Là vùng đất có truyền thống yêu nước và cách mạng, Hà Tĩnh cùng Nghệ An đã làm nên cao trào Xô viết Nghệ Tĩnh 1930-1931. Trong cao trào 1939-1945, đỉnh cao là Cách mạng tháng 8, Hà Tĩnh là một trong 4 địa phương của cả nước hoàn thành khởi nghĩa, giành chính quyền sớm vào ngày 18/8/1945.
Cách mạng tháng Tám năm 1945 diễn ra hầu như không đổ máu và nhanh chóng giành thắng lợi trên phạm vi toàn quốc. Phát huy truyền thống Cách mạng tháng Tám và thực hiện mong muốn của Bác Hồ, Hà Tĩnh đang có những bước chuyển mình mạnh mẽ, cùng cả nước xây dựng và bảo vệ nền độc lập thiêng liêng của Tổ quốc.
Cách đây 89 năm, với khí thế tiến công thần tốc, nhân dân ta đã làm nên một cao trào cách mạng vô cùng mạnh mẽ - cao trào cách mạng 1930 - 1931 với đỉnh cao là Xô Viết Nghệ - Tĩnh.
Ở tuổi 95, mắt đã mờ, chân không vững nhưng trong câu chuyện có lúc nhớ lúc quên của mình, dòng cảm xúc về những năm tháng tuổi trẻ sục sôi hào khí của mùa thu tháng tám lịch sử vẫn vẹn nguyên trong lòng người thương binh Phạm Quý Hậu (SN 1924, ở thôn Lâm Trung, xã Sơn Lâm, huyện Hương Sơn, Hà Tĩnh).
Không chỉ nổi danh là xứ sầm uất bậc nhất miền Trung, như người xưa truyền tụng “nhất Kinh kỳ, nhì Nhượng Bạn”, xã Nhượng Bạn (nay là xã Cẩm Nhượng, Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh) còn được biết đến là một vùng đất cách mạng, là trung tâm đầu mối của phong trào khởi nghĩa của tỉnh nhà năm 1945.
Trong rực rỡ cờ hoa mừng Quốc khánh 2/9, Kỳ Anh như sống lại những ngày cả rừng người từ xứ Voi kéo vào, vùng giữa kéo ra và vùng trên đổ xuống khu vực huyện thành giành chính quyền về tay cách mạng. Giá trị của độc lập, tự do đã được bảo vệ, gìn giữ và xây đắp hơn 7 thập kỷ qua để Kỳ Anh hôm nay bứt phá, trở thành vùng kinh tế động lực của Hà Tĩnh.
Năm nay đã 102 tuổi, cán bộ lão thành cách mạng Ngô Đức Mạch (tổ dân phố 1B, thị trấn Nghèn, Can Lộc, Hà Tĩnh) như ngọn đèn trước gió. Dù ký ức đã “vùng nhớ, vùng quên” nhưng bất kỳ lúc nào, chỉ nghe nhắc đến những ngày tháng 8, tháng 9 năm 1945 là tinh thần cụ lại rất sôi nổi và kể lại rành rọt những ngày lịch sử.
