Tình báo Mỹ khiến Nga hay ông Trump đau điếng?

CIA vào tận Điện Kremlin?

Điện Kremlin ngày 10/9 đã bác bỏ những thông tin truyền thông cho rằng một nhân viên tình báo Mỹ “nằm vùng” trong chính quyền của Tổng thống Nga Vladimir Putin và cho rằng đây là những thông tin “bịa đặt”.

Theo truyền thông Nga, một người có tên là Oleg Smolenkov, được cho là làm việc cho Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA), là một trợ lý cho phụ tá cấp cao của Tổng thống Nga trước khi biến mất cùng gia đình trong kỳ nghỉ tại Montenegro vào tháng 6/2017.

Cụ thể hơn, tờ Vedomosti đưa tin cựu nhân viên Điện Kremlin, Oleg Smolenkov từng giữ chức cố vấn trưởng trong văn phòng của Trợ lý Tổng thống LB Nga Yuri Ushakov trong 5 năm. Theo nguồn tin của báo trên, ở cương vị này, Smolenkov có thể tiếp cận thông tin “nhạy cảm”, kể cả thông tin từ cơ quan tình báo.

Nguồn tin của tờ Vedomosti cho biết trong thời gian làm việc tại Đại sứ quán Nga ở Mỹ, cũng như khi làm việc tại văn phòng Tổng thống Nga chuyên trách chính sách đối ngoại, Smolenkov không được phép tiếp cận thông tin mật, song thông qua các cuộc trao đổi với đồng nghiệp, Smolenkov có thể khai thác được thông tin mà CIA quan tâm.

Cũng theo nguồn tin, đôi khi Smolenkov tỏ ra tò mò quá mức. Được biết Smolenkov không có thông tin về sự can thiệp của Nga vào cuộc bầu cử ở Mỹ, song đối với CIA ông này có giá trị như một quan chức trong chính quyền Tổng thống Nga hợp tác với CIA và cung cấp thông tin về “những gì họ rất muốn được nghe”.

Truyền thông Nga cũng đặt vấn đề về vai trò yếu kém của các cơ quan tình báo và phản gián Nga trong vụ việc này.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskovs thừa nhận đã có một người đàn ông tên là “Smolenkov” ở Kremin nhưng “vị trí của anh ta không nằm trong nhóm các quan chức nhà nước cấp cao” và “anh ta không liên quan tới bất kỳ liên lạc với Tổng thổng”.

Ông Peskov không khẳng định liệu Smolenkov có phải là một mật vụ CIA hay không nhưng đã bác bỏ nhưng tin tức truyền thông liên quan và miêu tả là “sự đồn đoán” và “bịa đặt”. Quan chức này nói thêm Smolenkov đã bị sa thải một vài năm trước theo một chỉ thị nội bộ sau đó không rõ người này đã ở đâu.

Phát biểu với phóng viên, ông Peskov nói: “Tôi chỉ có thể nêu rõ ràng nhân viên này đã tồn tại, ông ấy đã bị sa thải và chúng tôi không biết liệu ông ấy có phải là gián điệp hay không. Điều này vẫn là câu hỏi đối với các cơ quan tình báo - họ đang thực hiện công việc của mình”.

Về phía Mỹ, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo ngày 10/9 lên án các thông tin mô tả chi tiết việc Mỹ bí mật rút một nhân viên gián điệp CIA từng hoạt động ở cấp cao nhất trong Điện Kremlin về nước hồi năm 2017. Theo ông Pompeo, các thông tin như vậy có thể gây nguy hiểm đến tính mạng con người.

Chiến thắng của tình báo Mỹ với... ông Trump?

Trước đó, hôm 9/9, truyền thông Mỹ, trong đó có CNN, đưa tin một người cung cấp thông tin của CIA đã được đưa ra khỏi Nga năm 2017 vì lo ngại danh tính sẽ bị bại lộ trong quá trình điều tra việc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2016.

Có nguồn tin cho biết ông Smolenkov đã biến mất cùng gia đình khi đi nghỉ dưỡng ở Montenegro vào tháng 6/2017. Kể từ đó không ai biết tin tức của ông, nhưng hồ sơ bất động sản cho thấy có một cặp vợ chồng tên Oleg và Antonina Smolenkov đã mua một căn nhà ở Stafford, Virginia, cách thủ đô nước Mỹ khoảng 65 km về phía Nam vào ngày 5/6/2018.

Ngôi nhà nằm trên một mảnh đất rộng có rừng rậm bao quanh. Một người hàng xóm xác nhận rằng chủ căn nhà là người Nga và là những người hàng xóm tốt bụng, nhưng họ đã rời đi vào tối hôm trước đó.

Cũng theo CNN, quyết định rút nhân vật này ra khỏi Nga đã được thực hiện ngay sau một cuộc họp hồi tháng 5/2017 tại Phòng Bầu Dục, nơi Tổng thống Trump đã thảo luận về thông tin tình báo mật với Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov trước đó.

Tuy nhiên, ngày 10/9, ông Lavrov nói rằng không có ai tiết lộ bất kỳ thông tin mật nào cho ông tại cuộc gặp của ông với ông Trump. Một nguồn tin từ chính phủ Mỹ cũng khẳng định rằng ông Trump không tiết lộ những bí mật như sự tồn tại hoặc danh tính của nhân vật này tại bất kỳ cuộc họp nào với các quan chức Nga.

Truyền thông Mỹ, trích dẫn các nguồn tin tình báo, cho biết người cung cấp thông tin về Kremlin của CIA rất quan trọng đối với kết luận tình báo của Mỹ vào cuối năm 2016 rằng Nga đã tích cực can thiệp vào cuộc bầu cử của Mỹ theo hướng có lợi cho ông Trump.

Có tin cho biết nhân vật được coi là gián điệp của CIA này đã khẳng định với cơ quan tình báo Mỹ rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin đã chỉ đạo Nga can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016. Báo New York Times sau đó cho biết nhân vật này đã gửi tin mật cho Washington trong nhiều thập kỷ, nhưng đã bị rút về nước sau khi giúp cộng đồng tình báo Mỹ điều tra về sự can thiệp của Nga vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016.

Cựu phát ngôn viên CIA Ned Price nói với kênh tin tức MSNBC: “Nếu những báo cáo này… là chính xác, tôi cho rằng đây thực sự là một chiến thắng to lớn của CIA trong lĩnh vực thông tin tình báo”.

Tuy nhiên, theo ông Price, việc rút nhân viên tình báo này về nước sẽ là “một tổn thất chiến lược” đối với Mỹ trong tương lai bởi Mỹ “sẽ không thể có được những thông tin tình báo về nội bộ nước Nga như thế nữa”.

Thông tin về một điệp viên CIA “chui sâu” vào tận Điện Kremlin được đăng tải ít tháng sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố, các cơ quan đặc nhiệm của Nga đã triệt phá hoạt động của hàng trăm gián điệp và mật thám trên lãnh thổ quốc gia này hồi năm 2018.

Trong bài phát biểu với các sĩ quan thuộc Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB), ông Putin nói: “Nhờ các chiến dịch đặc biệt được thực hiện thành công, hoạt động của 129 gián điệp và 465 mật thám đã bị chặn lại. Các cơ quan tình báo nước ngoài đang nỗ lực tăng cường hoạt động trong lãnh thổ Nga, bằng mọi cách hòng tiếp cận thông tin chính trị, kinh tế, khoa học, công nghệ”.