Những con số có nói dối?
Chỉ nửa ngày sau khi tuyển Việt Nam làm nên chiến thắng lịch sử trước Thái Lan hôm 10-8 để vô địch chặng 2 SEA V.League 2025, chuyên trang bóng chuyền Volleybox cập nhật bảng xếp hạng các VĐV hay nhất trong năm - dựa trên thành tích tập thể và cá nhân.
Thật bất ngờ, có đến 4 cô gái Việt lọt vào top 100 bảng xếp hạng này. Đó là Trần Thị Thanh Thúy - hạng 14 (327,85 điểm), Nguyễn Khánh Đang - hạng 27 (235,25 điểm), Nguyễn Thị Bích Tuyền - hạng 85 (169,25 điểm) và Vi Thị Như Quỳnh - hạng 86 (169 điểm).
Cần biết, chuyên trang Volleybox được đánh giá rất cao về độ uy tín trong làng bóng chuyền đỉnh cao, tương tự với Transfermarkt bên bóng đá, đều là những chuyên trang liên quan nhiều đến việc chuyển nhượng, định giá cầu thủ...
Và chuyên trang này xếp hạng cầu thủ dựa trên thành tích tập thể lẫn cá nhân. Điển hình như Bích Tuyền, sau khi vô địch SEA V.League đã gặt hái thêm 25 điểm - với 10 điểm từ danh hiệu vô địch tập thể và 15 điểm từ danh hiệu cá nhân "đối chuyền xuất sắc nhất".
Đó là về mặt cá nhân, còn về mặt tập thể, tuyển bóng chuyền nữ Việt Nam đã vươn lên hạng 22 thế giới, chỉ còn kém Thái Lan đúng 1 bậc.
Thậm chí, Việt Nam giờ đây đang hướng đến việc lọt vào top 18 - nhóm có thể nhận tấm vé tham dự VNL vào mùa giải năm sau. Khoảng cách với nhóm này vào khoảng 30 điểm, con số khó lòng đạt được khi giải đấu sắp tới của Việt Nam là Giải vô địch thế giới 2025.
Nhưng nếu tiếp tục kiên trì, không loại trừ Việt Nam sẽ sớm đủ điều kiện về thứ hạng vào năm sau. Chỉ cần giữ phong độ ở các đấu trường như AVC Nations Cup là có thể mang lại rất nhiều điểm số, trong lúc những đội xếp trên như Thái Lan nhiều khả năng tụt hạng vì bại trận ở VNL.
Những con số có đang nói dối? Rất tiếc, trong trường hợp này, những con số có lẽ... không thực sự nói thật.
Tỉnh táo trước những con số
Những người hâm mộ Việt Nam tự tin nhất có lẽ cũng không dám mơ rằng Thanh Thúy thực sự là nữ cầu thủ hay thứ 14 của thế giới, dù chỉ tính trong năm 2025.
Theo bảng xếp hạng của Volleybox, cô gái quê Bình Dương thậm chí đứng trên những siêu sao hàng đầu thế giới như Karakurt (Thổ Nhĩ Kỳ), Kudiess (Bình Dương)..., và cao hơn toàn bộ các ngôi sao của Nhật Bản.
Vì sao Thanh Thúy lại xếp hạng cao đến vậy? Đơn thuần là nhờ vào việc tham gia, vô địch một loạt những giải đấu nhỏ lẻ (so với đẳng cấp thế giới) như VTV Cup (vô địch, 8 điểm), Hoa Lư Cup (3 điểm), Hùng Vương Cup (3 điểm), AVC Nations Cup (17,5 điểm)...
Cú đột phá của Thanh Thúy, cũng như Khánh Đang trong năm 2025 đến từ việc giành vị trí á quân AVC Champions League - giải đấu tuy mệnh danh là hàng đầu châu lục, nhưng lại hoàn toàn vắng mặt các đại diện Nhật Bản trong năm 2025.
Cách tổ chức giải đấu của làng bóng chuyền thế giới từ lâu đã để lại tranh cãi lớn, khi những sân chơi đẳng cấp hàng đầu thế giới chồng chéo lên những sân chơi nhỏ lẻ.
Và một khi chọn tham gia những sân chơi đẳng cấp, các đội tuyển bóng chuyền (cho đến những VĐV của họ) không thể gặt hái điểm số từ những sân chơi cấp thấp hơn.
Ví dụ điển hình là Thái Lan, họ được tham gia VNL nên bỏ qua AVC Nations Cup (giải đấu Việt Nam liên tiếp vô địch những năm qua).
Nhưng tại VNL, Thái Lan hầu như chỉ có nhận điểm trừ, khi liên tiếp bại trận trước các đối thủ hàng đầu thế giới.
Rồi đến khi về lại SEA V.League, Thái Lan cũng không được cộng điểm từ thành tích ở giải này (dù họ vô địch chặng 1, thắng 2/3 trận ở chặng 2) do quy định của FIVB (Liên đoàn Bóng chuyền thế giới).
Quy định và cách tổ chức giải của FIVB để lại những khoảng hở lớn về hệ thống tính điểm. Các đội mạnh dự giải lớn, cọ xát thường xuyên, nhưng mặt trái là khó lòng gặt hái điểm số, so với việc tham dự những sân chơi cấp thấp.
Với đà này, nhiều khả năng bóng chuyền nữ Việt Nam sẽ tiếp tục leo cao trên bảng xếp hạng thế giới trong năm 2026.
Nhưng chỉ khi thực sự bước vào sân chơi VNL, giải đấu tạo cơ hội thường xuyên để Thanh Thúy, Bích Tuyền được chạm trán những siêu sao hàng đầu đến từ Ý, Mỹ, Brazil, Nhật Bản..., người hâm mộ mới có thể chứng thực đẳng cấp thực sự của bóng chuyền nữ Việt Nam.