Khi cổng làng "sính"... chữ Hán

(Baohatinh.vn) - Cổng làng Văn Xá (xã Lâm Trung Thủy, Đức Thọ, Hà Tĩnh) mới được xây dựng, song việc thể hiện tên làng và câu đối nổi bật bằng chữ Hán đã gây ra những ý kiến không đồng tình.

bqbht_br_1dji-0181.jpg
Cổng làng Văn Xá (xã Lâm Trung Thuỷ) được xây dựng từ khoảng tháng 6 - 11/2024. Cổng gồm 3 cửa: cửa chính rộng 6m; hai cửa phụ, mỗi cửa rộng 1,2m. Cửa phụ chỉ mang tính trang trí, không sử dụng cho việc đi lại. Cửa chính có 4 mái (hai mái chính và hai mái hồi). Các mái được lợp ngói màu đỏ, kết hợp với màu sơn trắng tạo nên sự hài hòa cho công trình.
bqbht_br_1dji-0184.jpg
Cổng được thiết kế gồm hai trụ, các trụ đều mang hình cây bút. Trụ chính và mặt chính của cổng đều được đắp bằng chữ Hán (loại chữ Hán phồn thể) chạy từ đỉnh cổng xuống chân cổng. Hai trụ phụ được đắp hàng chữ tiếng Việt.
bqbht_br_1dsc04851.jpg
Mặt chính của cổng được sơn màu nâu sậm, phía trên ghi chữ Hán (loại chữ Hán phồn thể) màu vàng, khổ lớn; phía dưới ghi thôn Văn Xá với cỡ chữ nhỏ hơn.
bqbht_br_1dsc04833.jpg
Qua tìm hiểu, cổng làng được một người quê thôn Văn Xá tài trợ 100% chi phí xây dựng. Hiện cổng phía cửa ngõ của thôn đã hoàn thành vào cuối năm 2024...
bqbht_br_1dsc04876.jpg
... còn cổng hướng đi ra khỏi thôn đang được xây dựng phần khung.
bqbht_br_1dsc04870.jpg
“Người dân chúng tôi rất vui khi cổng làng được xây dựng khang trang, to đẹp. Đó là niềm tự hào chung của cả thôn. Tuy nhiên, phần chữ Hán đắp nổi kích thước lớn ở cột trụ chính thì đa số người dân không hiểu nội dung. Có lẽ phần chữ Việt nhỏ ở cột phụ là bản dịch", chị Nguyễn Thị Tâm - người dân thôn Văn Xá cho biết.
bqbht_br_1dsc04846.jpg
Việc cổng làng sử dụng chủ yếu chữ Hán, trong khi chữ Việt được thể hiện nhỏ hơn hoặc mang tính "phiên dịch" có phần bất tiện khi đa số người dân hiện nay, đặc biệt là thế hệ trẻ không đọc được chữ Hán. Qua tìm hiểu, phần phiên dịch cũng được theo chữ Hán - Việt, gây khó hiểu cho người đọc.
bqbht_br_1dsc04881.jpg
Cũng trên địa bàn huyện Đức Thọ, những cổng làng quy mô lớn như ở làng khoa bảng Đông Thái, người dân vẫn lựa chọn thể hiện giá trị văn hóa bằng chữ quốc ngữ theo phong cách thư pháp. Cách làm này được cho là hợp lý hơn, góp phần gìn giữ hồn cốt làng quê.
bqbht_br_1dsc04889.jpg
Theo bà Lê Thị Huyền Trang - Trưởng phòng Văn hóa, Khoa học và Thông tin (UBND huyện Đức Thọ), việc xây dựng cổng làng là do địa phương và thôn quyết định. Đơn vị chưa nhận được thông báo về nội dung xây dựng cổng làng Văn Xá của xã. Nếu trong quá trình xây dựng chưa phù hợp, chúng tôi sẽ đề xuất chỉnh sửa lại để đúng với thuần phong mỹ tục, bảo vệ các giá trị văn hóa cũng như thẩm mỹ trên địa bàn.

Chữ Hán trên cổng thôn Văn Xá được tạo hình bằng máy tính nên nét chữ cứng, thiếu tính mềm mại. Nội dung chữ Hán trên cột chính và phần "phiên dịch" trên cột phụ chưa sát nghĩa, còn thiếu mạch lạc và súc tích. Với đặc thù là loại chữ tượng hình, chữ Hán mang tính trang trí cao nhưng lại khó hiểu với phần lớn người dân. Hiện nay, nhiều cổng làng đã chọn khắc chữ quốc ngữ viết theo lối thư pháp, vừa gần gũi, vừa phù hợp với không gian làng quê Việt.

Tiến sỹ Nguyễn Tùng Lĩnh

Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp VHNT Hà Tĩnh

Video: Cổng làng ở Đức Thọ nổi bật với chữ Hán.

Đọc thêm

Trăn trở bảo vệ bảo vật quốc gia ở Hà Tĩnh

Trăn trở bảo vệ bảo vật quốc gia ở Hà Tĩnh

Tại nhiều địa phương Hà Tĩnh, nhiều bảo vật quý hiếm đang đối mặt với nguy cơ bị xâm hại dưới nhiều hình thức, không chỉ làm tổn hại giá trị lịch sử, văn hóa mà còn gióng lên hồi chuông cảnh báo về trách nhiệm bảo tồn di sản.
Podcast truyện ngắn: Nơi trái tim neo đậu

Podcast truyện ngắn: Nơi trái tim neo đậu

Tiếng sóng rì rào, ánh trăng vàng trải dài mặt nước. Bóng ba bố con đổ dài trên cát ướt. Bên bờ biển lặng yên, tình yêu năm xưa, sau bao thử thách, giờ hóa thành mái ấm...
Những "chuyến đi" vào ký ức lịch sử

Những "chuyến đi" vào ký ức lịch sử

Làm báo cho tôi cơ hội được lắng nghe và ghi chép lại những câu chuyện của các nhân chứng một thời đạn lửa. Đó là những mối duyên nghề kỳ lạ - mối duyên được chạm vào những con người làm nên lịch sử.
Sắc vóc tân Hoa hậu Thế giới 2025

Sắc vóc tân Hoa hậu Thế giới 2025

Opal Suchata Chuangsri xuất sắc vượt qua 108 thí sinh giành ngôi vị cao nhất. Đại diện Thái Lan sở hữu chiều cao ấn tượng 1,8m cùng thân hình quyến rũ.
Podcast truyện ngắn: Bài ca mùa hè

Podcast truyện ngắn: Bài ca mùa hè

Dưới nắng hè, khu vườn nhỏ như bừng tỉnh trong vũ khúc của thiên nhiên. Những tán lá xanh khẽ đung đưa trong gió, tạo nên những âm thanh xào xạc như bản nhạc du dương mùa hạ....
Dấu xưa trên đất thiêng Ngàn Hống

Dấu xưa trên đất thiêng Ngàn Hống

Sở hữu số lượng di tích và cổ vật khá lớn và trải qua bao biến thiên, thăng trầm của lịch sử nhưng các thế hệ cán bộ và Nhân dân TX Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh) đã làm tốt công tác trùng tu tôn tạo, lưu giữ lại những giá trị di sản.
Podcast: Nhớ mùi thơm nếp rồng

Podcast: Nhớ mùi thơm nếp rồng

Cứ mỗi độ tháng năm về, lòng ta lại bất chợt bâng khuâng. Dường như, đâu đó có mùi hương rất quen của lúa chín, của rơm rạ mới phơi, của đất trời quê hương đang vào mùa gặt....
Ngai vua triều Nguyễn - bảo vật quốc gia bị phá hỏng: Lỗ hổng công tác bảo vệ di tích?

Ngai vua triều Nguyễn - bảo vật quốc gia bị phá hỏng: Lỗ hổng công tác bảo vệ di tích?

Vụ một người đàn ông xâm nhập thành công vào khu vực đặt ngai vua - một bảo vật quốc gia mang tính biểu tượng tại điện Thái Hòa (Đại Nội Huế), rồi xâm hại hiện vật, đang gây bức xúc, phẫn nộ trong dư luận và dấy lên quan ngại về lỗ hổng bảo vệ di sản ở nơi cần có cơ chế giám sát nghiêm ngặt bậc nhất thuộc quần thể di tích Cố đô Huế.