P.V: Thưa Giáo sư, trước hết xin trân trọng cảm ơn ông đã nhận lời trò chuyện cùng Báo Hà Tĩnh. Hơn 40 năm gắn bó với ngành y - một chặng đường đầy gian nan, thử thách mà rất đỗi tự hào, Giáo sư có thể chia sẻ về hành trình này?
GS.TS Trần Hậu Khang: Tôi sinh ra ở xã Thạch Kênh (Thạch Hà). Gia đình tôi có truyền thống về nghề giáo và nghề y. Bố và ông nội tôi vừa là thầy giáo vừa là thầy thuốc. Từ nhỏ, bố mẹ đã dạy tôi về đạo làm người, tính nhân văn và thường xuyên nhắc tôi câu nói của bậc tiền nhân, đó là “Vi nhân bất phú, vi phú bất nhân”. Câu nói ấy cũng là kim chỉ nam theo suốt cuộc đời tôi.
Năm 1974, khi đang theo học tại Trường Đại học Thủy sản, tôi quyết định rẽ lối thi vào Trường Đại học Y Hà Nội để tiếp nối truyền thống gia đình và để được chăm sóc sức khỏe Nhân dân như cha, ông tôi đã từng.
Theo học tại Trường Đại học Y Hà Nội, may mắn tôi được gặp người thầy đặc biệt là Giáo sư Lê Kinh Duệ. Nếu gia đình cho tôi một nền tảng, một trái tim để đến với nghề thì thầy Duệ chính là người chắp cánh để tôi vững tin, vững bước theo nghề. Nhân cách, tài năng và đức độ của thầy Duệ là tấm gương sáng để tôi luôn phấn đấu, học tập và noi theo.
Năm 1980, sau khi tốt nghiệp bác sỹ đa khoa, tôi thi đậu và theo học bác sỹ nội trú, lựa chọn chuyên ngành da liễu. Hoàn thành chương trình nội trú, tôi được nhà trường giữ lại làm giảng viên bộ môn da liễu. Năm 1994, tôi được bổ nhiệm làm Phó Viện trưởng Viện Da liễu quốc gia và Phó Chủ nhiệm Bộ môn Da liễu - Trường Đại học Y Hà Nội. Cùng với những kiến thức được học tập, nghiên cứu tại trường, tôi còn may mắn được nhiều lần cử đi học tập, nghiên cứu tại các quốc gia như: Ấn Độ, Mỹ, Hà Lan, Nhật Bản…
Năm 2006, tôi được cử làm Giám đốc Bệnh viện Da liễu Trung ương và Chủ nhiệm bộ môn da liễu - Trường Đại học Y Hà Nội, Chủ tịch Hội Da liễu Việt Nam. Hiện tôi là giảng viên cao cấp của Trường Đại học Y Hà Nội; Phó Chủ tịch Hội Da liễu châu Á, Chủ tịch CLB Thầy thuốc Hà Tĩnh tại Hà Nội; thành viên nhóm Tư vấn phát triển bền vững Hà Tĩnh… Tôi cũng tham gia hỗ trợ chuyên môn cho các nhóm y tế tình nguyện; tổ chức các chương trình khám chữa bệnh, tặng quà, hỗ trợ kinh phí xây dựng và sửa chữa nhà ở cho người dân khó khăn…
Tháng 2/2024, tôi ra mắt cuốn sách “Bệnh da hiếm gặp”. Đây là công trình nghiên cứu trong suốt hơn 40 năm hành nghề của tôi. Toàn bộ doanh thu từ việc bán sách, tôi dành tặng cho các bệnh nhân gặp hoàn cảnh khó khăn. Đặc biệt, trong hội nghị khoa học quốc tế về “Bệnh hiếm gặp” tại Hoa Kỳ gần đây, tôi được mời báo cáo về nội dung cuốn sách này với một số bệnh “lạ” do tôi phát hiện. Thật vinh dự, sau hội nghị, một nhà xuất bản tại New York đã ký hợp đồng biên tập, xuất bản và phát hành cuốn sách trên bình diện toàn cầu.
P.V: Được biết, hàng chục năm nay, với tấm lòng luôn hướng về quê hương, Giáo sư đã truyền thụ nhiều kinh nghiệm chuyên môn và dành nhiều nguồn lực an sinh cho Hà Tĩnh. Các hoạt động này được tiến hành như thế nào, thưa Giáo sư?
GS.TS Trần Hậu Khang: Dẫu đi đâu, làm gì, tôi cũng luôn tự hào là người Hà Tĩnh! Nguồn cội quê hương, tình cảm gia đình và tính nhân văn, nhân nghĩa của con người Hà Tĩnh đã nuôi lớn tôi. Bởi vậy, tôi luôn nỗ lực và mong muốn làm được điều gì đó cho quê hương.
Từ hàng chục năm nay, với chuyên ngành da liễu, tôi dành sự quan tâm đến các bệnh nhân mắc các bệnh như: Lupus ban đỏ hệ thống, viêm bì cơ, xơ cứng bì, vẩy nến… và đặc biệt là bệnh phong. Hễ có thời gian, tôi đều về Hà Tĩnh khám sức khỏe miễn phí cho các bệnh nhân nghèo. Ngoài tự bỏ kinh phí, tôi tranh thủ vận động, kêu gọi các tổ chức từ thiện cùng hỗ trợ chi phí ăn ở, chữa bệnh, xây dựng nhà ở cho những bệnh nhân khó khăn. Tôi cũng tổ chức các lớp dạy nghề, tạo việc làm cho các bệnh nhân phong nghèo, tàn tật…
Với hoạt động chuyên môn, tôi luôn sẵn sàng sẻ chia, hướng dẫn và kết nối các y, bác sỹ bệnh viện tuyến Trung ương hỗ trợ kỹ thuật mới, đào tạo đội ngũ y, bác sỹ trẻ ở quê nhà Hà Tĩnh.
Hai năm nay, với vai trò Chủ nhiệm CLB Thầy thuốc Hà Tĩnh tại Hà Nội, tôi đã cùng CLB tổ chức hàng chục chuyến khám, xét nghiệm, tư vấn, điều trị cho người dân Hà Tĩnh. Riêng từ năm 2022 đến nay, CLB đã tổ chức 7 chuyến với hơn 3.000 người dân được khám, tư vấn sức khỏe, trao tặng quà, tổng kinh phí hơn 4 tỷ đồng; trao tặng sách tại nhà văn hóa thôn... Từ những chuyến thăm khám này, nhiều bệnh nhân nặng đã được chuyển tuyến ra các bệnh viện lớn ở Trung ương; được hỗ trợ tư vấn, hội chẩn, liên hệ các chuyên gia giỏi để điều trị.
Với mục đích “kết nối để lan tỏa yêu thương”, CLB tiếp tục tổ chức chương trình khám chữa bệnh miễn phí cho bà con; kết nối các nhóm thiện nguyện, nhà hảo tâm hỗ trợ kinh phí tặng quà, xây dựng nhà cho người dân Hà Tĩnh. Chúng tôi sẽ tiếp tục đưa các kỹ thuật chuyên sâu, kết nối các bệnh viện hàng đầu trong cả nước về gần hơn với người dân Hà Tĩnh; mở các lớp đào tạo trực tiếp, từ xa cho đội ngũ y tế tỉnh nhà; chuyển giao kỹ thuật laser phẫu thuật thẩm mỹ và điều trị các bệnh về da, phẫu thuật ngoại khoa...
P.V: Không chỉ tâm huyết, tận tụy với nghề y và các hoạt động an sinh xã hội, Giáo sư luôn trăn trở với văn hóa đọc. Những dự án gần đây về với Hà Tĩnh đều đang được triển khai nhằm xây dựng hệ thống thư viện trong các trường học và phát triển văn hóa đọc. Giáo sư có thể “bật mí” về điều này?
GS.TS Trần Hậu Khang: Được đi nhiều nơi, học nhiều điều và bằng kinh nghiệm của mình, tôi nhận thấy sách và văn hóa đọc chiếm vị trí quan trọng trong bồi đắp tri thức, giáo dục nhân phẩm và các giá trị đạo đức của con người. Hành trình tri thức bắt đầu từ đọc sách, từ sự học sẽ mang đến trí tuệ, hình thành nhân cách và giúp con người hướng đến điều tốt đẹp, trở thành người có ích. Trước bối cảnh thông tin mạng bùng nổ, trí tuệ nhân tạo phát triển không ngừng, tôi lo sợ văn hóa đọc sẽ mai một. Bởi vậy, tôi luôn mong muốn những đứa trẻ quê hương mình hiểu ý nghĩa của việc đọc sách, tiếp cận tri thức, hướng tới tương lai tốt đẹp hơn.
Thời gian qua, tôi cùng những người bạn của mình đã về nhiều trường học trên địa bàn Hà Tĩnh và một số tỉnh khác trao tặng hàng nghìn đầu sách tại nhà văn hóa, thư viện trường học; trao tặng dụng cụ học tập cho các em học sinh. Đồng thời, nói chuyện truyền cảm hứng đọc sách tới các em và thầy cô giáo. Tôi sẽ kêu gọi, vận động nguồn lực xây dựng hệ thống thư viện ở một số trường học tại Hà Tĩnh. Những thư viện này sẽ có quy mô lớn với trang thiết bị máy móc hiện đại, đa dạng các loại sách, tạo điều kiện tối đa và đáp ứng nhu cầu cho các em đọc sách.
Với sức lực nhỏ bé của mình, tôi vẫn mong muốn truyền cảm hứng, tiếp niềm ham mê đọc sách cho thế hệ sau. Mong văn hóa đọc được duy trì và phát triển trong thế hệ trẻ. Tôi vẫn duy trì việc đọc sách hằng ngày và nếu mỗi ngày không đọc sách, tôi thấy có lỗi với mình, với bệnh nhân.
“Kết nối để lan tỏa yêu thương” - đó là tâm niệm, là hoài bão. Tôi sẽ còn làm việc đến khi nào còn sức khỏe với mong muốn mang nụ cười, niềm vui nhiều hơn đến với mọi người.
P.V: Xin trân trọng cảm ơn Giáo sư!
GS.TS Trần Hậu Khang là người có nhiều đóng góp to lớn cho ngành Da liễu Việt Nam và châu Á, góp phần đưa ngành Da liễu Việt Nam hòa nhập cùng khu vực và thế giới.
Ông đã vinh dự được nhận Huân chương Lao động hạng Ba, Huy chương Sáng tạo tuổi trẻ, Huy chương Vì sự nghiệp giáo dục, Huy chương Vì sự nghiệp KH&CN, danh hiệu Thầy thuốc Ưu tú, Thầy thuốc Nhân dân; danh hiệu trí thức tiêu biểu của Tổng hội Y học Việt Nam, trí thức tiêu biểu vì sự phát triển Thủ đô… Ông cũng được nhận Giải thưởng xuất sắc Báo cáo Khoa học quốc tế tại Nhật Bản; là người Đông Nam Á đầu tiên được trao Giải thưởng cống hiến của Liên đoàn Da liễu thế giới.
Ngoài công tác giảng dạy, ông còn tham gia biên soạn, chủ biên, đồng chủ biên 20 cuốn sách và hoàn thành hơn 150 đề tài trong lĩnh vực da liễu. Với uy tín về chuyên môn, ông đã được Tổ chức Y tế thế giới mời làm cố vấn về bệnh phong và da liễu khu vực châu Á - Tây Thái Bình Dương; được mời tham vấn, tham gia viết tài liệu hướng dẫn về nhiều bệnh da liễu trong khu vực…
Bài, ảnh: Thu Hà – Phúc Quang
