VAR đang dần trở nên quen thuộc với giới mộ điệu khi được đưa vào sử dụng không ít tại các giải đấu lớn vài năm trở lại đây. Tuy nhiên, sự hiệu quả của VAR vẫn là dấu hỏi lớn vì nhận được khá nhiều phản ứng trái chiều. Đơn cử tại giải Copa America 2019 vừa qua, VAR bị chỉ trích làm mất thời gian và bị lạm dụng quá mức.
Bởi vậy, khi Ngoại hạng Anh đưa VAR vào áp dụng, ban tổ chức giải VĐQG hấp dẫn nhất hành tinh này đã có sự chuẩn bị kỹ lưỡng để giảm thiểu nguy cơ phản tác dụng. Trong đó, theo cựu trọng tài Ngoại hạng Anh Mike Riley, người đứng đầu Professional Game Match Officials Ltd (PGMOL), việc sử dụng VAR tại Ngoại hạng Anh sẽ dựa trên tiêu chính cố gắng tránh làm gián đoạn trận đấu.
"Cần sự cẩn trọng để VAR không trở thành kẻ phán xử trọng tài khi trận đấu diễn ra. Phải tin tưởng trọng tài trên sân như các cầu thủ. Điều tối kỵ là phá vỡ cường độ cũng như nhịp điệu của trận đấu", ông cho biết. Vậy, VAR sẽ được sử dụng như thế nào tại Ngoại hạng Anh?
Đầu tiên cần đề cập tới các pha bóng chạm tay. Sự xuất hiện của VAR tạo ra nhiều tình huống tranh cãi khi bóng chạm tay trong vòng cấm. Champions League 2018/19 chính là điển hình, với các pha chạm tay trong vòng cấm của Kimpembe trong trận đấu giữa PSG và M.U hay Danny Rose trong trận đấu giữa Tottenham và Man City.
VAR sẽ không can thiệp sâu vào các tình huống bóng chạm tay
Vì vậy, Ngoại hạng Anh sẽ hướng tới việc không soi mói quá kỹ lưỡng các tình huống chạm tay trong vòng cấm bằng VAR. Quyết định phụ thuộc hoàn toàn vào trọng tài.
Như Riley giải thích: "Như thế nào là cánh tay ở vị trí không tự nhiên? Nhiều tình huống các cầu thủ không cố tình mở rộng tiết diện cơ thể bằng cách vung tay. Nếu lạm dụng VAR, các hậu vệ sẽ hình thành thói quen thu tay đằng sau lưng, tư thế không có lợi để theo người".
Ở các tình huống phạt đền, VAR sẽ không được sử dụng để đánh giá xem thủ môn có bước ra khỏi vạch vôi trước khi cầu thủ sút phạt đền hay không, trừ khi trọng tài yêu cầu.
VAR sẽ can thiệp nếu trọng tài mắc lỗi rõ ràng như phạt nhầm người
Ngoài ra, các trọng tài tại Ngoại hạng Anh được khuyến khích không sử dụng VAR, trừ trường hợp đặc biệt. Lạm dụng xem lại băng ghi hình sẽ gây ra vấn đề kéo dài thời gian.
Ngược lại, VAR sẽ được tận dụng để soi kỹ các tình huống việt vị. Ở dạng tình huống này, trọng tài khó đưa ra phán quyết chính xác vì tốc độ tình huống diễn ra nhanh và việc cùng nhìn hai vị trí khác nhau trong một thời điểm là điều bất khả. Vì vậy, VAR tại Ngoại hạng Anh được miêu tả là sẽ “soi kỹ từng ngón chân” để xác định đã việt vị hay chưa.
Cuối cùng, VAR được sử dụng triệt để ở các tình huống trọng tài mắc sai lầm rõ ràng như đuổi nhầm cầu hủ. Chẳng hạn tình huống hy hữu tại Stamford Bridge năm 2014, khi Kieran Gibbs bị truất quyền thi đấu vì trọng tài nhận nhầm anh là Alex Oxlade-Chamberlain.