Nội dung trên được nêu trong Công văn số 12/CV-BCĐ về hướng dẫn sắp xếp, bố trí người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã trong quá trình triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Công văn vừa được Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp của Chính phủ ký gửi Tỉnh ủy, Thành ủy, UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Theo đó, căn cứ Kết luận số 163-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, trong đó yêu cầu "nghiên cứu lộ trình kéo dài việc sử dụng người không chuyên trách phù hợp với thời điểm sắp xếp lại thôn, tổ dân phố", Ban Chỉ đạo định hướng, các địa phương căn cứ tình hình thực tiễn và yêu cầu thực hiện nhiệm vụ của hệ thống chính trị ở cấp xã mới để sắp xếp tạm thời kéo dài việc sử dụng người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã đến trước ngày 31/5/2026.
Trường hợp cần thiết, UBND xã có thể sắp xếp, bố trí vào chức danh người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố.
Trong trường hợp cấp ủy, chính quyền địa phương ở cấp xã mới không có nhu cầu tiếp tục sử dụng người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã thì thực hiện giải quyết chế độ, chính sách theo quy định tại Nghị định số 154/2025/NĐ-CP của Chính phủ quy định về tinh giản biên chế.
Bên cạnh đó, theo Ban Chỉ đạo, người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã có nguyện vọng nghỉ ngay kể từ khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp thì được hưởng chế độ, chính sách theo quy định tại Nghị định số 154/2025/NĐ-CP.
Cấp ủy, chính quyền địa phương cấp xã có nhu cầu sử dụng và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã cũ có nguyện vọng tiếp tục được làm việc thì cấp ủy, chính quyền địa phương xem xét, bố trí tạm thời vào vị trí hỗ trợ công việc cho hoạt động của hệ thống chính trị của đơn vị hành chính cấp xã mới (cơ quan đảng, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, chính quyền địa phương) hoặc tham gia các chức danh người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố đến trước ngày 31/5/2026.
Đồng thời, Chính phủ chỉ đạo tiếp tục được hưởng phụ cấp, các chế độ, chính sách đã được HĐND cấp tỉnh ban hành. Trong thời gian này, nếu người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã nghỉ việc thì được hưởng chế độ, chính sách theo quy định tại Nghị định số 154/2025/NĐ-CP.
Trong quá trình thực hiện, nếu có khó khăn, vướng mắc, Ban Chỉ đạo đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương kịp thời phản ánh về Bộ Nội vụ (Thường trực Ban Chỉ đạo) để tổng hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.
Hiện nay, cả nước có khoảng 120.500 người hoạt động không chuyên trách cấp xã.
Nghị định số 154/2025/NĐ-CP về tinh giản biên chế quy định người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã chưa đến tuổi nghỉ hưu theo quy định thì được hưởng các chế độ sau:
-Thứ nhất nhóm có dưới 5 năm công tác thì được hưởng trợ cấp một lần bằng 0,8 lần mức phụ cấp hàng tháng hiện hưởng nhân với số tháng công tác.
Nhóm này còn được hưởng trợ cấp bằng 1,5 lần mức phụ cấp hàng tháng hiện hưởng cho mỗi năm công tác; được trợ cấp 3 tháng phụ cấp hàng tháng hiện hưởng để tìm việc làm và bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc hoặc hưởng bảo hiểm xã hội một lần theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.
-Thứ hai là người có từ đủ 5 năm công tác trở lên và có tuổi đời còn dưới 5 năm đến tuổi nghỉ hưu thì được hưởng trợ cấp một lần bằng 0,8 lần mức phụ cấp hàng tháng hiện hưởng nhân với số tháng nghỉ sớm so với tuổi nghỉ hưu.
Nhóm này tiếp tục được hưởng trợ cấp bằng 1,5 lần mức phụ cấp hàng tháng hiện hưởng cho mỗi năm công tác; được trợ cấp 3 tháng phụ cấp hàng tháng hiện hưởng để tìm việc làm và cũng được bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc hoặc hưởng bảo hiểm xã hội một lần theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.
-Thứ ba là người có từ đủ 5 năm công tác và có tuổi đời còn từ đủ 5 năm trở lên đến tuổi nghỉ hưu thì được hưởng trợ cấp một lần bằng 0,8 lần mức phụ cấp hàng tháng hiện hưởng nhân với 60 tháng.
Nhóm này cũng được hưởng trợ cấp bằng 1,5 lần mức phụ cấp hàng tháng hiện hưởng cho mỗi năm công tác; được trợ cấp 3 tháng phụ cấp hàng tháng hiện hưởng để tìm việc làm; được bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc hoặc hưởng bảo hiểm xã hội một lần theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.
Bên cạnh đó, cán bộ, công chức cấp xã do sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã giai đoạn 2023-2025 nếu được bố trí sang làm người hoạt động không chuyên trách cấp xã thì được hưởng các chế độ như quy định trên, nhưng tiền lương tháng hiện hưởng để tính trợ cấp là tiền lương tháng liền kề của chức danh cán bộ, công chức cấp xã trước khi được bố trí sang làm người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã.
Mặt khác, người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã đã đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định hoặc đang hưởng chế độ hưu trí, chế độ mất sức lao động thì được hưởng trợ cấp một lần bằng 15 tháng phụ cấp hàng tháng hiện hưởng.