Xe ô tô bốc cháy sau vụ không kích do Mỹ tiến hành tại sân bay quốc tế thủ đô Baghdad, Iraq tối 2/1. Ảnh: AFP/TTXVN
Vài tiếng trước khi quân đội Mỹ điều máy bay không người lái Reaper không kích đoàn xe của thiếu tướng Iran Qasem Soleimani trên đường tới sân bay Baghdad (Iraq), Tổng thống Mỹ Donald Trump có những giờ phút thư giãn đánh gôn tại khu nghỉ dưỡng Mar a Lago (bang Florida).
Theo tờ Politico, đến 15 giờ ngày 2/1, nhà lãnh đạo Mỹ quay trở lại khu nhà và chờ đợi. Ông đã ra một quyết định đầy mạo hiểm và có thể thay đổi tình hình thế giới: cho phép quân đội Mỹ tấn công ông Qassem Soleimani – tướng lĩnh quyền lực nhất của lực lượng dân quân Iran.
Đầu tuần này, ngay tại khu nghỉ dưỡng Mar a Lago, Tổng thống Trump đã triệu tập các quan chức cấp cao như Ngoại trưởng Mike Pompeo, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Mark Milley, quyền Chánh Văn phòng Nhà Trắng Mick Mulvaney, Cố vấn An ninh Quốc gia Robert O’Brien và Giám đốc pháp lý của Nhà Trắng Eric Ueland. Bên cạnh đó, ông chủ Nhà Trắng cũng liên lạc với các cố vấn cấp cao khác để tham vấn.
Người dẫn chương trình phát thanh phe bảo thủ Howie Carr đã phỏng vấn Tổng thống Trump ngày 2/1 tại Mar-a-Lago ngay sau khi tin tức đầu tiên về vụ không kích nổ ra. Carr nhận xét: “Ông ấy bình tĩnh, giữ một cái đầu lạnh và tập trung”.
Trong bối cảnh các vụ tấn công bằng rocket nhằm vào loạt căn cứ quân sự của Mỹ tại Iraq ngày một nhiều suốt hai tháng qua, Tổng thống Trump đã trao cho Lầu Năm Góc một quyền lực đặc biệt: Quân đội Mỹ được phép tấn công tướng Soleimani nếu như có cơ hội – một quan chức quốc phòng cấp cao giấu tên tiết lộ cho báo Politico.
Phó Chỉ huy Lực lượng bán quân sự Hashed al-Shaabi ở Iraq, ông Abu Mahdi al-Muhandis (trái) và người đứng đầu đơn vị Quds Thiếu tướng Qasem Soleimani, đều thiệt mạng trong vụ không kích của Mỹ. Ảnh: CNN/TTXVN
Người Mỹ không khó khăn trong tìm tung tích của ông Soleimani. Một cựu quan chức chính phủ Israel cho biết ông này hoạt động công khai trong 2 đến 3 năm trở lại đây dù trước đó rất bí mật.
Vào ngày 3/1, ngay sau khi tin tức về cái chết của tướng Soleimani lan truyền, Ngoại trưởng Pompeo trong một cuộc họp báo tuyên bố các quan chức Mỹ đã nhận được “bản đánh giá tình báo về quá trình đưa ra quyết định tấn công”.
Theo tờ Politico, Nhà Trắng dường như chỉ thông báo về quyết định không kích tướng Iran cho các nghị sĩ quốc hội đồng minh thân thiết nhất. Trong khi đó, các nghị sĩ đảng Dân chủ phàn nàn về việc không biết gì về động thái trên.
Vài giờ trước khi triển khai cuộc tấn công, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper cũng đã cảnh báo Iran trong một cuộc thảo luận về các cuộc tấn công nhằm vào căn cứ Mỹ tại Iraq.
Trong một động thái được cho là dấu hiệu chuẩn bị cho cuộc tấn công, Ngoại trưởng Pompeo đã hủy chuyến thăm Ukraine và một vài quốc gia khác trong tuần để quan sát căng thẳng tại Iraq. Quan chức Bộ Ngoại giao cũng đã triệu tập Đại sứ Iraq ở Mỹ tham gia một cuộc họp chiều 2/1. Tuy nhiên, nội dung cuộc họp chưa được công bố.
“Tôi nghĩ rằng đây không phải là một quyết định đột ngột. Ông Solemani ít nhất đã bị theo dõi từ tháng 5 năm ngoái”, một quan chức Trung Đông nhận định.
Israel cũng đã được Mỹ thông báo về cuộc không kích tướng Iran. Trước khi khởi hành chuyến thăm Hy Lạp sáng 2/1, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố trước các phóng viên ở Israel: “Chúng tôi đã liên lạc với người bạn tuyệt vời - Mỹ. Tôi muốn khẳng định rõ một điều: Chúng tôi hoàn toàn ủng hộ tất cả các bước đi mà Mỹ thực hiện cũng như quyền tự vệ và bảo vệ công dân nước mình”.
Sáng 3/1, Ngoại trưởng Pompeo cũng đã điện đàm cho những người đồng cấp ở Moskva và Bắc Kinh, nhấn mạnh cuộc tấn công chỉ là “hành động phòng vệ” và Mỹ hy vọng sẽ làm giảm căng thẳng trong cuộc khủng hoảng.