Từng là cán bộ chủ trì của xã, sau cơn tai biến phải nằm liệt gường đến gần chục năm, khi hồi phục sức khỏe, ông Nguyễn Xuân Toán (SN 1953) luôn khát khao làm nên thành quả lao động từ khu vườn của mình. Ông Toán không ngừng tìm tòi, học hỏi từ việc sử dụng các phương tiện sản xuất tiên tiến, cho đến thử nghiệm, ứng dụng giống mới vào sản xuất.
Cũng theo lời ông Toán, ông được trở lại với niềm vui lao động là nhờ tình yêu thương, sự kiên trì chăm sóc, chữa trị nhiều năm trời của người bạn đời - bà Nguyễn Thị Hán
Bà đã cũng là người đồng hành cùng ông bền bỉ xây dựng khu vườn sạch. Chỉ với 2 lao động đã ở tuổi 65 nhưng khu vườn rộng gần 3 ha của Bí thư Chi bộ thôn Phúc Thành 2 luôn sạch cỏ và các góc vườn, cả con ngõ dài gần như không một cọng rác.
Để làm sạch cỏ khu vườn rộng trong điều kiện sức khỏe ông bà có hạn, ông sắm máy đa chức năng (cày, xới đất, làm cỏ). Với chiếc máy này, ông Toán nói không với thuốc diệt cỏ mà cả khu vườn vẫn sạch tinh. “Dùng thuốc hóa học diệt cỏ quanh năm, thuốc sẽ ngấm vào lòng đất, nằm trong không khí, trước hết gia đình, xóm làng mình ảnh hưởng, rồi đến khách hàng sử dụng sản phẩm cây trồng cũng không thể an toàn. Vì vậy, dẫu ở thời điểm mua máy, thu nhập của gia đình tôi chưa cao nhưng tôi vẫn quyết vay vốn ngân hàng để sắm cho được”.
Bí thư Chi bộ Phúc Thành 2 cho biết, chi bộ chỉ có 5 đảng viên, lãnh đạo 143 hộ dân, vì vậy đòi hỏi mỗi đảng viên phải thực sự gương mẫu để làm “đầu kéo” cho tất cả các hoạt động. Bắt tay vào thực hiện chương trình xây dựng NTM, một trong những việc đầu tiên của thôn là tuyên truyền, vận động nhân dân cải tạo vườn tạp, ứng dụng những cây trồng mới để nâng cao hiệu quả kinh tế. Đảng viên đi trước, Bí thư Chi bộ đã tiên phong cải tạo lại khu vườn và quy hoạch thành 3 vùng: Cây lâm nghiệp gần 1 ha, cây ăn quả 1,5 ha, diện tích còn lại trồng các loại cây ngắn ngày để tạo nguồn vốn nuôi cây dài ngày.
Trong quá trình chăm sóc các loại cây trồng, ông Toán luôn giữ quan điểm cố gắng hạn chế thấp nhất việc sử dụng phân bón hóa học. Nuôi 7 con bò sinh sản, ngoài bán tỉa bê hàng năm để tăng thu nhập, ông còn có nguồn phân chuồng thường xuyên.
Áp dụng các chế phẩm ủ phân theo hướng dẫn khoa học, ông tự chế nguồn phân bón cho những vườn cam, quýt, sắn, lạc của gia đình mình.
Bên cạnh đó, ông bà còn tìm tòi cách chế tạo thuốc phun phòng trừ sâu bệnh bằng chế phẩm sinh học và làm những chiếc bẫy côn trùng treo khắp các gốc cây ăn quả để giảm sâu bệnh mà không cần phun thuốc hóa học.
Uy tín về mô hình sản xuất sạch của Bí thư Chi bộ Nguyễn Xuân Toán đã giúp ông bà tiêu thụ sản phẩm hết sức thuận lợi. Các đơn vị, cơ quan biết tiếng sản phẩm an toàn có khi đánh cả xe chở cam, quýt về từng chuyến, hoặc bà con trong ngoài xã đến tận vườn mua, vì vậy, bà chẳng mấy khi phải đi chợ bán hàng.
Tết năm nay, chỉ với 21 gốc cam V2 cho thu hoạch, gia đình ông bà Nguyễn Xuân Toán cũng có thu nhập trên 70 triệu đồng. Cùng với chăn nuôi và các loại cây trồng khác, tổng lợi nhuận mỗi năm của khu vườn, theo ông Toán, bước đầu đạt trên 150 triệu đồng/năm.
Từ hàng trăm cây quýt bản địa đã cho thu hoạch, mỗi năm, ngoài bán quả, bà Toán còn góp thêm được vài tạ sản phẩm vỏ cây quýt sấy khô với giá bán khá cao (6 - 7 triệu đồng/tạ).
Vợ chồng ông Toán tin tưởng chỉ một vài năm nữa, khi 400 gốc cam giống Cao Phong (Hòa Bình) và 300 cây quýt bản địa mới trồng cho thu nhập cao. Gần đây, ông đã gửi mẫu đất cho Viện Cây trồng Trung tương và đã được xác nhận thích ứng với việc trồng bưởi da xanh, vì vậy, gia đình chuẩn bị trồng 500 gốc bưởi giống mới này. “Tôi hi vọng là khu vườn sẽ khẳng định được thành công của cách làm mới, tạo sự lan tỏa đến nhiều gia đình khác trong thôn để nâng cao hiệu quả kinh tế. Đời sống bà con có khấm khá lên thì mới có thể huy động được nội lực để xây dựng NTM ở những nơi khó khăn như vùng thượng Kỳ Anh” - ông Toán chia sẻ