Bảo vệ ngư trường vùng lộng: "Cuộc chiến" còn lắm gian nan

Điểm tựa của ngư dân vùng lộng

Khoảng 4h sáng, khi biển còn mịt mờ bởi màn đêm và sương mù dày đặc, từ bến cảng Cửa Sót (Thạch Kim - Lộc Hà), chúng tôi cùng các chiến sỹ biên phòng xuống chiếc thuyền cá của ngư dân để được “tăng bo” qua vùng lạch cạn ra tàu tuần tra. Trong cái lành lạnh của biển buổi sáng sớm, chúng tôi cảm nhận được tình cảm thân mật, ấm áp của bà con ngư dân dành cho những người lính biên phòng. Mặc dù đang chuẩn bị cho chuyến ra khơi, nhưng người chủ thuyền câu không nề hà giúp đỡ “các chú biên phòng để các chú giữ gìn ngư trường vùng lộng giúp bà con khai thác”.

Việc các tàu dạ cào ngoại tỉnh khai thác trái phép vùng bờ đã thường xuyên gây ra nhiều vụ va chạm, xung đột trên biển

Một ngày mới đang bắt đầu. Trên chiếc tàu tuần tra, chúng tôi cùng các chiến sỹ biên phòng Đồn Cửa Sót và Hải đội 2 thẳng hướng ra khơi. Mặc dù “mục tiêu” chính của các anh là những cặp tàu dạ cào còn cách xa hàng chục hải lý, song mỗi người, mỗi bộ phận có mặt trên chuyến tuần tra này đều ý thức được những khó khăn, phức tạp đang chờ đợi phía trước. Sau gần 1 tiếng đồng hồ bươn bả cùng sóng nước, thuyền lướt êm hơn; mặt biển như rộng thêm, mắt thường đã có thể nhìn thấy những thuyền câu, thuyền rê, chụp như những chiếc lá dập dềnh trên mặt biển.

Đại úy Nguyễn Văn Thọ - Phó Đồn trưởng nghiệp vụ Đồn Biên phòng Cửa Sót không rời mắt khỏi chiếc Incom và màn hình ra đa... Kinh nghiệm sau những chuyến tuần tra đã rèn cho người chỉ huy sự dạn dày và tinh tường trong phán đoán mọi tình huống để kịp thời lựa chọn phương án xử lý thích hợp. Tàu tuần tra đã cách bờ trên 7 hải lí; bốn bề chỉ còn là sóng nước. Màn hình ra đa bắt đầu xuất hiện những chấm sáng xanh nhỏ và lớn dần theo từng nhịp sóng dưới mạn tàu.

Hoạt động của những cặp tàu dạ cào đang dần lọt vào “mắt thần” của ra đa. Mệnh lệnh được phát ra. Các chiến sỹ chuẩn bị vào vị trí làm nhiệm vụ. Người lái tàu được lệnh, đột ngột tăng tốc và thẳng tiến đến cặp tàu đang hoạt động tại tọa độ gần nhất. Dường như không hề hay biết sự xuất hiện của tàu tuần tra, cặp tàu dạ cào khổng lồ mang số hiệu Quảng Ngãi - QNg 97346TS vẫn ung dung hoạt động. Chỉ đến khi cách tàu tuần tra chưa đầy nửa hải lý, cặp tàu bỗng nhiên cắt cào, đổi hướng, tăng tốc bỏ chạy. Mặc cho mọi hiệu lệnh của tổ tuần tra được phát ra, chúng vẫn ngoan cố tìm cách tẩu thoát khỏi sự truy đuổi. Mặc dù tàu tuần tra đã mở hết tốc lực, nhưng vẫn không dễ tiếp cận được với những tàu cá, mỗi chiếc gần 500 mã lực đang cố sức vượt ra khỏi vùng lộng nhằm “hợp thức hóa” việc đánh bắt. Cuộc rượt đuổi quyết liệt chỉ dừng lại khi các chiến sỹ buộc phải nổ súng thị uy. Khi tiếp cận được tàu vi phạm, lực lượng tuần tra tiếp tục gặp khó khăn khi các chủ phương tiện tung ra nhiều chiêu thức để ngăn cản việc xử lý và có đủ lý do để bao biện và lẩn tránh trách nhiệm của mình.

Trên đây chỉ là một trong nhiều vụ truy đuổi và xử lý tàu dạ cào trong chuyến tuần tra. Một ngày lênh đênh trên biển, chúng tôi đã mục sở thị tất cả những khó khăn, thử thách, thậm chí hiểm nguy mà những người lính tuần tra phải đối diện. Không chỉ dùng mọi thủ đoạn để qua mặt lực lượng chức năng, khi bị truy đuổi và bắt giữ, một số tàu dạ cào còn sử dụng cả vũ khí nóng để ngăn cản, chống trả. Trước những cam go, thử thách, những người lính mang quân hàm xanh vẫn luôn nhận được sự động viên, khích lệ lớn lao, đó là sự tin tưởng và gửi gắm của bà con ngư dân trong tỉnh.

Đối với ngư dân khai thác trong vùng lộng, chiếc tàu tuần tra của lực lượng biên phòng chính là điểm tựa vững chắc để bà con yên tâm bám biển. Cũng vì vậy mà, mặc dù còn nhiều khó khăn do lực lượng mỏng, phương tiện tuần tra chưa đáp ứng yêu cầu, nhưng với tinh thần kiên quyết đấu tranh đẩy lùi nạn khai thác trái phép trên biển, đem lại sự ổn định và lành mạnh cho ngư trường vùng lộng, thời gian qua, Đồn Biên phòng Cửa Sót thường xuyên phối hợp với Hải đội 2 Hà Tĩnh, bố trí lực lượng, tổ chức tuần tra, kiểm soát để kịp thời phát hiện và xử lý, ngăn chặn các hành vi khai thác trái phép; đặc biệt xử lý nghiêm khắc đối với nạn khai thác bằng tàu dạ cào tận diệt nguồn lợi hải sản và tàn phá ngư cụ của ngư dân nghèo.

Cần thêm nguồn lực

Thiếu úy Trần Đình Sơn - Chính trị viên phó Đồn Biên phòng Cửa Sót cho hay, theo quy định tại Nghị định số 33/2010/NĐ-CP về quản lý hoạt động khai thác thủy sản của tổ chức, cá nhân Việt Nam trên các vùng biển, các loại tàu dạ cào chỉ được khai thác ở vùng khơi (trên 12 hải lý). Tuy nhiên, do chi phí hoạt động đánh bắt vùng lộng thấp, lợi nhuận cao, các chủ tàu dạ cào ngoại tỉnh đã bất chấp quy định, cố tình vi phạm vùng biển cấm khai thác. Không những gây tổn hại nghiêm trọng nguồn lợi hải sản vùng bờ, tàu dạ cào, với công suất lớn, tốc độ cao, khai thác một cách vụng trộm có thể kéo phăng mọi thứ trong phạm vi hành nghề như: lưới rê, dây câu và các loại ngư cụ khác của bà con ngư dân hoạt động trong vùng lộng.

Chỉ khi dùng hiệu lệnh bằng việc nổ súng, các tàu dạ cào mới tuân thủ để các chiến sỹ tuần tra làm nhiệm vụ.

Ngư dân Hà Tĩnh phần lớn đời sống còn khó khăn, thường chỉ có điều kiện đánh bắt bằng thuyền nhỏ, chuyên hành nghề câu, lưới rê ở vùng gần bờ. Việc các tàu dạ cào ngoại tỉnh khai thác trái phép vùng bờ đã thường xuyên gây ra nhiều vụ va chạm, xung đột trên biển. Trong các cuộc xung đột giành giữ ngư trường, mọi thua thiệt vẫn luôn thuộc về bà con ngư dân nghèo. Tổ chức tuần tra, kiểm soát và xử lý nghiêm nạn khai thác bằng dạ cào vùng lộng là một trong những nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết hàng đầu của lực lượng bộ đội biên phòng và cảnh sát biển Hà Tĩnh, nhằm ngăn chặn và đẩy lùi nạn khai thác hải sản trái phép; bảo vệ ngư trường bình yên cho ngư dân.

Thực tế, trong những năm qua, đã có hàng trăm tàu cá, phần lớn là tàu dạ cào ngoại tỉnh vi phạm quy định; bị lực lượng biên phòng bắt giữ, xử lý. Song, không vì thế mà tình trạng đánh bắt tận diệt này giảm xuống, thậm chí còn có xu hướng tăng cả về số vụ lẫn tính chất vi phạm. Điều này chứng tỏ vì nguồn lợi trước mắt, các chủ tàu dạ cào ngày càng liều lĩnh và coi thường quy định về khai thác hải sản. Đã đến lúc phải huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, trong đó lực lượng biên phòng là chủ công, tăng cường nguồn lực, bằng nhiều biện pháp nghiêm khắc, ngăn chặn và đẩy lùi nạn khai thác hải sản trái phép; đảm bảo ngư trường bình yên cho ngư dân khai thác vùng lộng; góp phần lập lại trật tự, kỷ cương trong quản lý hoạt động khai thác thủy sản, giữ gìn trật tự, trị an trên vùng biển tỉnh nhà.