Giám sát và phản biện xã hội là một trong những chức năng quan trọng của MTTQ, thể hiện rõ vai trò đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân. Để thực hiện hiệu quả chức năng này, MTTQ tỉnh Hà Tĩnh đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn, kế hoạch cụ thể, đặc biệt là khi mô hình chính quyền 2 cấp đi vào vận hành.
Ông Nguyễn Đình Nguyên - Phó trưởng Ban Dân chủ, pháp luật và tôn giáo, dân tộc (Ủy ban MTTQ tỉnh) cho biết: “Bên cạnh các chương trình giám sát thường xuyên, MTTQ tỉnh còn tổ chức nhiều cuộc giám sát theo chuyên đề tại các sở, ngành, địa phương, tập trung vào những lĩnh vực người dân quan tâm như: cải cách thủ tục hành chính; thực hiện chính sách an sinh xã hội; giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo; thực hiện quy chế dân chủ cơ sở; việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên…”.
Bên cạnh hoạt động giám sát, công tác phản biện xã hội cũng được chú trọng với nhiều nội dung thiết thực như: triển khai lấy ý kiến của đoàn viên, hội viên, lãnh đạo MTTQ tỉnh qua các thời kỳ, thành viên các hội đồng tư vấn đối với dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng; góp ý, phản biện các chính sách phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, các nghị quyết của HĐND tỉnh, đặc biệt là những nội dung liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, hội viên, Nhân dân.
Nhiều ý kiến, khuyến nghị của mặt trận và các tổ chức thành viên đã được các cấp, ngành tiếp thu, bổ sung, góp phần hoàn thiện chủ trương, chính sách, đảm bảo tính khả thi, phù hợp với thực tiễn.
Đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn mới, nội dung, phương thức giám sát, phản biện xã hội cũng được đổi mới theo hướng thiết thực, hiệu quả bằng việc tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, mở rộng các kênh tiếp nhận ý kiến của Nhân dân; chú trọng bồi dưỡng kỹ năng, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ cơ sở.
Từ tháng 7/2025 đến nay, MTTQ tỉnh đã phối hợp tập huấn nâng cao hiệu quả công tác giám sát, phản biện xã hội tại 4 cụm xã với gần 500 cán bộ mặt trận, thôn, tổ dân phố tham gia. Thời gian tới, hoạt động này tiếp tục được tổ chức tại các địa phương trên toàn tỉnh.
Ủy ban MTTQ và các tổ chức chính trị xã hội xã Đông Kinh thường xuyên giám sát hoạt động tại Trung tâm Hành chính công của xã.
Tại cấp xã, nơi trực tiếp vận hành mô hình chính quyền 2 cấp, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội cũng đã phát huy vai trò giám sát một cách linh hoạt, hiệu quả. Nhiều địa phương gắn công tác giám sát với việc nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của người dân, đặc biệt là trong quá trình giải quyết thủ tục tại trung tâm hành chính công.
Sau sáp nhập, xã Đông Kinh gặp nhiều khó khăn khi địa bàn rộng, cán bộ và trang thiết bị ở Trung tâm Hành chính công của xã đều thiếu; người dân chưa quen với cách thức vận hành bộ máy mới nên không tránh khỏi những tâm tư.
Ông Đặng Quang Bắc - Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã Đông Kinh cho biết. “Từ thực tế đó, Ủy ban MTTQ xã đã phối hợp với các đoàn thể tổ chức giám sát thường xuyên hoạt động tại Trung tâm Hành chính công, ghi nhận phản ánh của người dân về tinh thần, thái độ phục vụ của cán bộ, tiến độ giải quyết hồ sơ. Từ kết quả giám sát, mặt trận đã tham mưu cấp ủy, chính quyền tổ chức đối thoại trực tiếp với người dân tại 4 cụm thôn; phối hợp Công an xã tổ chức diễn đàn “Công an xã lắng nghe ý kiến Nhân dân”.
Ông Đinh Văn Tứ - Bí thư Chi bộ thôn Thượng Nguyên (xã Đông Kinh) chia sẻ: “Tham gia các diễn đàn, chúng tôi rất đồng tình với những nội dung được thảo luận, trao đổi. Nhiều băn khoăn của người dân được giải đáp, một số vướng mắc ở cơ sở cơ bản được tháo gỡ; cán bộ và người dân cũng chia sẻ, thấu hiểu cho nhau hơn”.
Với tinh thần “gần dân, hiểu dân, nói dân tin, làm dân theo”, công tác giám sát, phản biện xã hội của MTTQ các cấp ở Hà Tĩnh đang góp phần xây dựng chính quyền phục vụ, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân và tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của tỉnh trong mô hình chính quyền 2 cấp.
“Giám sát và phản biện xã hội là kênh quan trọng để Mặt trận và các tổ chức thành viên tham gia xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch, vững mạnh, đồng thời, bảo đảm tiếng nói của Nhân dân được lắng nghe, phản ánh kịp thời. Trong bối cảnh chính quyền tinh gọn, bộ máy hành chính được sắp xếp lại, công tác này càng phải được triển khai khách quan, sâu sát, mang tính xây dựng cao để không chỉ phát hiện vấn đề mà còn đồng hành cùng cấp ủy, chính quyền trong quá trình thực thi nhiệm vụ, phục vụ Nhân dân”.