Pháp lệnh niêm yết giá đã được Bộ Công thương ban hành ngày 26/4/2002. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có địa phương nào triển khai. Do đó, để có một mô hình “điểm” cho các địa phương khác noi theo hay chí ít cũng học hỏi chút kinh nghiệm từ “người” đi trước cũng không có.
 |
| Chợ TP Hà Tĩnh thực hiện khá nghiêm việc niêm yết giá |
Niêm yết giá chính là thử thách đầu tiên trong lộ trình đã được vạch ra, tiến tới bán hàng theo giá niêm yết đối với các tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa dịch vụ. Đây là nhiệm vụ đặc biệt nặng nề đối với các địa phương vì liên quan đến rất nhiều khía cạnh của đời sống kinh tế xã hội, trong đó bán hàng theo cách thức truyền thống đã ăn sâu bám rễ được coi là trỏ ngại lớn nhất
Trong kinh tế thị trường, văn minh thương mại lại là vấn đề không ít quốc gia hướng tới. Vừa đảm bảo công bằng xã hội cho cả người mua lẫn người bán, vừa giúp các nhà quản lý được dễ dàng hơn trong công tác xuất nhập khẩu và tiêu thụ hàng hóa lưu hành nội địa.
Chi Cục trưởng Chi Cục Quản lý thị trường Hà Tĩnh Nguyễn Cự Dũng cho rằng, hiện nay, nhiều mặt hàng từ các quốc gia lân cận vào nội địa rất nhiều. Không phủ nhận là trong số đó có những mặt hàng “lâu”. Nhưng số này không nhiều. Nhiều mặt hàng có hóa đơn chứng từ rõ ràng, nhưng qua nhiều lần bán mua bán nên chẳng ai có thể xác định được ngồn gốc xuất xứ. Niêm yết giá còn tránh được tình trạng gian dối trong kinh doanh. Chẳng hạn như người bán nói trên trời nhưng người mua cũng không thể dễ dàng bỏ đi nhất là vào thời điểm sáng sớm mới “mở” hàng, nếu không muốn nghe họ… chửi. Thế nên, ngày 15/7/2011 UBND tỉnh đã có thông báo số 24/TB-UBND tiếp tục chỉ đạo quyết liệt công tác này. Tuy nhiên để tránh xáo trộn tình hình gây bức xúc đối với các hộ kinh doanh ảnh hưởng đến an ninh trật tự, trước mắt tỉnh yêu cầu làm thí điểm tại 2 chợ thị xã Hồng Lĩnh và thành phố Hà Tĩnh.
Vượt ngoài mong đợi của nhiều người, sau 4 tháng triển khai, đến nay, thành phố Hà Tĩnh, thị xã Hồng Lĩnh, thị trấn Phố Châu (Hương Sơn) cơ bản hoàn tất niêm yết giá. Trong đó 80% hộ kinh doanh chợ thành phố Hà Tĩnh thực hiện niêm yết giá (khu vực đình chợ). 70% trong tổng số 520 hộ chợ thị xã Hồng Lĩnh và 316/331 hộ kinh doanh tại chợ Phố Châu thực hiện niêm yết giá.
Theo quan sát của chúng tôi trong vai những khách hàng tại các chợ nói trên thì con số này không phản ánh đúng sự thật. Bởi, một số quầy hàng có bảng giá niêm yết, tuy chiếu lệ, nhưng cũng có không ít quầy hàng không có bảng giá niêm yết. Phải chăng những hộ kinh doanh trong khu vực đình chợ chỉ dựng bảng giá niêm yết khi có quản lý thị trường đến kiểm tra chứ các hộ chưa thực sự tự giác.
Nói thế không có nghĩa là người dân không nhận thức về chủ trương lớn, song thẳng thắn nhìn nhận việc niêm yết giá có những đặc thù khó khăn. Việc niêm yết tại các siêu thị lớn hay nhỏ đều dễ dàng bởi các mặt hàng, chủng loại đều có một khoảng không gian riêng biệt và được sắp xếp có thứ tự. Kinh doanh ở chợ, ngoại trừ những mặt hàng như: gạo, hoa quả, hay hàng thịt không khó trong việc đặt một tấm bảng giá. Nhưng nếu kinh doanh hàng tạp hóa, hàng lagim việc niêm yết trở nên vấn đề lớn. Với một phần diện tích nhỏ, sẽ niêm yết vào đâu? Một tấm bảng ghi giá cả hàng trăm mặt hàng là không thể. Nhưng nếu gắn giá vào từng chủng loại sẽ rất khó cho việc sắp xếp và dọn hàng hóa.
Mục tiêu từ nay đến cuối năm các chợ lớn sẽ phải hoàn thành việc niêm yết giá, sau đó mới tính đến niêm yết ở các chợ nông thôn. Tiện ích và quyền lợi, đương nhiên là ai cũng biết. Nhưng để việc làm có hiệu quả chắc chắn còn lâu. Vấn đề là “mưa dầm thấm lâu’ sẽ dần làm chuyển biến nhận thức của người mua lẫn người bán. Và, được như vậy cũng là điều đáng mừng.
