Hơn 5 triệu người thu nhập ổn định chưa bắt buộc đóng BHXH
Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho hay, theo Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, chủ hộ kinh doanh không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Theo thống kê, hiện nay có 5 triệu hộ kinh doanh , trong đó có gần 2 triệu hộ có đăng kí.
Bên cạnh đó, hiện nay, người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố có không quá 3 chức danh (bao gồm Bí thư chi bộ, trưởng thôn hoặc tổ trưởng tổ dân phố, Trưởng Ban công tác Mặt trận) được hưởng phụ cấp hàng tháng.
Người hoạt động không chuyên trách cấp thôn chưa thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Hiện nay, Ngân sách khoán quỹ phụ cấp để chi trả hàng tháng đối với người hoạt động không chuyên trách ở mỗi thôn, tổ dân phố tương tự như đối với những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã.
Đến 31/12/2022, cả nước có 405.032 người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố, trong đó người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố là 270.346 người.
Theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 thì chỉ người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.
Luật cũng chỉ mới quy định tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với người quản lý doanh nghiệp, người quản lý, điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương. Còn đối với người quản lý doanh nghiệp, người quản lý, điều hành hợp tác xã không hưởng tiền lương chưa được quy định tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Mở rộng 5 nhóm đối tượng
Vì vậy, Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi quy định mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với: Chủ hộ kinh doanh (có đăng ký kinh doanh); Người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp tại công ty và công ty mẹ, người quản lý điều hành hợp tác xã không hưởng tiền lương; Người lao động làm việc không trọn thời gian (người lao động làm việc theo chế độ linh hoạt);
Người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố tương tự như đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã; Trường hợp không giao kết hợp đồng lao động hoặc thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên phù hợp với Bộ luật Lao động năm 2019.
Đề xuất chủ hộ kinh doanh được tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc (Ảnh: NVCC).
Bên cạnh đó, dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi giao Chính phủ quy định việc tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với các đối tượng khác phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội từng thời kỳ.
Việc bổ sung các đối tượng trên đảm bảo phù hợp với những quy định mới của Bộ luật Lao động, gia tăng quyền lợi khi các nhóm đối tượng này tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Từ đó, thể hiện định hướng từng bước mở rộng diện bao phủ đối tượng tham gia bảo hiểm bắt buộc đảm bảo tính khả thi trong tổ chức thực hiện.