 |
Đồng Văn Năng – tên thường gọi trong dân gian là Ông Phổ, là đức tổ đời thứ 4 của dòng họ Đồng có nguồn gốc từ Hải Dương về định cư tại xã Thạch Khê từ thế kỷ thứ XIV. Ông là một võ quan có tài thao lược, từng lập nhiều công lớn trong công cuộc chấn hưng Lê triều nên được phong “ Tán trị công thần, Anh vĩ tướng quân”- Đô chỉ huy sứ tả hữu kiểm vệ quân Cẩm y, tước Phổ dương hầu thuộc hàng tam phẩm. Sau khi ông mất, con cháu dòng họ và nhân dân trong vùng đã xây mộ và lập đền thờ ông trên địa phận xóm Thanh Cao, xã Thạch Khê ( Thạch Hà), Đồng Văn Năng được nhân dân tôn làm Thành hoàng của làng. Sự linh thiêng của ông được các triều đại phong kiến ban cấp nhiều sắc phong chuẩn cho dân làng thờ phụng.
Do chiến tranh và sư biến đổi của lịch sử nên đền đã bị phá huỷ hoàn toàn vào năm 1960. Năn 1982, con cháu đã xây dựng nhà thờ riêng cho ông trong khuôn viên dòng tộc và rước sắc phong, bài vị của vị thần tổ về thờ. Cũng từ sự đóng góp của con cháu, năm 2012 đền thờ ông đã được đầu tư thêm 700 triệu đồng để xây dựng và tu bổ lại trên nền cũ.
Với những giá trị tiêu biểu về mặt lịch sử và văn hóa, nhà thờ Đồng Văn Năng đã được UBND tỉnh Hà Tĩnh xếp hạng là Di tích lịch sử văn hóa. Đây là nguồn động viên to lớn đối với nhân dân địa phương nói chung và con cháu dòng họ Đồng nói riêng nhằm tiếp tục gìn giữ và phát huy giá trị cao đẹp của di tích, góp phần bảo tồn di sản văn hóa quý báu của quê hương Thạch Khê. Cũng trong dịp đón nhận di tích đền thờ Đồng Văn Năng, chính quyền địa phương cũng đã tổ chức giải bóng đá và đêm liên hoan văn nghệ quần chúng.
