Trên dòng Ngàn Phố, đoạn qua thôn Quyết Thắng (người dân còn gọi là Đá Mồng) thuộc xã Sơn Kim 2 (Hà Tĩnh), một điểm khai thác khoáng sản trái phép đang hoạt động công khai cả ngày lẫn đêm. Khu vực bãi bồi có trữ lượng cát, sỏi lớn nay bị cày xới tan hoang, máy móc hoạt động ầm ầm.
Tại hiện trường, hàng loạt máy múc cỡ lớn và xe tải 7–8 tấn hoạt động liên tục. Các đối tượng khai thác tổ chức rất bài bản, thay đổi giờ giấc để tránh bị phát hiện. Ngày 5/12 (khoảng 3 ngày sau lần khai thác trước), từ 4h sáng, các phương tiện bắt đầu được đưa xuống múc cát đến khoảng 8h thì rút toàn bộ thiết bị về để xóa dấu vết. Đến 16h30, máy múc lại được đưa ra và tiếp tục đào bới cho đến tối. Thậm chí, họ còn lợi dụng thời điểm trời mưa để đẩy nhanh việc khai thác.
Tiếp cận hiện trường thời điểm nhóm khai thác đang hoạt động, tiếng máy múc gầm rú vang dội cả một đoạn sông. Mỗi khi gàu múc hạ xuống lại dội lên âm thanh ồn ào, hòa lẫn tiếng động cơ xe tải rú ga chờ nhận hàng. Khung cảnh náo động như giữa một đại công trường, bụi cát bay mù mịt.
Nhiều xe tải tham gia vận chuyển mang BKS 38H-052.10, 38H-015.47, 38C-208.28 liên tục nhận hàng rồi rời khỏi khu vực. Chỉ trong 20 phút, hàng chục lượt xe nối đuôi nhau chở cát, xô bồ đi tiêu thụ. Quy trình khai thác diễn ra hoàn toàn công khai, múc trực tiếp từ lòng sông lên bãi tập kết, đủ lượng là lập tức cho xe vào “bốc hàng”. Khối lượng tài nguyên bị lấy đi mỗi ngày được ước tính lên tới hàng trăm mét khối.
Hoạt động khai thác liên tục không chỉ phá vỡ hiện trạng mà còn gây thay đổi dòng chảy, luồng lạch, khiến khu vực hạ lưu đối diện nguy cơ bồi lắng nghiêm trọng mỗi khi có mưa lũ. Nhiều vị trí tại lòng sông đã bị xé nát, tạo ra các hố sâu bất thường, làm biến dạng dòng chảy tự nhiên. Đáng lo ngại hơn, người dân trong thôn phản ánh việc khai thác đặt họ vào tình thế nguy hiểm khi nhiều diện tích đất sản xuất nông nghiệp bị sạt lở, từng mảng đất trôi sụt sau mỗi đợt máy móc hoạt động.
Ông N.V.T - người dân xã Sơn Kim 2, cho biết: “Họ làm không theo giờ giấc cụ thể, hoạt động thường xuyên nhất là lúc trời mưa. Đào xới mãi nên đất ruộng của dân bị lở dần, sông đổi dòng, nước chảy xiết bất thường”.
Khi phát hiện phóng viên ghi hình, một người đàn ông trung niên tự xưng là Hiệp – người “quản lý” điểm khai thác giải thích rằng họ chỉ lấy xô bồ đắp đường xây dựng NTM. Tuy nhiên, khi được hỏi về thủ tục pháp lý cũng như sự đồng thuận của xã, ông này ấp úng, né tránh. Trái ngược với lời giải thích, phóng viên ghi nhận nhiều xe tải chở vật liệu rời khỏi khu vực không phải để phục vụ công trình của xã mà hướng đến các địa điểm khác trong xã Sơn Kim 2 và lân cận như Sơn Tây.
Khi phóng viên liên hệ ông Trần Quang Hòa - Chủ tịch UBND xã Sơn Kim 2, chỉ vừa nhắc đến tình trạng khai thác trái phép tại khu vực Đá Mồng, ông Hòa lập tức tắt máy và sau đó không thể liên lạc lại.
Trao đổi về vấn đề trên, ông Lê Thành Nhân - Bí thư Đảng ủy xã Sơn Kim 2 cho biết, địa phương chưa nắm được thông tin này. Sau khi tiếp nhận phản ánh sẽ cho kiểm tra lại.
Việc một bãi khai thác trái phép hoạt động rầm rộ, công khai ngay trên sông Ngàn Phố với máy móc, xe tải hoạt động như giữa một công trường hợp pháp đang gây thất thoát tài nguyên, phá hủy dòng chảy, đe dọa sản xuất nông nghiệp và an toàn của người dân. Câu hỏi lớn được đặt ra là vì sao “công trường không phép” này ngang nhiên tồn tại trong thời gian dài mà không được kiểm tra, xử lý?