Sáng 30/7, UBND xã Thạch Khê (Thạch Hà) tổ chức lễ đón nhận bằng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh bia Quan Thượng.
Bia Quan Thượng do Tiến sĩ Trương Quốc Dụng lập năm 1863, được đặt tại vị trí vụng Chợ Mới, bến Long Giang bên bờ sông Rào Cái, phía Tây Nam xã Thạch Khê, huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh.
Bia nhằm ghi lại sự kiện Nhân dân xã Phong Phú (tên gọi cũ của xã Thạch Khê vào thời Nguyễn) kè đá hàn sông, đắp đê ngăn lũ, bảo vệ ruộng nương, bảo vệ quê hương, làng xã.
Sau khi công trình kè đá, ngăn sông, trị thủy được hoàn thành, để ghi nhớ công lao to lớn của cha, ông cùng toàn thể Nhân dân trong việc đắp đê, trị thủy, bảo vệ quê hương làng xã, Tiến sỹ Trương Quốc Dụng đã lập văn bia vào năm 1863.
Bia đá dựng trên bến Long Giang, sông Rào Cái - một vị trí thường xuyên sạt lở khi có lũ lụt, đã khẳng định quyết tâm giữ đất, giữ làng, khuyến khích Nhân dân đắp đê, bảo vệ quê hương làng xã.
Đối với công trình bia trị thủy, sau gần 200 năm xây dựng, nhà bia bị hư hỏng, chỉ còn lại tấm bia đá hình khối 3 mặt khắc bài ký "Phong Phú xã hãn giang thạch tảo ký". Năm 2020, UBND xã Thạch Khê làm chủ đầu tư, Nhân dân nhiệt tình ủng hộ, dòng họ Trương có nhiều công lao đóng góp và gia đình ông Trương Quốc Thành phát tâm xây dựng bia. Đến năm 2022, bia Quan Thượng cơ bản được hoàn thành.
Ngày 01/11/2023 tại Quyết định số 2819/QĐ-UBND, bia Quan Thượng được UBND tỉnh Hà Tĩnh cấp bằng xếp hạng di tích lịch sử, văn hóa cấp tỉnh.
Dịp này, Nhân dân xã Thạch Khê cũng tổ chức lễ kỷ niệm 160 năm ngày mất Đông các Đại học sỹ Trương Quốc Dụng.
Trương Quốc Dụng (1797-1864) sinh ra và lớn lên ở làng Phong Phú, nay là xã Thạch Khê (Thạch Hà, Hà Tĩnh). Ông nổi tiếng là thần đồng từ nhỏ, 25 tuổi đỗ tú tài, 29 tuổi đỗ Tiến sỹ khoa Kỷ Sửu (1829). Ông có nhiều công lớn trong chống giặc ngoại xâm.
Sau khi mất, ông được vua Tự Đức ban tên thụy là Văn Nghị, truy phong hàm Đông các Đại học sĩ và ban cấp lụa, tiền để đưa quan tài về an táng tại quê nhà. Vua còn gửi Dụ văn và Chế văn về làng Phong Phú để phúng điếu.
