Hệ thống tên lửa phòng không tầm xa S-300PM được Nga cung cấp cho quân đội Syria vào cuối tháng 9/2018, sau khi chiếc máy bay trinh sát điện tử Il-20 bị gài bẫy bắn rơi. Nga tuyên bố, đây là động thái cứng rắn nhất của họ trước vụ việc "chơi xấu" của Israel. Với S-300 thì lực lượng phòng không Syria được cho là đủ sức khóa chặt bầu trời.
Không chỉ có vậy, Nga còn hiện đại hóa các tổ hợp S-300PM này lên chuẩn vượt trội cả S-300PMU-2, thậm chí sánh ngang với hệ thống S-400 mà họ bán cho Trung Quốc.
Trong tổ hợp S-300PM của quân đội Syria có hệ thống quản lý bầu trời Polyana D4M, đây là khí tài mà Nga chưa từng xuất khẩu, bên cạnh đó là tên lửa đánh chặn 48N6E3 tầm xa 250 km.
Dĩ nhiên để có thể làm chủ một hệ thống vũ khí tinh vi và phức tạp như S-300 thì binh lính Syria cần phải được đào tạo một cách thật kỹ lưỡng.
Theo tuyên bố ban đầu của Nga, chỉ cần sau 3 tháng huấn luyện, tức là đến cuối tháng 12/2018 thì binh lính Syria có thể độc lập vận hành hệ thống vũ khí phòng không tối tân trên.
Mặc dù vậy, thực tế tiến độ đào tạo diễn ra trễ hơn
Sau khi các chuyên gia huấn luyện người Nga về nước vào cuối tháng 12/2018 thì tổ hợp S-300PM này vẫn trong trạng thái bất động trước những cuộc oanh kích của máy bay chiến đấu Israel diễn ra vào tháng 1/2019.
Trước tình hình trên, Nga đã phải "đính chính" lại rằng nhanh nhất cũng phải tới cuối tháng 3/2019 thì công tác huấn luyện kíp trắc thủ người Syria mới thực sự hoàn thành.
Như vậy là thời hạn để hệ thống vũ khí này sẵn sàng làm nhiệm vụ đã bị đẩy lùi 3 tháng, vấn đề được quan tâm tiếp theo là mốc thời gian trên liệu có tiếp tục bị trì hoãn lần nữa?
Để giải đáp thắc mắc, một đại diện của quân đội Syria vào hôm thứ bảy ngày 16/3 đã nói với hãng thông tấn Al Masdar News rằng các tổ hợp S-300 này "gần như đã sẵn sàng phục vụ".
Được biết phần lớn các hệ thống tên lửa phòng không S-300 trên sẽ được triển khai tại địa điểm phía Tây tỉnh Hama, nằm tại thành phố trọng điểm Masyaf.
Địa điểm bố trí này được cho là tối ưu để "đón lõng" các cuộc tấn công mà máy bay chiến đấu Israel thường xâm nhập theo tuyến đường từ Địa Trung Hải hoặc theo không phận Lebanon.
Nếu những gì mà quan chức quân đội chính phủ Syria vừa tuyên bố là sự thật thì có lẽ ngày đối đầu giữa tên lửa phòng không S-300PM với tiêm kích tàng hình F-35I Adir đã sắp diễn ra.
Trận so tài sẽ giúp cho những khách hàng tiềm năng của hai loại vũ khí này đưa ra được những quyết định lựa chọn chính xác hơn.