, các nhà máy điện hạt nhân và hệ thống truyền tải điện, phát triển lưới điện thông minh...
Chủ trương của Việt Nam là coi Hoa Kỳ là một trong những nguồn cung năng lượng quan trọng giúp đảm bảo an ninh năng lượng và mong muốn thúc đẩy, tăng cường hơn nữa hợp tác với các nhà đầu tư Hoa Kỳ trong lĩnh vực này. Việc tăng cường nhập khẩu máy móc, trang thiết bị, nguyên nhiên vật liệu từ Hoa Kỳ cũng sẽ giúp cân bằng cán cân thương mại giữa hai nước một cách hài hòa, bền vững.
Về phần mình, Bộ trưởng Năng lượng Hoa Kỳ Chris Wrights cho biết các công ty năng lượng Hoa Kỳ rất quan tâm đến thị trường Việt Nam; mong muốn Việt Nam sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các dự án quan trọng của Hoa Kỳ; có chính sách và giải pháp phù hợp để phát triển đa dạng các nguồn điện, từ đó tạo ra dòng nhập khẩu lớn hơn từ Hoa Kỳ.
Hai Bộ trưởng nhất trí giao cấp kỹ thuật trao đổi, thống nhất về khả năng ký kết một thỏa thuận hợp tác trong lĩnh vực năng lượng nhằm thúc đẩy hợp tác giữa hai nước trong tương lai.
Hai Bộ trưởng cũng trao đổi về một số dự án phát triển điện cụ thể của Việt Nam và các giải pháp để thúc đẩy các dự án này sớm được triển khai.
Kết thúc cuộc làm việc, Bộ trưởng Chris Wrights vui vẻ nhận lời tới thăm Việt Nam trong thời gian sớm nhất để thảo luận sâu hơn về hợp tác trong lĩnh vực năng lượng giữa Việt Nam và Hoa Kỳ.
Chiều cùng ngày, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã có cuộc làm việc với Thượng nghị sỹ Dan Sullivan của bang Alaska.
Tại cuộc gặp, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết một trong những mục tiêu quan trọng của chuyến công tác Hoa Kỳ của Đoàn công tác Chính phủ lần này là thảo luận với quan chức cấp cao của Hoa Kỳ trong lĩnh vực thương mại và năng lượng để thúc đẩy hợp tác, tăng trưởng bền vững trong lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư và cân bằng thương mại giữa hai nước, xứng tầm với quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Việt Nam-Hoa Kỳ.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên và Thượng nghị sỹ Dan Sullivan cũng trao đổi về tiềm năng hợp tác trong lĩnh vực năng lượng giữa Việt Nam và bang Alaska; đề xuất doanh nghiệp hai nước sẽ nghiên cứu, ký kết thỏa thuận mua bán khí hóa lỏng trong dài hạn với giá cả và phương thức phù hợp.
Đây là sản phẩm mà bang Alaska có thể cung cấp ổn định trong dài hạn, cam kết không đứt gãy nguồn cung với mức giá hợp lý; trong khi 20 năm tới, Việt Nam sẽ rất cần nguồn cung khí hóa lỏng (LNG) phục vụ nhu cầu 13 nhà máy điện khí với tổng công suất 26.000 MW, cũng như khí cho sản xuất, kinh doanh khác. Vì vậy, hợp tác trong lĩnh vực LNG trong thời gian tới giữa hai bên là rất tiềm năng và khả thi.
Kết thúc cuộc làm việc, Thượng nghị sỹ Dan Sullivan vui vẻ nhận lời tới thăm Việt Nam trong thời gian tới để thảo luận sâu hơn về hợp tác trong lĩnh vực năng lượng giữa Việt Nam và bang Alaska.
Cũng vào chiều cùng ngày, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã tham dự và chứng kiến buổi lễ ký kết và công bố các thỏa thuận hợp tác, hợp đồng mua sắm máy móc, trang thiết bị, nguyên nhiên vật liệu và dịch vụ, hàng hóa giữa các doanh nghiệp Việt Nam và Hoa Kỳ.
Cùng dự sự kiện có Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại Hoa Kỳ Nguyễn Quốc Dũng, đoàn công tác của Bộ Công Thương, đại diện lãnh đạo các Tập đoàn Năng lượng và Công nghiệp Việt Nam (PVN) cùng các công ty thành viên, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), Tập đoàn công nghiệp Than-Khoáng sản Việt Nam (TKV), Tập đoàn Masan cùng các đối tác Hoa Kỳ.
Về phía khách mời Hoa Kỳ có ông David Gainer, Giám đốc Văn phòng, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ và các ông Ken Vicent, Giám đốc các vấn đề châu Á của Bộ Năng lượng Hoa Kỳ cùng dự và chứng kiến lễ ký kết.
Phát biểu tại buổi lễ ký kết và công bố, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định sau 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, 10 năm thiết lập quan hệ Đối tác Toàn diện và 2 năm nâng cấp quan hệ lên mức Đối tác Chiến lược Toàn diện, quan hệ hai nước đã và đang phát triển ngày một tích cực, vững chắc trên tất cả lĩnh vực. Trụ cột kinh tế-thương mại-đầu tư đóng vai trò là động lực chủ chốt thúc đẩy tổng thể quan hệ song phương.
Về thương mại, kim ngạch thương mại song phương năm 2024 đạt gần 150 tỷ USD, tăng 20,5% so với cùng kỳ năm trước. Hoa Kỳ trở thành đối tác thương mại lớn thứ 2 và là một trong những thị trường xuất khẩu quan trọng nhất của Việt Nam và đang dần trở thành nguồn cung về các sản phẩm máy móc, thiết bị, khoa học công nghệ, năng lượng cho Việt Nam.
Về đầu tư, Hoa Kỳ tiếp tục là một trong những đối tác đầu tư hàng đầu của Việt Nam, với hầu hết các tập đoàn lớn của Hoa Kỳ đều đã hiện diện và đầu tư kinh doanh có hiệu quả tại Việt Nam, trong khi, ngày càng có nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã tham gia đầu tư tại thị trường Hoa Kỳ.
Đến thời điểm này của năm 2025, đã có hơn 100 doanh nghiệp Việt Nam đăng ký tham sự kiện Select USA 2025 để tìm hiểu về cơ hội đầu tư, kinh doanh tại Hoa Kỳ.
Chia sẻ kết quả làm việc với các Cơ quan của Hoa Kỳ, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng tiềm năng hợp tác của hai nước Việt Nam và Hoa Kỳ còn rất lớn, nhất là trong các lĩnh vực như khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, nghiên cứu và phát triển; phát triển ngành công nghiệp chip, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IOT); năng lượng mới, năng lượng tái tạo; tài chính, trung tâm tài chính; công nghệ sinh học, y tế…
Việt Nam mong muốn Hoa Kỳ tiếp tục tạo điều kiện, hỗ trợ doanh nghiệp hai nước mở rộng hợp tác, đầu tư kinh doanh có hiệu quả, đặc biệt là các dự án trong dự án khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo.
Trên tinh thần thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư song phương Việt Nam-Hoa Kỳ, trước sự chứng kiến của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, nhiều thỏa thuận hợp tác có ý nghĩa quan trọng với tổng giá trị 4,15 tỷ USD đã được ký kết.
Tổng Công ty khí Việt Nam (PVGas) ký Bản ghi nhớ hợp tác (MOU) với Tập đoàn Conoco Phillips; Tổng Công ty khí Việt Nam (PVGas) ký MOU với Tập đoàn Excelerate về một số thỏa thuận mua bán dài hạn khí hóa lỏng LNG; Công ty cổ phần lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) ký với Tập đoàn Kellogg Brown & Root (KBR) hợp đồng tư vấn nghiên cứu tiền khả thi nhiên liệu hàng không bền vững (SAF).
Việc BSR và KBR đạt được thỏa thuận là bước đi mang tính chiến lược, giúp BSR tiếp cận các công nghệ và giải pháp kỹ thuật tiên tiến để chuyển dịch năng lượng và giảm phát thải carbon; đồng thời, cũng là cơ hội để BSR mở rộng đầu tư vào các dự án năng lượng mới và nhiên liệu bền vững, góp phần quan trọng vào lộ trình chuyển dịch năng lượng và giảm phát thải carbon, thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng tại Việt Nam và trên toàn cầu.
Bên cạnh đó, Công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam (PVPower) và GE Vernova đã ký kết MOU về mua sắm thiết bị và dịch vụ của GE cho các nhà máy điện khí do PVPower phát triển.
Với bản ghi nhớ hợp tác mới này, PVPower và GE Vernova tiếp tục khẳng định cam kết chung trong việc phát triển các giải pháp bền vững và tiên tiến cho ngành điện và dầu khí.
Thông qua đó, PVPower sẽ nắm bắt những cơ hội mới trong bối cảnh toàn cầu hóa và biến đổi năng lượng, đồng thời khẳng định vị thế của Tập đoàn trong cuộc đua công nghệ số và năng lượng bền vững.
Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) đã ký MOU với 3 hiệp hội cung cấp Ethanol hàng đầu của Hoa Kỳ là U.S. Grains Council (USGC), Renewable Fuels Association (RFA), Growth Energy (GROWTH) về cung cấp ethanol để thiết lập thỏa thuận hợp tác và mở rộng thương mại song phương giữa PETROLIMEX và ngành công nghiệp ethanol của Hoa Kỳ.
Ngoài ra, Petrolimex cũng ký MOU với Marquis Energy về tạo thuận lợi giao dịch và nhập khẩu nhiên liệu sinh học. Đây là những thỏa thuận hợp tác hết sức có ý nghĩa trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy nhanh lộ trình tăng tỷ lệ sử dụng nhiên liệu sinh học.
Như vậy, tổng giá trị các thỏa thuận kinh tế, thương mại ký kết giữa các doanh nghiệp Việt Nam và Hoa Kỳ dự kiến sẽ triển khai trong giai đoạn từ năm 2025 khoảng 90,3 tỷ USD, tạo ra hàng trăm ngàn việc làm cho người lao động hai nước.
Các hợp đồng, thỏa thuận đã ký kết và sẽ triển khai từ năm 2025 là 50,15 tỷ USD, tập trung vào mua sắm máy bay, dịch vụ hàng không, khai thác dầu khí, nhập khẩu các sản phẩm lọc hóa dầu; các hợp đồng, thỏa thuận ký kết ngày 13/3 trị giá 4,15 tỷ USD; các thỏa thuận đang được doanh nghiệp hai bên đàm phán và dự kiến ký kết trong thời gian tới trị giá khoảng 36 tỷ USD.
Sự kiện ký kết các thỏa thuận và biên bản ghi nhớ này là hành động thiết thực thúc đẩy quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư giữa hai nước một cách thực chất, ngày càng đi vào chiều sâu và hiệu quả; đồng thời góp phần hướng tới cân bằng cán cân thương mại hài hòa, bền vững./.
