"Cát tặc”, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất làm "nóng" nghị trường!

Mất cân đối cung cầu vật liệu

Tính đến hết tháng 6/2019, trên địa bàn tỉnh UBND tỉnh đã cấp phép 13 mỏ đất san lấp, tổng công suất khai thác cấp phép là 1.287.000 m³/năm và 10 mỏ cát sỏi, tổng công suất khai thác cấp phép là 103.200 m³/năm. Trong khi đó, dự báo nhu cầu khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường (VLXDTT) đến năm 2020 đối với cát xây dựng là 3.000.000m³/năm, đất san lấp là 4.000.000 m³/năm.

“Như vậy, sản lượng cấp phép khai thác đối với cát xây dựng mới chỉ đáp ứng 3,5% và đất san lấp mới đáp ứng được 32% so với nhu cầu sử dụng trên địa bàn tỉnh đến năm 2020” – Giám đốc Sở TN&MT Hồ Huy Thành đánh giá.

Đại biểu Nguyễn Trọng Nhiệu (Tổ đại biểu Nghi Xuân)

“Tình trạng thiếu đất, cát trên địa bàn Hà Tĩnh hiện nay rất nghiêm trọng, nguồn cát phải nhờ vào các tỉnh khác và thậm chí nhờ vào “cát tặc”, vậy lỗi này do đâu? Do công tác chỉ đạo của UBND tỉnh hay trách nhiệm tham mưu của ngành? - ông Nguyễn Trọng Nhiệu (Tổ đại biểu Nghi Xuân) chất vấn.

Liên quan đến vấn đề này, tư lệnh ngành TN&MT phân tích: Quy hoạch khoáng sản được HĐND tỉnh thông qua được tính toán, xác định, ban hành quy hoạch mỏ dựa theo quy hoạch kinh tế - xã hội trước đây. Việc thực hiện đã không hiệu quả, xảy ra hiện tượng thừa - thiếu cục bộ.

Thời gian qua, lực lượng công an và ngành đã ra quân kiểm tra, kiểm soát và cơ bản chấm dứt tình trạng khai thác trái phép. Nhưng hiện nay đã tái phạm với các vụ ở Kỳ Anh, Cẩm Xuyên. Do vậy, thời gian tới, những vụ xảy ra nhiều lần phải chuyển đến cơ quan điều tra, các địa phương cần tăng cường quản lý khai thác khoáng sản..

Chủ tịch HĐND tỉnh Lê Đình Sơn chỉ đạo phiên chất vấn

Đồng thời, để đáp ứng nhu cầu về vật liệu đất san lấp, cát xây dựng trên địa bàn, UBND tỉnh tiếp tục chỉ đạo các ngành chức năng tập trung thực hiện các nhóm giải pháp như tiếp tục tổ chức đấu giá các mỏ khoáng sản nằm trong quy hoạch khoáng sản đồng thời rà soát các khu vực mỏ nằm trong khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản để cấp phép khai thác;

Khẩn trương tập trung hoàn thành bổ sung 21 khu vực đất san lấp và 2 khu vực cát xây dựng để tiến hành cấp phép; yêu cầu, đôn đốc các đơn vị khai thác cát trên địa bàn sử dụng thiết bị, phương pháp khai thác theo đúng thiết kế; tiếp tục nghiên cứu, hướng dẫn việc sản xuất và sử dụng cát nhân tạo; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, ngăn chặn triệt để vấn nạn khai thác đất, cát trái phép…

Về nội dung này, Chủ tịch HĐND tỉnh Lê Đình Sơn đề nghị điều chỉnh lại quy hoạch, mạnh dạn cấp mỏ đúng. Để từ đó nhận thức nghiêm túc, đánh giá đồng bộ để đảm bảo nguồn cung vật liệu xây dựng cho người dân.

Đại biểu Nguyễn Thị Nhuần

Liên quan đến cấp mỏ khoáng sản, bà Nguyễn Thị Nhuần (Tổ đại biểu Cẩm Xuyên) cho rằng việc đánh giá trữ lượng mỏ khoáng sản có vấn đề?. Trả lời câu hỏi này, giám đốc Sở TN&MT cho rằng, việc đánh giá trữ lượng mỏ được hội đồng khoa học, phối hợp các chuyên gia ở sở, ngành đánh giá nên khá chính xác.

Đại biểu Nguyễn Thị Nhi

Đại biểu Nguyễn Thị Nhi (tổ đại biểu Nghi Xuân) chất vấn về hoạt động khai thác mỏ không đảm bảo môi trường, không hoàn trả môi trường sau khai thác, làm gì để hạn chế tình trạng này.

Theo đó, Giám đốc Sở TN&MT cho hay: Các mỏ trước khi khai thác phải hoàn thành báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM). Các chủ mỏ buộc phải chấp hành báo cáo DTM đã duyệt. Tuy nhiên, các chủ mỏ đều lơ là, không thực hiện tốt trong khi việc khai thác các mỏ đá, đất thường gây ra ô nhiễm bụi, tiếng ồn...Mặc dù ngành có kiểm tra, giám sát định kỳ, đột xuất nhưng số lượng còn ít. “Vấn đề này còn bất cập, chưa khắc phục được” – tư lệnh ngành TN&MT thừa nhận.

Chậm công nhận diện tích đất ở có nguồn gốc trước 1980

Về vấn đề này, Giám đốc Sở TN&MT cho biết: Thực hiện Quyết định số 2443/QĐ-UBND ngày 20/8/2018 của UBND tỉnh về việc công nhận lại đất ở cho các trường hợp sử dụng đất trước ngày 18/12/1980, đến nay các địa phương đã thực hiện kê khai được 17.396 thửa/138.000 thửa, đạt gần 13% nhu cầu. UBND cấp xã đã xét duyệt được 6.913 thửa, đạt gần 40% số thửa đã kê khai và đạt 5% nhu cầu; UBND cấp huyện đã ban hành quyết định công nhận lại quyền sử dụng đất ở cho 716 thửa.

Theo đó, tư lệnh ngành TN&MT thừa nhận so với kế hoạch đề ra thì việc công nhận lại diện tích đất ở có nguồn gốc trước ngày 18/12/1980 tại các địa phương thực hiện rất chậm.

Liên quan đến vấn đề này, bà Nguyễn Thị Nhuần chất vấn liệu có xảy ra trường hợp hợp thức hóa để được cấp đất có nguồn gốc trước 1980 hay không?.

Trả lời phần chất vấn này, Giám đốc Hồ Huy Thành khẳng định theo quy định Luật Đất đai thì có quy định rõ các loại giấy tờ cụ thể, trên cơ sở đó chính quyền xác định nguồn gốc. Còn đất trước năm 1980 không có giấy tờ nên tình trạng lợi dụng đất trước năm 1980 là có, vì xác định nguồn gốc đất này liên quan đến trách nhiệm của chính quyền, còn về mặt pháp luật thì rất khó để xử lý vì đất không có giấy tờ. Do vậy, vấn đề chịu trách nhiệm được đặt lên hàng đầu.

Đại biểu Đoàn Đình Anh

Liên quan đến cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, ông Đoàn Đình Anh nêu vấn đề: “Việc đo vẽ bản đồ sai nên không cấp giấy chứng nhận được cho người dân. Người dân phải thuê tiếp đơn vị khác để thực hiện. Như vậy vừa mất tiền ngân sách, vừa mất của người dân”.

Làm rõ câu hỏi này, Giám đốc Sở TN&MT cho rằng: Một số địa phương chưa có sự phối hợp với đơn vị tư vấn, hội đồng của xã làm không hiệu quả.

Tư lệnh ngành TN&MT Hồ Huy Thành trả lời chất vấn

Nêu giải pháp về nội dung này, lãnh đạo Sở TN&MT cho biết: Để hoàn thành công tác cấp đổi GCNQSD đất, xử lý trao trao hết số giấy chứng nhận đã ký cho người sử dụng đất, yêu cầu UBND cấp huyện và cấp xã tập trung rà soát cụ thể các trường hợp tồn đọng đến thời điểm hiện nay chưa cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, làm rõ nguyên nhân vướng mắc của từng trường hợp cụ thể và xác định rõ trách nhiệm của các phòng ban liên quan của cấp huyện và UBND cấp xã để tập trung xử lý dứt điểm