Khi cổng làng "sính"... chữ Hán

(Baohatinh.vn) - Cổng làng Văn Xá (xã Lâm Trung Thủy, Đức Thọ, Hà Tĩnh) mới được xây dựng, song việc thể hiện tên làng và câu đối nổi bật bằng chữ Hán đã gây ra những ý kiến không đồng tình.

bqbht_br_1dji-0181.jpg
Cổng làng Văn Xá (xã Lâm Trung Thuỷ) được xây dựng từ khoảng tháng 6 - 11/2024. Cổng gồm 3 cửa: cửa chính rộng 6m; hai cửa phụ, mỗi cửa rộng 1,2m. Cửa phụ chỉ mang tính trang trí, không sử dụng cho việc đi lại. Cửa chính có 4 mái (hai mái chính và hai mái hồi). Các mái được lợp ngói màu đỏ, kết hợp với màu sơn trắng tạo nên sự hài hòa cho công trình.
bqbht_br_1dji-0184.jpg
Cổng được thiết kế gồm hai trụ, các trụ đều mang hình cây bút. Trụ chính và mặt chính của cổng đều được đắp bằng chữ Hán (loại chữ Hán phồn thể) chạy từ đỉnh cổng xuống chân cổng. Hai trụ phụ được đắp hàng chữ tiếng Việt.
bqbht_br_1dsc04851.jpg
Mặt chính của cổng được sơn màu nâu sậm, phía trên ghi chữ Hán (loại chữ Hán phồn thể) màu vàng, khổ lớn; phía dưới ghi thôn Văn Xá với cỡ chữ nhỏ hơn.
bqbht_br_1dsc04833.jpg
Qua tìm hiểu, cổng làng được một người quê thôn Văn Xá tài trợ 100% chi phí xây dựng. Hiện cổng phía cửa ngõ của thôn đã hoàn thành vào cuối năm 2024...
bqbht_br_1dsc04876.jpg
... còn cổng hướng đi ra khỏi thôn đang được xây dựng phần khung.
bqbht_br_1dsc04870.jpg
“Người dân chúng tôi rất vui khi cổng làng được xây dựng khang trang, to đẹp. Đó là niềm tự hào chung của cả thôn. Tuy nhiên, phần chữ Hán đắp nổi kích thước lớn ở cột trụ chính thì đa số người dân không hiểu nội dung. Có lẽ phần chữ Việt nhỏ ở cột phụ là bản dịch", chị Nguyễn Thị Tâm - người dân thôn Văn Xá cho biết.
bqbht_br_1dsc04846.jpg
Việc cổng làng sử dụng chủ yếu chữ Hán, trong khi chữ Việt được thể hiện nhỏ hơn hoặc mang tính "phiên dịch" có phần bất tiện khi đa số người dân hiện nay, đặc biệt là thế hệ trẻ không đọc được chữ Hán. Qua tìm hiểu, phần phiên dịch cũng được theo chữ Hán - Việt, gây khó hiểu cho người đọc.
bqbht_br_1dsc04881.jpg
Cũng trên địa bàn huyện Đức Thọ, những cổng làng quy mô lớn như ở làng khoa bảng Đông Thái, người dân vẫn lựa chọn thể hiện giá trị văn hóa bằng chữ quốc ngữ theo phong cách thư pháp. Cách làm này được cho là hợp lý hơn, góp phần gìn giữ hồn cốt làng quê.
bqbht_br_1dsc04889.jpg
Theo bà Lê Thị Huyền Trang - Trưởng phòng Văn hóa, Khoa học và Thông tin (UBND huyện Đức Thọ), việc xây dựng cổng làng là do địa phương và thôn quyết định. Đơn vị chưa nhận được thông báo về nội dung xây dựng cổng làng Văn Xá của xã. Nếu trong quá trình xây dựng chưa phù hợp, chúng tôi sẽ đề xuất chỉnh sửa lại để đúng với thuần phong mỹ tục, bảo vệ các giá trị văn hóa cũng như thẩm mỹ trên địa bàn.

Chữ Hán trên cổng thôn Văn Xá được tạo hình bằng máy tính nên nét chữ cứng, thiếu tính mềm mại. Nội dung chữ Hán trên cột chính và phần "phiên dịch" trên cột phụ chưa sát nghĩa, còn thiếu mạch lạc và súc tích. Với đặc thù là loại chữ tượng hình, chữ Hán mang tính trang trí cao nhưng lại khó hiểu với phần lớn người dân. Hiện nay, nhiều cổng làng đã chọn khắc chữ quốc ngữ viết theo lối thư pháp, vừa gần gũi, vừa phù hợp với không gian làng quê Việt.

Tiến sỹ Nguyễn Tùng Lĩnh

Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp VHNT Hà Tĩnh

Video: Cổng làng ở Đức Thọ nổi bật với chữ Hán.

Đọc thêm

Podcast tản văn: Khi mùa hạ trở mình

Podcast tản văn: Khi mùa hạ trở mình

Tháng Bảy trở mình trong những cơn mưa mềm như dải lụa. Tháng của hoa trái vào mùa, của những tờ giấy báo điểm run run tay học trò, của tiếng ve như thầm tạm biệt...
Niềm tin du lịch Thái Lan dần 'chạm đáy'

Niềm tin du lịch Thái Lan dần 'chạm đáy'

Nhiều yếu tố bất lợi đang kéo ngành du lịch Thái Lan vào giai đoạn khó khăn, khi niềm tin thị trường giảm sâu, dự báo lượng khách quốc tế thấp hơn năm ngoái.
Podcast truyện ngắn: Một vòm trời rất xanh

Podcast truyện ngắn: Một vòm trời rất xanh

Câu chuyện nhẹ nhàng về tình yêu, sự gắn bó và những khởi đầu mới. Trong vòm trời xanh cao ấy, có ánh mắt lặng thầm, có nhịp tim xao động và một lời khẽ chạm trái tim người ở lại.
Ra mắt công chúng vở kịch "Mẹ đợi"

Ra mắt công chúng vở kịch "Mẹ đợi"

"Mẹ đợi" khắc họa sâu sắc sự hy sinh và nghị lực phi thường của người phụ nữ Việt Nam. Đây là tác phẩm mở đầu cho chương trình "Sân khấu truyền hình" của Báo Hà Tĩnh trong năm 2025.
Cảnh Hà Giang hiếm thấy nhìn từ trên cao

Cảnh Hà Giang hiếm thấy nhìn từ trên cao

Dành vài ngày đến Tuyên Quang (địa phận tỉnh Hà Giang trước sáp nhập) mỗi tháng, Trần Trung kể lại những gì mình thấy qua những tấm ảnh chụp từ trên cao.
Podcast Truyện ngắn: Chiếc áo cũ của Ba

Podcast Truyện ngắn: Chiếc áo cũ của Ba

Kỷ vật luôn gợi nhớ thật nhiều ký ức. Với nhiều người, đó là động lực, niềm tin để ghi nhớ và phấn đấu nhiều hơn trong cuộc sống, học tập...
Tác giả Yến Thanh và ký ức Đồng Lộc

Tác giả Yến Thanh và ký ức Đồng Lộc

Từ trái tim người trong cuộc, tác giả Yến Thanh đã viết nên "Cúc ơi" - bài thơ lay động lòng người, khắc họa chân thực sự khốc liệt của cuộc chiến tranh và tinh thần quả cảm của những con người tại Ngã ba Đồng Lộc.
Podcast tản văn: Tháng Bảy lắng đọng lòng tri ân

Podcast tản văn: Tháng Bảy lắng đọng lòng tri ân

Năm nay, thời tiết với nhiều thay đổi, giăng mắc vào hồn người những nỗi niềm xa vọng, ưu tư. Sự đan xen của đất trời làm cho nhịp sống bớt vội vàng, lòng người lắng lại, hoài niệm về những dấu ấn tháng Bảy xưa, cùng tri ân các anh hùng liệt sỹ đã hy sinh vì Tổ quốc...
Cơn địa chấn chưa từng có của 'Conan'

Cơn địa chấn chưa từng có của 'Conan'

Càn quét phòng vé Nhật rồi tiếp tục làm dậy sóng rạp Việt chỉ với 2 ngày chiếu đặc biệt, "Dư ảnh của độc nhãn" đang chứng minh sức hút chưa từng thấy với một tác phẩm hoạt hình.
Rực rỡ sắc hoa nơi miền quê xứ đạo

Rực rỡ sắc hoa nơi miền quê xứ đạo

Xứ đạo Cự Lâm (xã Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh) - vùng quê nghèo đang chuyển mình từng ngày với hệ thống cơ sở hạ tầng được đầu tư đồng bộ, những tuyến đường, khu vườn rực rỡ sắc hoa.
Khám phá 7 thư viện cổ nhất thế giới

Khám phá 7 thư viện cổ nhất thế giới

Không chỉ lưu giữ kho tàng trí thức nhân loại, 7 thư viện lâu đời nhất thế giới dưới đây còn là những kiệt tác kiến trúc, nghệ thuật độc đáo, tráng lệ cho các tín đồ sách khám phá.
Podcast tản văn: Nội tôi thơm ngát hương dầu

Podcast tản văn: Nội tôi thơm ngát hương dầu

Nhỏ bé, giản dị, những lọ dầu gió đã trở nên quen thuộc ở đâu đó trong ngăn tủ đầu giường hay góc bàn nhỏ. Còn với tác giả Hồ Điệp, mùi hương ấy còn là dư âm của một thời đã xa...
Harry Potter mới lộ diện

Harry Potter mới lộ diện

HBO vừa công bố Hình ảnh đầu tiên về "cậu bé phù thủy" trong series phim truyền hình Harry Potter. Phim dự kiến ra mắt vào năm 2027.