'Em bé Napalm' - thông điệp phản đối chiến tranh phi nghĩa

42 năm về trước, ngày 8/6/1972, phóng viên ảnh Huỳnh Công “Nick” Út của hãng thông tấn AP chỉ mất một giây để ghi lại tấm ảnh đen trắng mang tính biểu tượng. Bức ảnh cô bé Kim Phúc bị bỏng bom napalm ở Trảng Bàng (Tây Ninh) đã lột tả những nỗi kinh hoàng về cuộc chiến tranh Việt Nam theo cách mà ngôn từ không bao giờ miêu tả nổi.

Phóng viên Tim Page, người sở hữu kho ảnh đồ sộ về chiến tranh Việt Nam, đã từng nói rằng: “Những bức ảnh chân thực về chiến tranh chính là thông điệp mạnh mẽ nhất phản đối chiến tranh, làm thay đổi cái nhìn của dư luận, nói không quá, những bức ảnh chiến tranh có thể là những sứ giả của hòa bình, có thể làm thay đổi lịch sử”. Sự thật về cuộc chiến đã tự bộc lộ một cách trần trụi và không thể lừa dối qua những bức ảnh, từ hình ảnh các chiến trường với xác người ngổn ngang, máy bay Mỹ lượn khắp trên bầu trời, cảnh lính Mỹ giết chóc, tra tấn người Việt Nam, cho tới ánh mắt căm phẫn và sợ hãi của người dân tìm nơi ẩn náu…

Bức ảnh bé Kim Phúc vừa chạy vừa kêu khóc vì hoảng sợ và bị bỏng nặng.
Bức ảnh bé Kim Phúc vừa chạy vừa kêu khóc vì hoảng sợ và bị bỏng nặng.

Và một trong những bức ảnh gây chấn động toàn thế giới là bức ảnh “Em bé Napalm” - bức ảnh được xếp thứ 41 trong số 100 bức ảnh có tầm ảnh hưởng nhất thế kỷ XX và được giải World Press Photo và giải Pulitzer. Bức ảnh được chụp bởi phóng viên Nick Út (tên thật là Huỳnh Công Út), khi đó là phóng viên của hãng AP. Bức ảnh đã lột tả nỗi kinh hoàng về cuộc chiến tranh Việt Nam theo cách mà ngôn từ không bao giờ miêu tả nổi.

Ngày 8/6/1972, máy bay Mỹ quần thảo ác liệt trên bầu trời Trảng Bàng (Tây Ninh), cách Sài Gòn 30 km về hướng Bắc. Có 4 tiếng nổ lớn của bom napalm vang lên, mặt đất rung chuyển và lửa bùng lên cao. Từ trong khói lửa, một phụ nữ bồng trên tay đứa bé đã chết, từng lớp da bong ra. Một nhóm 5 đứa trẻ vừa chạy vừa kêu khóc. Một bé gái bị bỏng nặng, trong trạng thái trần truồng, vừa chạy vừa dang 2 tay kêu: “Nóng quá! Nóng quá!”. Có mặt tại đây, Nick Út đã nhanh tay đưa máy ảnh lên chụp lại cảnh tượng hãi hùng này. Chỉ riêng quãng thời gian từ lúc bom rơi và Kim Phúc cùng những người khác chạy ra từ đám cháy do bom napalm, Nick Út đã chụp hết 8 cuộn phim đen trắng.

Nick Út từng chia sẻ: “Tôi đã khóc khi nhìn thấy cô bé đang chạy. Nếu tôi không giúp cô bé, nếu có điều gì đó xảy ra và cô ấy chết, tôi sẽ chết mất”. Sau khi chụp xong, Nick Út cùng mọi người lấy nước tưới lên người bé Phúc và đưa cô tới một bệnh viện nhỏ. Tại đây, người ta nói rằng cô bé bị bỏng nặng tới mức không thể cứu chữa được. Ông đã năn nỉ các bác sĩ điều trị và phải đưa phù hiệu nhà báo yêu cầu các bác sĩ cứu chữa cho cô bé và chỉ rời đi sau khi được đảm bảo rằng cô bé sẽ không bị bỏ quên.

Trở lại văn phòng của hãng thông tấn AP tại Sài Gòn khi đó, Nick Út đã hoàn thành bức ảnh. Khi bức ảnh một bé gái trần truồng được đưa ra, mọi người đều sợ rằng nó có thể bị phản đối vì AP có quy định nghiêm ngặt là không đăng ảnh trần truồng. Nhưng phóng viên ảnh kỳ cựu Horst Faas, người chịu trách nhiệm về bộ phận ảnh tại Việt Nam, đã xem và nhận thấy rằng đó là bức ảnh có thể phá vỡ các quy định. Faas cho rằng giá trị thông tin của bức ảnh lớn hơn nhiều bất kỳ lo ngại nào khác và ông đã đúng.

Người phóng viên ảnh chiến trường "Nick" Út.

Người phóng viên ảnh chiến trường "Nick" Út.

Ngay ngày hôm sau, hầu hết các trang nhất của những tờ báo lớn của Nhật Bản và Mỹ đều đăng bức ảnh này. Bức ảnh quá ấn tượng và được báo chí Mỹ coi là một “cơn địa chấn” lịch sử, góp phần tố cáo sự thật cuộc chiến tranh phi nghĩa và tàn bạo của bom đạn Mỹ lên sinh mệnh của những thường dân Việt Nam vô tội. Và ngay lập tức, bức ảnh không cần ngôn ngữ này đã làm rung động những trái tim yêu hòa bình, phản đối cuộc chiến tranh phi nghĩa do Mỹ gây ra ở Việt Nam. Bức ảnh đã góp phần làm dâng cao hơn làm sóng phản đối của dân chúng các nước về cuộc chiến mà Mỹ đã tiến hành tại Việt Nam.

Năm 2002, chiếc máy ảnh Leica M2 mà Nick Út dùng để chụp bức ảnh “Em bé Napalm” đã được Viện bảo tàng khoa học London (Anh) mượn để triển lãm với dòng giới thiệu: Đây là chiếc máy ảnh đã làm thay đổi cách bạn nhìn về thế giới”. Và hiện nay, chiếc máy ảnh này được trưng bày tại Viện bảo tàng báo chí ở Washington DC (Mỹ).

Bà Kim Phúc và con trai.

Bà Kim Phúc và con trai.

Sau 42 năm, bà Phúc, giờ đã làm mẹ của 2 con trai, cuối cùng đã có thể xem lại bức ảnh của chính mình chạy trong trạng thái trần truồng và hiểu ra tại sao nó vẫn còn có sức mạnh đến vậy. Nó đã giúp cứu sống bà, thử thách và cuối cùng là giải thoát bà.

“Hầu hết mọi người biết bức ảnh nhưng không nhiều người biết về cuộc đời tôi. Tôi rất cảm ơn điều đó… Tôi có thể coi bức ảnh này như một món quà có tác động mạnh. Và sau đó là lựa chọn của tôi. Tôi có thể sát cánh với nó vì hoà bình”, bà Phúc nói.

Đến nay, bức ảnh “Em bé napalm” vẫn là một bức ảnh quý, đem lại vinh quang trọn đời cho Nick Út với cả trăm lần tham dự triển lãm ảnh quốc tế. Nick Út vẫn là người trẻ tuổi nhất thế giới đoạt giải Pulitzer - khi đó, ông mới 21 tuổi.

Về đến nay nhiều thế hệ trẻ trên thế giới, vẫn tiếp tục cảm nhận được tính tàn khốc của cuộc chiến đã qua đi bằng những bức ảnh còn mãi với thời gian.

Theo Baotintuc

Đọc thêm

Đưa dân ca ví, giặm “chạm” đến thế hệ Alpha

Đưa dân ca ví, giặm “chạm” đến thế hệ Alpha

Không còn là những lời ru xưa vang vọng trong ký ức, những lớp học dân ca của CLB Dân ca ví, giặm trẻ Hà Tĩnh đã được “làm mới” và trở thành sân chơi sáng tạo, giúp các em nhỏ thêm tự tin, gắn kết và yêu văn hóa truyền thống.
Podcast truyện ngắn: Ngày em đẹp nhất

Podcast truyện ngắn: Ngày em đẹp nhất

Từ mái ấm cô nhi viện đến lễ đường nơi Xóm Cồn, hành trình của Tuấn và Duyên là minh chứng cho một tình yêu đủ sâu để vượt qua nghịch cảnh, dù chỉ trong khoảnh khắc cuối cùng...
Podcast: Nơi neo giữ mái ấm gia đình

Podcast: Nơi neo giữ mái ấm gia đình

Mỗi người đều có một nơi để trở về, một ký ức để gìn giữ. Và, với nhiều người, đó chính là hình ảnh ngôi nhà xưa với những yêu thương đong đầy trong từng khoảnh khắc đời thường.
10 món bánh mì kẹp thịt ngon nhất thế giới

10 món bánh mì kẹp thịt ngon nhất thế giới

Bánh mì Việt Nam, sandwich kẹp thịt nguội Tây Ban Nha, bánh mì kẹp thịt cùng sốt ớt đỏ Mexico là những loại bánh kẹp được thực khách và chuyên gia ẩm thực xếp hạng ngon nhất thế giới.
“Hè rực rỡ - vui bất ngờ” - bùng nổ không khí hội hè tại Vinpearl & VinWonders khắp cả nước

“Hè rực rỡ - vui bất ngờ” - bùng nổ không khí hội hè tại Vinpearl & VinWonders khắp cả nước

Trải dài khắp ba miền đất nước, từ những khu nghỉ dưỡng xứng tầm tinh hoa đến các thiên đường giải trí tràn đầy năng lượng, Vinpearl & VinWonders với chiến dịch “Hè rực rỡ - Vui bất ngờ” mở ra chuỗi trải nghiệm độc bản, sẵn sàng thổi bùng không khí lễ hội, vui chơi bất tận kéo dài từ Bắc tới Nam.
Podcast tản văn: Hương quê

Podcast tản văn: Hương quê

Với nhiều người, quê hương luôn là miền ký ức ngọt ngào, là nơi lưu giữ những kỷ niệm đẹp nhất của tuổi thơ với những ngày tháng yên bình và giản dị.
Để dân ca ví, giặm thành sản phẩm du lịch hút khách

Để dân ca ví, giặm thành sản phẩm du lịch hút khách

Hà Tĩnh là vùng đất địa linh nhân kiệt, nơi lưu giữ nhiều giá trị văn hóa đặc sắc, trong đó có những làn điệu ví, giặm. Vậy làm gì để di sản dân ca ví, giặm trở thành sản phẩm du lịch văn hóa thu hút du khách?
Podcast truyện ngắn: Sơn nữ

Podcast truyện ngắn: Sơn nữ

Công việc của người giữ rừng chưa bao giờ là dễ dàng, bởi nhiều vất vả, thiếu thốn, hiểm nguy. Song với tình yêu rừng, họ đã vượt qua tất cả để góp sức bảo vệ đại ngàn.
Mưa rào mùa hạ

Podcast tản văn: Mưa rào mùa hạ

Kỷ niệm tuổi thơ luôn sâu lắng, ngọt ngào để ai đi xa cũng muốn trở về, muốn được sống lại những ngày xưa yêu dấu...
Khi di tích kết nối công nghệ

Khi di tích kết nối công nghệ

Ứng dụng công nghệ để quảng bá di tích, cách làm này tại Khu lưu niệm Đại thi hào Nguyễn Du (thị trấn Tiên Điền, Nghi Xuân, Hà Tĩnh) đang mở ra hướng tiếp cận mới, sinh động hơn, gần gũi hơn với du khách – đặc biệt là giới trẻ.
Khi cổng làng "sính"... chữ Hán

Khi cổng làng "sính"... chữ Hán

Cổng làng Văn Xá (xã Lâm Trung Thủy, Đức Thọ, Hà Tĩnh) mới được xây dựng, song việc thể hiện tên làng và câu đối nổi bật bằng chữ Hán đã gây ra những ý kiến không đồng tình.
Thái Lan bay drone truy tìm du khách quá hạn visa

Thái Lan bay drone truy tìm du khách quá hạn visa

Trước làn sóng chỉ trích về an ninh ngày càng gia tăng, chính quyền thành phố du lịch Pattaya quyết định sử dụng công nghệ hiện đại nhằm bảo vệ du khách và người dân.
Podcast truyện ngắn: Đêm không màu

Podcast truyện ngắn: Đêm không màu

Trên đời này, duyên phận không thể cưỡng cầu. Khi hạnh phúc tan vỡ điều cần làm không phải là trốn tránh hay chìm vào nỗi đau quá khứ mà phải đối diện để tìm lại chính mình!
Sôi động các lớp năng khiếu hè

Sôi động các lớp năng khiếu hè

Nghỉ hè là khoảng thời gian được thanh, thiếu nhi mong chờ nhất sau một năm học tập. Tại Hà Tĩnh, ngay từ đầu tháng 6, các lớp năng khiếu hè đã bắt đầu hoạt động, tạo sân chơi bổ ích cho các em.
Trăn trở bảo vệ bảo vật quốc gia ở Hà Tĩnh

Trăn trở bảo vệ bảo vật quốc gia ở Hà Tĩnh

Tại nhiều địa phương Hà Tĩnh, nhiều bảo vật quý hiếm đang đối mặt với nguy cơ bị xâm hại dưới nhiều hình thức, không chỉ làm tổn hại giá trị lịch sử, văn hóa mà còn gióng lên hồi chuông cảnh báo về trách nhiệm bảo tồn di sản.