Lạc về tuổi thơ trước trò chơi gụ của "trẻ trâu" miền sơn cước Hà Tĩnh

(Baohatinh.vn) - Một buổi chiều mùa đông hanh hao trong chuyến công tác miền sơn cước Hà Tĩnh, chúng tôi như được trở về với tuổi thơ của mình khi xem trẻ em chơi gụ. Đây là một trong những trò chơi tự chế quen thuộc của thế hệ 7X, 8X ngày xưa; giờ gặp lại, ai nấy đều rưng rưng nhớ về năm tháng tuổi hoa niên của cuộc đời...

lac ve tuoi tho truoc tro choi gu cua tre trau mien son cuoc ha tinh

Chơi gụ hay còn gọi là cù, quay là trò chơi dân gian được lưu truyền phổ biến ở nhiều vùng đất nước vào những thập kỷ 70, 80, 90 của thế kỷ trước. Ngày nay, trò chơi này vẫn được trẻ em một số vùng quê lưu giữ và giải trí cùng nhau sau giờ học, trong những buổi chăn trâu, cắt cỏ...

lac ve tuoi tho truoc tro choi gu cua tre trau mien son cuoc ha tinh

Muốn có gụ chơi tất phải đẽo bằng tay. Tuỳ từng giai đoạn và từng vùng mà hình dáng con gụ được đẽo khác nhau nhưng nhìn chung có 3 phần: thân gụ, đinh quay và mấu để quấn dây. Mỗi khi tìm được khúc gỗ tốt, những đứa trẻ thôn quê sẽ mượn dao, búa của cha mẹ và với bàn tay khéo léo của mình sẽ bắt đầu "dọn cỗ" cho bữa tiệc trò chơi của mình.

lac ve tuoi tho truoc tro choi gu cua tre trau mien son cuoc ha tinh

Nhìn những đứa trẻ tay thoăn thoắt đẽo gọt, đóng đinh tôi lại nhớ hình ảnh những anh chị trong xóm thời xa xưa. Cứ tầm giữa ngọ, một vài nhóm lại hẹn nhau ra một con ngõ chặt chặt, đẽo đẽo. Nhóm làm gụ, nhóm làm nộ cao su... rồi rủ nhau chơi xôn xao cả xóm nghèo...

lac ve tuoi tho truoc tro choi gu cua tre trau mien son cuoc ha tinh

Bước vào cuộc chơi là những cú quăng dây. Quăng điệu nghệ và dứt khoát thì con gụ sẽ quay quay tít, đồng thời phát ra âm thanh vu vu như gió mà nếu nhìn gần thì nó như đang được đặt đứng tại chỗ trên mặt đất.

lac ve tuoi tho truoc tro choi gu cua tre trau mien son cuoc ha tinh

Dưới bàn tay của người chơi điệu nghệ, con gụ sẽ ở trạng thái "ngủ lịm". Còn khi người chơi chơi dở thì những người còn lại sẽ nói: "Càng vố càng vu, chẻ tu càng tít" (nghĩa là càng nhiều vết lõm càng kêu to, không quay bằng đinh quay mà quay bằng đầu càng được nhiều vòng). Đây là sự tự an ủi hoặc an ủi người chơi khác khi con quay bị nhiều vết lõm do con quay khác đánh thậm chí đầu gụ bị nứt, sứt mẻ.

lac ve tuoi tho truoc tro choi gu cua tre trau mien son cuoc ha tinh

Khi ra tay không chuẩn xác, con gụ sẽ không đứng thẳng mà quay nghiêng rồi nhanh chóng dừng lại. Gụ là trò dễ chơi mà không tốn kém. Tiếc là nó không còn xuất hiện nhiều ở các làng quê Hà Tĩnh từ nhiều năm nay.

Đọc thêm

Tìm lại câu nói nổi tiếng của vua Bảo Đại 80 năm trước

Tìm lại câu nói nổi tiếng của vua Bảo Đại 80 năm trước

'Trẫm ưng làm dân của một nước độc lập hơn làm vua một nước nô lệ'. Câu phát ngôn để đời của vua Bảo Đại có phải trong bản chiếu thoái vị mà vua đã đọc vào buổi lễ thoái vị chiều 30-8-1945 như nhiều sách báo lâu nay vẫn viết hay không?
Thăm Đền thờ Đông các đại học sỹ Trương Quốc Dụng

Thăm Đền thờ Đông các đại học sỹ Trương Quốc Dụng

Về với Đền thờ Đông các đại học sỹ Trương Quốc Dụng (xã Thạch Khê, tỉnh Hà Tĩnh), chúng ta không chỉ cảm nhận được dấu ấn thời gian mà còn thấy rõ tầm vóc của một người đã dành trọn đời mình cho quê hương, dân tộc.
Podcast Truyện ngắn: Bạn mới

Podcast Truyện ngắn: Bạn mới

Trời thu trong xanh vời vợi. Một năm học mới đang bắt đầu, một tình bạn mới cũng chỉ vừa bắt đầu. Phía trước, còn bao nhiêu khó khăn và thử thách, nhưng chắc chắn chúng tôi sẽ luôn cố gắng để vượt qua...
Kế tục truyền thống, tập trung xây dựng, phát triển văn hóa và con người Hà Tĩnh trong thời kỳ mới

Kế tục truyền thống, tập trung xây dựng, phát triển văn hóa và con người Hà Tĩnh trong thời kỳ mới

Cách đây 80 năm, ngày 28/8/1945, trong Tuyên cáo của Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Bộ Thông tin - Tuyên truyền (tiền thân của Bộ VH-TT&DL ngày nay) được thành lập. Tròn 8 thập kỷ hình thành và phát triển, đội ngũ những người làm công tác văn hóa Việt Nam nói chung, Hà Tĩnh nói riêng đã không ngừng lớn mạnh, trưởng thành về mọi mặt, đóng góp xứng đáng vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Sơ đồ tham quan Triển lãm thành tựu đất nước 80 năm

Sơ đồ tham quan Triển lãm thành tựu đất nước 80 năm

Không gian triển lãm của Hà Tĩnh tại khu vực sảnh 5-7, được thiết kế thành 3 phân khu nổi bật, gồm: Hành trình 80 năm chiến đấu - xây dựng - hội nhập; những thành tựu KT-XH thời kỳ đổi mới; Hà Tĩnh vươn ra thế giới - Khát vọng phát triển bền vững. Triển lãm khai mạc tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia hôm nay, mở cửa đến hết ngày 5/9.
Quốc kì Việt Nam tung bay trong đại nhạc hội âm nhạc 8Wonder đẳng cấp nhất tháng 8

Quốc kì Việt Nam tung bay trong đại nhạc hội âm nhạc 8Wonder đẳng cấp nhất tháng 8

Hơn 5 tiếng đồng hồ sống trong lễ hội âm nhạc, hơn 30 bài hát được trình diễn bởi các ngôi sao hàng đầu J Balvin, DJ Snake, The Kid LAROI, DPR Ian, Soobin, Hoà Minzy, tlinh, Trọng Hiếu, cùng khoảnh khắc kết show mãn nhãn với màn pháo hoa ngợp trời… tất cả khiến hơn 50.000 khán giả có mặt tại siêu nhạc hội 8Wonder vỡ oà cảm xúc.
Podcast truyện ngắn: Giếng xưa vẫn đợi

Podcast truyện ngắn: Giếng xưa vẫn đợi

Câu chuyện về tình yêu, sự đợi chờ của người con gái nơi quê nhà, không chỉ là nỗi nhớ thương, mất mát, mà còn là sức mạnh của lòng chung thủy, niềm tin và sự hy sinh âm thầm...
“Mưa đỏ” - Bi tráng, hào hùng và mãn nhãn

“Mưa đỏ” - Bi tráng, hào hùng và mãn nhãn

Hàng trăm khán giả Hà Tĩnh có mặt trong buổi chiếu đầu tiên bộ phim “Mưa đỏ” đã không khỏi xúc động và trào dâng niềm tự hào về công cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc non sông.
Podcast tản văn: Hương thị mùa thu

Podcast tản văn: Hương thị mùa thu

Mùa thu đến mang theo mùi hương của một loài quả rất đặc trưng của mùa, đó là quả thị. Hương thị cũng gắn liền với những kỷ niệm ngọt ngào của tuổi thơ.
24 giờ chơi Tết độc lập ở Hà Nội

24 giờ chơi Tết độc lập ở Hà Nội

Gợi ý một số hoạt động phải xem trong ngày 2/9 và một số điểm tham quan, ăn uống, vui chơi đậm chất Hà Nội cho du khách đến từ miền Trung và miền Nam.