Nét đẹp truyền thống
Đông đảo người dân và du khách tham gia lễ hội đền Chiêu Trưng - Lê Khôi năm 2018
Hàng trăm năm nay, lễ hội đền Lê Khôi trên núi Long Ngâm, thuộc dãy núi Nam Giới ở vùng biển Cửa Sót đã trở thành hoạt động mang đậm nét đẹp văn hóa truyền thống của cư dân các xã vùng bãi ngang ven biển Thạch Bàn, Thạch Hải (Thạch Hà) và Thạch Kim, Mai Phụ (Lộc Hà)...
Trước khi diễn ra chính lễ ở đền Lê Khôi, người dân bản địa tại các điểm đền vọng xã Thạch Kim, Mai Phụ, Thạch Bàn, Thạch Hải, Thạch Trị đã long trọng tổ chức các hoạt động rước kiệu, phong sắc và đồ tế khí để cử hành lễ giỗ danh tướng Lê Khôi. Từ các đền vọng, đoàn từ Mai Phụ, Thạch Kim rước xuống thuyền sang đền chính. Đoàn rước xã Thạch Hải, Thạch Trị đi bằng đường bộ. Dù cách thức nào, đoàn rước cũng do 2 vị cao niên mẫu mực nhất dẫn đường.
Lễ rước bằng sắc, tế khí từ các đền vọng về đền chính trên đỉnh núi Long Ngâm - dãy núi Nam giới năm 2018
Theo Ban Quản lý đền Lê Khôi, lễ hội đã tồn tại hàng trăm năm và đến nay vẫn được bảo tồn gần như nguyên vẹn. Trong lễ hội, lễ rước kiệu được chuẩn bị công phu, mỗi đoàn rước có hơn 100 người. Trong đoàn rước còn có phường bát âm nhạc lễ, tàn, lọng, cờ, đồ tế khí… Đoàn rước đi bằng thuyền thường có 5-7 thuyền/đoàn. Thuyền của dân làng lân cận và ngư dân các nơi thường ra vào Cửa Sót và đoàn thuyền rồng thi bơi cũng tham gia đoàn rước.
Địa chỉ du lịch độc đáo
Mặc dù địa hình diễn ra lễ hội đền Lê Khôi đi lại khó khăn (chủ yếu bằng đường bộ và đường thủy), nhưng năm nào lễ hội cũng thu hút hàng ngàn người trong và ngoài tỉnh tề tựu. Thông qua lễ hội, ngư dân cầu mong mưa thuận gió hòa, che chở cho mỗi chuyến ra khơi bám biển cá mực đầy thuyền.
Sau phần lễ rước thuyền rồng trên sông Cửa Sót, đại diện lãnh đạo hai huyện cử hành lễ tế tại đền chính nhằm tưởng nhớ, tri ân Công lao danh tướng Lê Khôi và cầu mong cho quốc thái dân an.
Một ngư dân ở xã Thạch Kim chia sẻ: Trong tâm thức của các thế hệ người dân vùng biển này, dù đi đâu, làm việc gì thì vào đầu tháng 5 âm lịch hàng năm là chúng tôi đều tạm gác lại mọi công việc để về núi Long Ngâm dâng hương tưởng nhớ danh tướng Lê Khôi.
Cùng với việc bảo tồn các hoạt động lễ hội đền Lê Khôi, các huyện Thạch Hà, Lộc Hà đang tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật, tạo dựng không gian du lịch nhằm tạo điểm nhấn thu hút du khách. Phó Chủ tịch UBND huyện Thạch Hà Nguyễn Quốc Hương chia sẻ: “Từ khi lễ hội đền Lê Khôi được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, Thạch Hà đã chủ động điều chỉnh quy hoạch, tích cực thu hút đầu tư xây dựng hạ tầng; triển khai thành công nhiều đề án phát triển du lịch theo hướng tăng cường sản phẩm du lịch. Trong đó, huyện đang tích cực triển khai đầu tư dự án Khu du lịch Văn - Trị theo hướng du lịch xanh, liên kết với Khu di tích đền Lê Khôi, Khu du lịch sinh thái Quỳnh Viên và bãi tắm Thạch Hải, tạo chuỗi sản phẩm du lịch chất lượng cao, với quy mô không gian du lịch mở, đa dạng hóa các loại hình dịch vụ”.
Lễ hội đền chiêu Trưng - Lê Khôi được duy trì tổ chức thưởng xuyên hàng năm, thu hút đông đảo du khách thập phường về trẩy hội.
Cùng với Thạch Hà, huyện Lộc Hà cũng đã tập trung đầu tư phát triển du lịch vùng biển kết nối khu biệt thự nghỉ dưỡng cao cấp Vinpearl Cửa Sót với biển Lộc Hà và đền Lê Khôi, tạo nên một không gian du lịch.
Theo Phó Giám đốc Sở VH-TT&DL Nguyễn Cảnh Thụy, lễ hội đền Lê Khôi năm 2019 gắn với lễ giỗ 573 năm danh tướng Lê Khôi tiếp tục được huyện Thạch Hà và Lộc Hà phối hợp tổ chức theo thông lệ truyền thống. Lễ hội là những hoạt động văn hóa tinh thần của cư dân ven biển Hà Tĩnh nhưng thu hút đông đảo du khách tham gia. Đây cũng là dịp để Hà Tĩnh quảng bá, giới thiệu tiềm năng du lịch trên địa bàn, góp phần thu hút du khách đến với dải đất Lam Hồng giàu truyền thống văn hóa”.