“Bởi chúng mình thương bao nhiêu mảnh đất cằn/Mà đời không ngại đào mấy con kênh...” – Ca khúc “Người đi xây hồ Kẻ Gỗ” của nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý đã theo năm tháng, in sâu trong ký ức nhiều thế hệ người Việt. Điều đặc biệt, những ca từ, giai điệu ấy đã trở thành chiếc cầu nối cảm xúc, dẫn lối những bước chân tìm về để khám phá cảnh sắc, văn hóa và con người vùng đất núi Hồng, sông La.
Không ít du khách thừa nhận, họ biết đến Hà Tĩnh không phải từ những bản đồ hay các hình thức giới thiệu địa chí mà chính là từ âm nhạc. Từ những giai điệu quen thuộc, hình ảnh một miền đất hiện lên chậm rãi, sâu lắng, để rồi nảy sinh khát khao được đi và thấy.
“Trước đây tôi nghe bài Người đi xây hồ Kẻ Gỗ rất nhiều, nhưng chỉ khi đặt chân đến đây, đứng giữa không gian hồ nước mênh mông, tôi mới cảm nhận trọn vẹn những gì ca khúc gửi gắm”, anh Đỗ Chí Bảo - du khách đến từ Hà Nội, chia sẻ.
Còn với chị Trịnh Thu Vân (Hà Nội), chuyến thăm Hà Tĩnh vừa qua giống như một cuộc gặp gỡ đã được hẹn từ lâu qua âm nhạc: “Kẻ Gỗ là đây bao năm đợi tháng chờ/ Này vùng đá bạc đồi núi lô nhô... Tôi đã hát và luôn hình dung đây là vùng đất rất yên bình. Khi đến rồi, cảm xúc còn trọn vẹn hơn những gì mình tưởng”.
Hồ Kẻ Gỗ giờ đây không chỉ là một công trình đại thủy nông mà đã trở thành biểu tượng văn hóa – lịch sử, đồng thời là điểm đến sinh thái hấp dẫn của Hà Tĩnh.
Phần lớn diện tích hồ Kẻ Gỗ nay thuộc địa phận xã Cẩm Duệ. Đặt chân đến đây, du khách cảm nhận rõ không gian rộng mở, thiên nhiên trong lành với vẻ đẹp hiền hòa, thơ mộng. Mặt nước phẳng lặng soi bóng mây trời, những cánh rừng xanh bao quanh tạo nên bức tranh sơn thủy hài hòa. Với nhiều người, hồ Kẻ Gỗ không chỉ là điểm tham quan, chụp ảnh, mà còn là nơi để lắng lại, để “nghe” Hà Tĩnh bằng những cảm xúc rất riêng.
Âm nhạc đã góp phần làm nên sức hút ấy. Như một cách tự nhiên, hồ Kẻ Gỗ trở thành “điểm hẹn cảm xúc”, nơi câu hát năm xưa vẫn vang vọng trong tâm trí người đến thăm, sau “bao năm đợi tháng chờ”.
Không phải ngẫu nhiên mà Hà Tĩnh được ví là “đất nhạc, đất thơ”. Từ lâu, vùng đất này đã khơi nguồn cảm hứng cho nhiều thế hệ nhạc sĩ, viết nên những ca khúc đi cùng năm tháng. Những sáng tác như Một khúc tâm tình của người Hà Tĩnh (Nguyễn Văn Tý), Người con gái sông La (Doãn Nho), Mời anh về Hà Tĩnh (Trần Hoàn)… đã khắc họa rõ nét hình ảnh con người kiên cường, thủy chung, nghĩa tình.
Đặc biệt, chất liệu dân ca ví, giặm – với sự mộc mạc, sâu lắng đã tạo nên bản sắc riêng cho âm nhạc Hà Tĩnh, giúp các ca khúc dễ đi vào lòng người và ở lại rất lâu.
Không chỉ những nhạc sĩ sinh ra và lớn lên ở Hà Tĩnh, nhiều nghệ sĩ đến từ các vùng miền khác cũng dành cho mảnh đất này một tình cảm đặc biệt. Trong số đó có Cáp Anh Tài – người con Quảng Trị nhưng lại say mê và gắn bó sâu sắc với chất liệu dân ca ví, giặm Hà Tĩnh.
Trong các sáng tác như Theo anh về Hà Tĩnh, Đừng trách câu ví giặm, Cáp Anh Tài đã đưa vào đó những giai điệu dung dị, ca từ gần gũi, kể câu chuyện về một Hà Tĩnh nghĩa tình, sâu nặng ân tình quê xứ Nghệ. Những ca khúc ấy không chỉ được khán giả Hà Tĩnh đón nhận, mà còn tạo được sự đồng cảm với người nghe ở nhiều vùng miền.
“Yêu ví giặm, yêu Hà Tĩnh - với Cáp Anh Tài đó là một cảm xúc đặc biệt. Tài muốn lan tỏa hơn nữa làn điệu ví, giặm này đến với mọi người, để mọi người cảm nhận sâu hơn nữa về những nét hay, những độc đáo của làn điệu dân ca cũng như đất và người Hà Tĩnh”, Cáp Anh Tài chia sẻ.
Qua thời gian, âm nhạc về Hà Tĩnh không ngừng được tiếp nối bằng những sáng tạo mới. Nhiều nghệ sĩ trẻ hôm nay đã dành tâm huyết cho từng sản phẩm, từ giai điệu, lời ca đến hình ảnh và bối cảnh. Các MV được đầu tư chỉn chu, trau chuốt, đưa cảnh sắc Hà Tĩnh – từ biển xanh, núi non đến làng quê yên bình – hiện lên sinh động, giàu cảm xúc.
Với ca sĩ Mộc An – Á quân Sao Mai xứ Nghệ, giải đặc biệt Cuộc thi Tiếng hát Hà Nội 2024,mỗi ca khúc về quê hương giống như một lời kể chuyện. “Mộc An tin rằng, những ca khúc về Hà Tĩnh có thể trở thành nhịp cầu cảm xúc, khơi gợi sự tò mò, yêu mến và thôi thúc du khách tìm về để cảm nhận bằng chính trải nghiệm của mình. Và khi thể hiện những ca khúc này, Mộc An mong khán giả nhớ đến Hà Tĩnh như một miền đất mộc mạc mà sâu lắng, nơi có thiên nhiên hài hòa và con người chân thành, nghĩa tình. Một Hà Tĩnh không chỉ đẹp bởi cảnh sắc, mà còn đẹp bởi chiều sâu văn hóa"- nữ ca sĩ Mộc An chia sẻ.
Có thể nói, mỗi sản phẩm âm nhạc hôm nay giống như một “tấm thiệp mời” gửi đến công chúng và du khách: mời về với Hà Tĩnh, mời về với núi Hồng, sông La với những giá trị văn hóa bền bỉ đang được gìn giữ và lan tỏa.
Âm nhạc từ ký ức đến hiện tại đã và đang kết nối những bước chân tìm về Hà Tĩnh. Những giai điệu thân thương không chỉ neo đậu tâm tình, mà còn mở ra những hành trình trải nghiệm, để du khách đến và ở lại lâu hơn, hiểu sâu hơn về mảnh đất này.
Một Hà Tĩnh được kể bằng âm nhạc – và được yêu bằng cảm xúc mộc mạc, sâu lắng, bền lâu. Đó cũng chính là sức mạnh mềm mà âm nhạc mang lại cho du lịch Hà Tĩnh hôm nay.