Hội đồng xét xử đã tuyên phạt bị cáo Nguyễn Bắc Son (cựu Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông) tù chung thân về tội “Nhận hối lộ,” 16 năm tù về tội “Vi phạm các quy định về quản lý đầu tư và sử dụng vốn công gây hậu quả nghiêm trọng,” tổng hợp hình phạt chung cả 2 tội đối với bị cáo Nguyễn Bắc Son là tù chung thân.
Bị cáo Nguyễn Bắc Son (cựu Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông) nghe tòa tuyên án. (Ảnh: Văn Điệp/TTXVN)
Bị cáo Trương Minh Tuấn (cựu Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông) bị Tòa tuyên phạt 8 năm tù về tội “Nhận hối lộ,” 6 năm tù về tội “Vi phạm các quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng,” tổng hợp hình phạt chung cả 2 tội đối với bị cáo Trương Minh Tuấn là 14 năm tù.
Bị cáo Phạm Đình Trọng (nguyên Vụ trưởng Vụ quản lý doanh nghiệp, Bộ Thông tin và Truyền thông) bị tuyên phạt 5 năm tù về tội “Vi phạm các quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng.”
Đây là nhóm 3 bị cáo nguyên là những cán bộ lãnh đạo của Bộ Thông tin và Truyền thông bị đưa ra xét xử trong vụ án này.
Hội đồng xét xử nhận định, năm 2015, MobiFone thực hiện Dự án đầu tư dịch vụ truyền hình theo hình thức đầu tư vốn nhà nước mua 95% cổ phần của AVG với số tiền 8.900 tỷ đồng, dự án nhóm A - thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư.
Bộ Thông tin và truyền thông là cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn Nhà nước tại MobiFone có trách nhiệm chỉ đạo MobiFone trong quá trình thực hiện dự án, quyết định phê duyệt dự án đầu tư khi có Quyết định chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ.
Nhưng trong quá trình thực hiện dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của MobiFone, các bị cáo ở mỗi vị trí, vai trò khác nhau tại MobiFone, Bộ Thông tin và Truyền thông, Công ty thẩm định giá AMAX đã có hành vi vi phạm pháp luật trong việc đề xuất dự án đầu tư, đánh giá về tài chính, kinh doanh của AVG; thẩm định giá; sử dụng kết quả thẩm định giá trị doanh nghiệp trong đàm phán và quyết định giá mua cổ phần của AVG, trong việc lập, trình dự án và quyết định phê duyệt dự án đầu tư, thanh toán gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng tài sản của Nhà nước với tổng giá trị thiệt hại là hơn 6.590 tỷ đồng.
Ngoài ra, trong quá trình thực hiện dự án, bị cáo Phạm Nhật Vũ đã có hành vi đưa hối lộ. Bốn bị cáo Nguyễn Bắc Son, Trương Minh Tuấn, Lê Nam Trà, Cao Duy Hải đã có hành vi nhận hối lộ.
Tại phiên tòa, các bị cáo đều thừa nhận hành vi phạm tội như nội dung cáo trạng và bản luận tội của Viện Kiểm sát nêu tại phiên tòa. Các bị cáo và luật sư bào chữa chỉ đưa ra các luận cứ phân tích để chứng minh vai trò phạm tội của các bị cáo có mức độ, mờ nhạt, giản đơn... và đề nghị Hội đồng xét xử xem xét giảm nhẹ hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt.
Bản án sơ thẩm nêu rõ, bị cáo Nguyễn Bắc Son với tư cách lúc đó là Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, là người chỉ đạo trực tiếp việc lập, thẩm định, phê duyệt và thực hiện dự án đầu tư.
Bị cáo Nguyễn Bắc Son nhận thức dự án phải thực hiện theo quy định của Luật 67/2014/QH13 và Luật số 69/2014/QH13 về thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ; trình tự, thủ tục đầu tư vốn nhà nước để mua lại một phần hoặc toàn bộ doanh nghiệp và Bộ Thông tin và Truyền thông không có chức năng thẩm định, đánh giá về giá mua và hiệu quả đầu tư của dự án.
Nhưng bị cáo Nguyễn Bắc Son vẫn chỉ đạo bị cáo Phạm Đình Trọng thành lập Tổ thẩm định; tổ chức họp với MobiFone và AVG ngày 2/10/2015 để thống nhất giá mua 95% cổ phần AVG là 8.898,3 tỷ đồng theo nguyên trạng (gồm cả 2 khoản đầu tư ngoài ngành).
Mặc dù, Thủ tướng Chính phủ mới có ý kiến chấp thuận chủ trương đầu tư, dự án chưa được thẩm định, đánh giá tổng thể; Thủ tướng Chính phủ chưa có ý kiến về việc sử dụng các kênh tần số đã cấp cho AVG nhưng bị cáo Nguyễn Bắc Son vẫn chỉ đạo bị cáo Trương Minh Tuấn ký Quyết định phê duyệt dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của MobiFone ; chỉ đạo bị cáo Lê Nam Trà ký các Thỏa thuận và Hợp đồng chuyển nhượng cổ phần với AVG ngay trong năm 2015.
Mặc dù không kiểm tra, xem xét thực tế AVG có trao đổi làm việc với MobiFone không nhưng bị cáo Nguyễn Bắc Son vẫn phê duyệt đồng ý tại phiếu trình của Vụ Quản lý doanh nghiệp (Bộ Thông tin và Truyền thông) ngày 5/3/2015 nội dung “Công ty AVG đã trao đổi làm việc với MobiFone và thống nhất sẽ chuyển nhượng cổ phần của AVG cho MobiFone”; đưa giao dịch này thuộc danh mục “Mật” của Nhà nước.
Bộ Thông tin và Truyền thông không có chức năng thẩm định dự án đầu tư nhưng bị cáo Nguyễn Bắc Son vẫn chỉ đạo và ký quyết định số 194 thành lập Tổ thẩm định dự án, đầu tư dịch vụ truyền hình tại MobiFone.
Đối với bị cáo Trương Minh Tuấn, Hội đồng xét xử nhận định, với trách nhiệm là Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, bị cáo Trương Minh Tuấn đã đồng ý với đề xuất của bị cáo Phạm Đình Trọng và theo chỉ đạo của bị cáo Nguyễn Bắc Son, bị cáo Trương Minh Tuấn đồng ý đưa giao dịch MobiFone mua cổ phần của AVG vào danh mục “Mật” của Nhà nước và ký văn bản gửi Bộ Công an để thống nhất.
Bị cáo Trương Minh Tuấn đã tham gia chỉ đạo Tổ thẩm định, ký một số văn bản liên quan đến dự án.
Các bị cáo nghe tòa tuyên án. (Ảnh: Văn Điệp/TTXVN)
Mặc dù biết Dự án MobiFone mua 95% cổ phần của AVG phải tuân theo quy định của Luật 67/2014/QH13 và Luật số 69/2014/QH13 và thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư là của Thủ tướng Chính phủ; nhưng bị cáo Trương Minh Tuấn vẫn thực hiện theo chỉ đạo của bị cáo Nguyễn Bắc Son, ký Quyết định số 236/QĐ-BTTTT ngày 21/12/2015 phê duyệt Dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của MobiFone khi chưa có Quyết định chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ; chưa được cơ quan có thẩm quyền thẩm định về giá mua và hiệu quả đầu tư của dự án; dẫn đến việc MobiFone tổ chức thực hiện dự án, ký các Thỏa thuận, Hợp đồng chuyển nhượng cổ phần với AVG gây hậu quả thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản Nhà nước.
Trong nhóm hành vi này, bị cáo Nguyễn Bắc Son (với thẩm quyền là Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông) có vai trò chỉ đạo xuyên suốt từ quá trình giới thiệu cho đến khi thực hiện việc thanh toán.
Bị cáo Trương Minh Tuấn (với tư cách là Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông) và bị cáo Phạm Đình Trọng (với tư cách là Vụ trưởng Vụ Quản lý doanh nghiệp, Bộ Thông tin và Truyền thông) là những người tham mưu, triển khai thực hiện tích cực các chỉ đạo của bị cáo Nguyễn Bắc Son.
Sau khi hoàn thành việc bán 95% cổ phần AVG cho MobiFone, bị cáo Phạm Nhật Vũ (nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị AVG) đã đưa cho bị cáo Nguyễn Bắc Son 3 triệu USD, bị cáo Trương Minh Tuấn 200.000 USD, Lê Nam Trà (nguyên Chủ tịch Hội đồng thành viên MobiFone) 2,5 triệu USD, Cao Duy Hải (nguyên Tổng Giám đốc MobiFone) 500.000 USD.
Bị cáo Phạm Nhật Vũ khai đưa tiền cho 4 bị cáo này là vì họ có vai trò quyết định đối với việc AVG bán cổ phần cho MobiFone. Số tiền Phạm Nhật Vũ đưa cho từng người phụ thuộc vào vị trí chức vụ và tính quyết định của từng cá nhân trong quá trình thực hiện việc mua bán cổ phần trong thương vụ này.
Quá trình điều tra, cả 4 bị cáo trên đều đã thừa nhận hành vi này. Ba bị cáo Trương Minh Tuấn, Lê Nam Trà, Cao Duy Hải đã cùng gia đình khắc phục hoàn toàn số tiền đã nhận hối lộ.
Xác định đây là tình tiết giảm nhẹ cho 3 bị cáo này nên Hội đồng xét xử đã cân nhắc, giảm nhẹ một phần hình phạt cho 3 bị cáo.
Riêng bị cáo Nguyễn Bắc Son xác định số tiền nhận từ Phạm Nhật Vũ là tiền bất hợp pháp nên bị cáo Nguyễn Bắc Son đã nhiều lần viết đơn xin nộp lại. Tuy nhiên, bị cáo Nguyễn Bắc Son không nhận được sự phối hợp của gia đình trong việc nộp lại số tiền nhận từ Phạm Nhật Vũ.
Bị cáo Nguyễn Bắc Son đề nghị được sử dụng số tiền 591.902.772 đồng trong tài khoản tiền gửi tiết kiệm đứng tên Nguyễn Bắc Son tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) để trả lại một phần số tiền đã chiếm đoạt.
Tại phiên tòa, trong phần luận tội và đề nghị mức án, đại diện Viện Kiểm sát giữ quyền công tố tại phiên tòa đã đề nghị Hội đồng xét xử tuyên phạt bị cáo Nguyễn Bắc Son tử hình về tội “Nhận hối lộ.”
Quá trình tranh tụng và nghị án, gia đình bị cáo Nguyễn Bắc Son đã nộp tiền, khắc phục hoàn toàn số tiền 3 triệu USD mà bị cáo Son nhận từ bị cáo Phạm Nhật Vũ. Xét tình tiết giảm nhẹ này, Hội đồng xét xử cho rằng không cần thiết phải áp dụng hình phạt cao nhất là tử hình đối với bị cáo Nguyễn Bắc Son như đại diện Viện Kiểm sát đã đề nghị.
Hội đồng xét xử kết luận, trong vụ án này, bị cáo Nguyễn Bắc Son giữ vai trò đứng đầu, xuyên suốt trong toàn bộ quá trình thực hiện dự án. Sự chỉ đạo của bị cáo Son mang tính quyết liệt, buộc cấp dưới phải thực hiện.
Bị cáo Son phải chịu trách nhiệm chính về hậu quả đã xảy ra cho nhà nước và xã hội. Bị cáo Son là người được hưởng lợi nhiều nhất so với các bị cáo khác từ thương vụ mua bán trái pháp luật này, với số tiền nhận hối lộ đặc biệt lớn là 3 triệu USD.
Do vậy, bị cáo Nguyễn Bắc Son là người chịu trách nhiệm cao nhất, đứng đầu trong số các bị cáo trong vụ án này.
Về hình phạt bổ sung, Hội đồng xét xử xác định không cần thiết phải áp dụng hình phạt bổ sung đối với các bị cáo trong vụ án này./.
