Nhớ làng!

Một buổi chiều mùa đông nơi phố thị, tôi gặp lại người bạn cũ cùng làng. Khi đã vãn chiều, bạn chợt hỏi tôi: “Cậu có nhớ làng không?”. Tôi ngạc nhiên: “Mình đang sống ở làng mà”. “Không. Nhớ làng mình ngày xưa ấy”.

Đám cưới ở làng quê Hà Tĩnh những năm 1990

Tôi trở về và miên man nghĩ về câu hỏi của bạn. Về câu hỏi bạn từng hỏi trước đó nữa, rằng: “Có khi nào chúng ta gặp lại một người cũ từng thân mà nay rất xa lạ không?”. Phải chăng, tôi đã đi xa để trở về gặp một “người thương cũ” mà vì những lý do áo cơm quên bẵng mất rằng “người đó” nay đã khác xưa. Bất chợt, làng tôi của ngày xưa như những thước phim tư liệu hiện về đầy thân thương.

Tôi nhớ những hàng cau cao vút bên hiên nhà mình. Nơi lũ bạn cùng tôi nhặt hoa cau trong buổi sáng mai ngan ngát hương. Nhớ những bờ tre xanh mát rợp bóng chiều hè. Nhớ những hàng dứa dại bên những con đường đất mịn mà ở đó chúng tôi ngồi cạo đất để xây lâu đài hay vùi chân trong đó tìm cảm giác mát mẻ của mẹ thiên nhiên.

Cây cau là một trong những nét đặc trưng của nhiều làng quê ngày xưa.

Nhớ làng xưa, tôi còn nhớ những nếp quen chưa thể phai mờ… Trong nhiều nếp quen thân thương ấy, sâu đậm trong tôi vẫn là kỷ niệm về tình láng giềng ấm áp. Ngày đó, ở làng tôi có tục dành phần cho láng giềng. Tôi nhớ mãi những lần nhà có thứ gì ngon là được sai việc. Mẹ sẽ múc sẵn những bát thức ăn thơm lựng và bảo tôi: “Bát ni mang sang cho nhà bà Điều, bát ni cho ông Bút, còn bát ni cho anh Ngôn…”.

Dù sau khi mang cho láng giềng nhà chẳng còn bao nhiêu nhưng dường như niềm vui được mang đi cho đã khiến tôi không còn nghĩ ngợi đến việc ăn nhiều hay ít nữa. Tôi tin rằng, mỗi lần hàng xóm chia sẻ thức ăn cho láng giềng cũng đều chung một suy nghĩ ấy.

Ngày xưa, hễ nhà nào có đám cưới là cả làng đến làm giúp. Ảnh: Internet

Ngày đó, ở làng tôi còn có lệ hễ trong làng có gia đình nào chuẩn bị làm nhà, làm đám cưới… thì tất cả các thành viên còn lại kẻ ít, người nhiều mang theo gạo, nếp, rượu… đến giúp. Ngày diễn ra việc, họ đến làm giúp mà không hề nghĩ ngợi gì. Nếu nhà ai có chuyện, láng giềng, hàng xóm nào không đến được thì lấy làm áy náy lắm.

Tình láng giềng ở làng tôi ngày đó còn là những lúc mọi người quây quần bên nhau uống nước chè xanh, ăn những thứ quà quê và kể nhau nghe những chuyện tiếu lâm râm ran cười vang khắp xóm… Ấu thơ của tôi và lũ bạn trong làng vẫn khắc sâu gương mặt những người làng thân thương, mộc mạc…

Niềm vui trẻ thơ ngày xưa mỗi dịp có văn công về làng.

Giờ về làng không còn bụi dứa dại ven con đường đất, không còn những bờ rào cây nối nhà này nhà kia mà lũ trẻ chúng tôi ngày ấy nghe tiếng ới của nhau là chui tọt sang nhà bạn ngay tức khắc. Giờ về làng là những con đường bê tông với hàng cây được cắt tỉa. Những ngôi nhà kín cổng cao tường. Đêm đến, ngoài đường vắng lặng trong ánh đèn sáng trưng…

Làng quê ngày nay.

Trong chập chờn giấc mơ sáng nay, tôi bỗng giật mình choàng tỉnh bởi tiếng chuông từ ngôi chùa cổ vọng đến. Không biết sáng nay trong làng có ai giật mình bởi tiếng chuông chùa như tôi. Để rồi lại nhớ một ngôi làng xưa cũ ngay trên chính quê nhà của mình…

Thiên Vỹ