Nhiếp ảnh Việt sao cứ chụp giống nhau na ná?

Câu chuyện được Nguyễn Trọng Nghĩa thuật lại là anh và Lý Hoàng Long có chuyến săn ảnh cùng nhau ở hồ Tuyền Lâm vào năm 2014. Việc này cũng được nhiếp ảnh gia Lý Hoàng Long xác nhận:

“Tôi với Nghĩa vốn dĩ khá thân với nhau, cuối tuần thường la cà đi chụp đâu đó. Đầu năm 2014 tôi có rủ Nghĩa thực hiện bộ ảnh vó cá tại hồ Tuyền Lâm - Đà Lạt. Tôi khá am tường khu vực này vì bắt đầu chụp những chiếc vó đầu tiên từ năm 2011. Suốt một tuần chúng tôi thực hiện cả buổi sáng và chiều, nên việc trùng lặp ảnh là đương nhiên”.

Lý Hoàng Long còn cho biết năm 2014, khi bức ảnh của anh đoạt HCV cuộc thi Trophy Gipuzkoa ở Tây Ban Nha thì ảnh Buổi sáng mùa đông của Nguyễn Trọng Nghĩa cũng tham gia triển lãm Liên hoan ảnh nghệ thuật toàn quốc, giải khuyến khích cuộc thi ảnh Di sản Việt Nam.

Năm 2016 này, chính Lý Hoàng Long là người giới thiệu Nguyễn Trọng Nghĩa tham dự cuộc thi ảnh Arbella ở Thổ Nhĩ Kỳ.

Giống nhau từ chụp ảnh đến… chấm thi

Tuy không phải là câu chuyện đạo ảnh, nhưng việc những tác phẩm giống nhau như vậy của các tác giả Việt Nam khi tham dự các cuộc thi nhiếp ảnh quốc tế khiến nhiều người tắc lưỡi than: “Còn đâu là tính sáng tạo, tính độc đáo duy nhất của nhiếp ảnh Việt Nam ?”.

Chuyện bức ảnh của Nguyễn Trọng Nghĩa là mới, nhưng “căn bệnh” này của nhiếp ảnh Việt Nam là cũ, là lưu niên, từ chuyện chụp ảnh đến chấm ảnh. Còn nhớ tác phẩm Hoa nắng của Trần Đình Thương đoạt Ảnh xuất sắc loại A toàn quốc năm 2012 với bức ảnh chụp bóng người trong khinh khí cầu thì Ảnh xuất sắc toàn quốc năm 2013 lại được trao cho tác phẩm Nào cùng bay lên của Phan Văn Hiền với bức ảnh chụp khinh khí cầu tương tự.

Hay bức ảnh Thăm phố ngày mưa của Thái Bích Thuận đoạt giải Ảnh xuất sắc toàn quốc năm 2012 và tác phẩm Dưới mưa của Mai Thanh Chương đoạt giải Nhất Cuộc thi ảnh toàn quốc năm 2012 đều giống nhau là cùng chụp ảnh đoàn người mang dù đỏ đi dưới mưa.

Chưa kể những bức ảnh na ná giống nhau khác mà chắc không đủ giấy để kể ra đây!

Nguyên nhân của việc này được cho thói quen đi sáng tác chung của các nhiếp ảnh gia. Cùng đi chụp chung, chụp ở những góc máy giống nhau, tạo ra những tác phẩm giống nhau như song sinh… đó là câu chuện kỳ khôi của nhiếp ảnh Việt Nam từ trước đến nay.

Chính tác giả Lý Hoàng Long - hiện đang là chủ tịch Hội đồng nghệ thuật Hội NSNA Việt Nam cũng thừa nhận: “Trong thời đại phổ cập nhiếp ảnh như hiện nay, nhà nhà cầm máy, người người cầm máy, anh em thường tổ chức đi theo nhóm nên việc công bố một tác phẩm sớm hay muộn chưa khẳng định được năng lực và sự sáng tạo của tác giả.

Khi đi cùng nhau, lẽ đương nhiên mọi người sẽ cùng chọn vị trí trí tối ưu để bấm máy, không cần kinh nghiệm, chỉ cần "kê súng lên vai" cùng góc với mọi người thì trước sau gì cũng có ảnh. Vậy những ảnh đó khi công bố, rất khó khẳng định ai là chủ nhân thật sự của ý tưởng đó”.