Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra lời kêu gọi nhân dân cả nước tiến hành Cách mạng tháng Tám. Ảnh tư liệu
Đầu thu tháng Tám này, tôi trở lại Thủ đô Hà Nội. Đi trên Quảng trường Ba Đình, Nhà hát lớn, Bắc Bộ Phủ mà ngỡ như còn nghe nhịp điệu rộn ràng, dòng người cuồn cuộn đổ về cách đây 73 năm. Và sắc đỏ lá cờ sao vàng tung bay hồ hởi như nhịp tim của bao người.
Tôi vẫn còn nghe âm vang nhịp hát, nhịp bước chân mang theo cả hào khí ngàn năm đất Việt của những con người Việt, trong ca khúc “19 tháng 8” của nhạc sĩ Xuân Oanh: “Toàn dân Việt Nam đứng đều lên một ngày - Thề đem xương máu quyết lòng chiến đấu cho tương lai - 19/8, khi quốc dân căm hờn kêu thét - Tiến lên cùng hô: Mau diệt tan với quân thù chung”. Lời ca cũng là lời hiệu triệu thôi thúc mọi người, giục giã mọi người đứng lên chặt đứt gông xiềng, xua tan bóng đêm nô lệ.
Vào ngày 17/8, hàng chục ngàn người tham gia cuộc mít tinh lớn tại quảng trường Nhà hát thành phố ở Hà Nội. Ảnh tư liệu
Nghệ sỹ nhiếp ảnh Nguyễn Bá Khoản với ống kính thô sơ của mình đã kịp thu vào góc độ tâm hồn, lóa sáng những khuôn hình lịch sử bằng những tấm ảnh đen trắng. Có lẽ phải sống trong thời điểm ấy, không khí ấy, các nghệ sỹ và nhạc sỹ mới thăng hoa, bắt được không khí rộn ràng ngày hội của đất nước. Nói như nhà thơ Nguyễn Đình Thi, cả đất nước: “Rũ bùn, đứng dậy sáng lòa”. Từ trong lầm than nô lệ, toàn dân đã đứng dậy làm cuộc cách mạng long trời lở đất. Từ thành thị đến nông thôn - từ miền xuôi lên miền ngược cùng chung sức, đồng lòng... Cờ Đảng, cờ Tổ quốc tung bay từ ải Nam Quan đến mũi Cà Mau...
Cách mạng tháng Tám là mốc son chói lọi trong lịch sử giữ nước và dựng nước của dân tộc ta. Nhà nước dân chủ đầu tiên ở Đông Nam Á ra đời làm thay đổi cuộc đời biết bao người. Với sức mạnh chuyển đổi to lớn, cuộc tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 còn là nguồn cảm hứng thi ca dào dạt với khí thế cuộn trào: “Bắc Trung Nam khắp ba miền - Đứng lên khởi nghĩa chính quyền về tay” (Tố Hữu). Lá cờ đỏ sao vàng chính là hình ảnh một nước Việt Nam mới, là ánh sáng của non sông trong kỷ nguyên độc lập, tự do, là khát vọng ấm no cho hạnh phúc của dân nghèo. Đó cũng là tính chất của cuộc cách mạng, là sự vùng lên của những người cần lao đã được Đảng giác ngộ: “Cuộc khởi nghĩa phá tan đời nô bộc - Lần đầu tiên theo cờ đỏ sao vàng” (Ngọn quốc kỳ - Xuân Diệu).
Tháng Tám về trong sắc trời thu xanh bình yên. Ảnh Internet
Tháng Tám về trong sắc trời thu hòa cùng sắc lúa non tơ đang thì con gái. Một sức sống tròn căng. Ta như được nghe cả mạch đất rì rào về cội nguồn xứ sở. Trở lại Tân Trào những ngày này, tôi lại càng bồi hồi khi nhớ lại những ký ức không thể nào quên lúc đứng giữa thủ đô gió ngàn, thủ đô kháng chiến. Đây là cái nôi của cách mạng Việt Nam, là “Thánh địa” an toàn của Đảng và Nhà nước trong những ngày đầu cách mạng. Tại đây, ngày 16/8/1945 đã diễn ra Quốc dân Đại hội ở ngôi đình Hồng Thái. Cây đa Tân Trào là địa điểm làm lễ xuất quân của đội quân giải phóng tiến về Hà Nội tiếp quản thủ đô.
Và sáng thu này, tôi nghe trong tiếng gió rì rào xanh mướt câu thơ: “Tiếng suối trong như tiếng hát xa…” lại càng nhớ hình ảnh vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc. Mỗi ngọn cỏ và cành cây ở đây đều in bóng dáng bước chân của Người với một tâm hồn thi nhân dào dạt. Nhớ sao hình ảnh người nhạc trưởng đi dép lốp cao su bình dị đứng bắt nhịp bài hát “Kết đoàn”. Đó cũng là người thuyền trưởng lái con thuyền cách mạng vượt qua bao sóng gió đến bến bờ vinh quang. Đó cũng chính là người nhạc trưởng đã bắt nhịp cho bản giao hưởng bài ca Cách mạng tháng Tám với bao cung bậc huy hoàng. Âm vang từ mạch nguồn Cách mạng tháng Tám đang kết nối, lan tỏa sức mạnh cho những ngày hôm nay.