Có mặt ở hói Sạn - Thạch Văn, chúng tôi tận mắt chứng kiến trong một không gian khá chật hẹp nhưng có đến khoảng 20 chòi bẫy én.
Hói Sạn là nơi trước đây người dân khai thác cát sỏi, sau đó trở thành một hồ nước khá rộng; xung quanh hói là những rặng cây xanh tốt, là chỗ nghỉ chân của chim én.
Nơi quây quần của chúng đã vô tình trở thành điểm kiếm tiền của hàng chục thợ săn chim bản địa. Mỗi ngày có đến hàng trăm, thậm chí là hàng nghìn con chim én đã bị dích bẫy.
Một chú chim én vừa bị dính nhựa
Để bẫy chim, việc đầu tiên là người ta chụm một cái chòi rộng khoảng 2-3m2, ngụy trang khá kín đáo để làm nơi thợ săn ẩn nấp. Một vài ngọn tre nhỏ, cao tầm 4-5m với rất nhiều cành, được dựng lên chính giữa chòi. Trên cành, những chú chim mồi đã bị cắt bớt cánh, may tịt mắt, để làm mồi nhử. Để thu hút chim về chòi, người ta còn thu âm tiếng chim én và cho phát qua một máy phát thanh được đặt dưới chòi.
Khi có én tới đậu trên những ngọn tre dựng sẵn, từ dưới lều, thợ săn nhẹ nhàng di chuyển chiếc gậy nhỏ đã cắm rất nhiều dèo nhựa (mẩu lạt tre nhỏ, chẻ mỏng, dài tầm 20 cm, được tẩm đầy nhựa dính - P.V) dính nhẹ vào cách chim. Nghe động, chim cất cánh bay, sẽ bị rơi ngay xuống đất vì dèo nhựa đã dính chặt vào cánh. Cứ một lúc, khi trên cành không còn con chim nào (trừ chim mồi), thợ săn nhanh chóng tóm gọn các chú chim dính bẫy, cho vào lồng và ngồi chờ đàn chim khác đến...
Các chòi bẫy được dựng lên công khai để tận diệt chim én.
Không chỉ ở hói Sạn, mà rải rác một số cánh đồng ở Thạch Văn, người ta cũng dựng lên hàng chục chòi bẫy én. Một thợ săn én cho biết, trung bình mỗi ngày, mỗi chòi bẫy được khoảng 80-120 con; ngày nhiều 250 con. Với khoảng 30 chòi bẫy, mỗi ngày có hàng nghìn con chim én bị tận diệt; tính chung cho cả mùa én về (4 tháng) thì có đến hàng trăm nghìn con. Nhiều thợ săn đã kiếm được rất nhiều tiền từ nghề này.
Điều lạ là, các chòi bẫy được dựng công khai nhưng chính quyền và ngành chức năng không hề có động thái nào để ngăn chặn. Nếu tình trạng này kéo dài, hàng trăm nghìn con chim én tiếp tục bị tận diệt mỗi năm.