Nhà số 101 phố Trần Hưng Đạo, TP Hà Nội từng là trụ sở của Ủy ban Quân sự Cách mạng Hà Nội (tức Ủy ban Khởi nghĩa) tháng 8/1945. Tại đây, Thành ủy, Ủy ban Quân sự Cách mạng Hà Nội đã có những ngày làm việc khẩn trương, đề ra chỉ thị, chủ trương lãnh đạo cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở Thủ đô.
Hiện nay, nhà số 101 phố Trần Hưng Đạo là trụ sở của Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam. Ảnh: Hoàng Giang
Quảng trường Cách mạng tháng Tám, trước đây là quảng trường Nhà hát Lớn Hà Nội, rộng 2.600 m2, là nơi diễn ra hai cuộc mít tinh ngày 17 và 19/8/1945. Cuộc mít tinh ngày 19/8 đã chuyển thành biểu tình thị uy, khởi nghĩa vũ trang, giành chính quyền tại Hà Nội.
Sau khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời ngày 2/9/1945, nơi đây tiếp tục diễn ra nhiều sự kiện quan trọng như khai mạc Tuần lễ vàng, tổ chức Ngày Nam Bộ kháng chiến, phát động phong trào cứu đói.
Năm 1994, quảng trường được đặt tên Cách mạng Tháng Tám. Năm 2011, cùng với Nhà hát Lớn, quảng trường được xếp hạng Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia. Ảnh: Thanh Hải/TTXVN.
Bắc Bộ Phủ, trước đây là Phủ Thống sứ Bắc Kỳ do chính quyền thực dân Pháp xây dựng, gồm tòa nhà văn phòng (năm 1898) và tòa Phủ Thống sứ (năm 1918). Sau cuộc đảo chính Pháp ngày 9/3/1945, Nhật đổi tên thành Phủ Khâm sai Bắc Kỳ.
Ngày 19/8/1945, người dân Hà Nội cùng các đơn vị tự vệ chiến đấu tiến vào chiếm Phủ Khâm sai. Hôm sau, tòa nhà được đổi tên thành Bắc Bộ Phủ, nơi ở và làm việc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tháng 12/1946, tại đây diễn ra trận chiến ác liệt giữa quân Pháp và Vệ quốc đoàn. Khi quay lại xâm lược, Pháp đổi tên công trình thành Phủ Thủ hiến Bắc Việt.
Sau ngày tiếp quản Thủ đô năm 1954, tòa nhà văn phòng được dùng làm trụ sở Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, còn tòa Phủ Thống sứ trở thành Nhà khách Chính phủ. Năm 2005, công trình được gắn biển Di tích cách mạng kháng chiến. Ảnh: Thanh Hải/TTXVN
Ngày 22/8/1945, Việt Minh ở Huế đã tổ chức cuộc mít tinh lớn tại sân vận động Tự Do để tuyên truyền cách mạng, kêu gọi nhân dân đứng lên tổng khởi nghĩa giành lấy chính quyền. Một ngày sau, Tổng khởi nghĩa ở Huế giành thắng lợi, chính quyền cách mạng lâm thời tỉnh Thừa Thiên Huế ra đời.
Hiện tại, sân vẫn hoạt động và được sử dụng cho các sự kiện thể thao, văn hóa. Sân có sức chứa gần 20.000 chỗ ngồi và đã trải qua nhiều lần nâng cấp, sửa chữa. Ảnh: Võ Thạnh
Di tích nhà cụ Nguyễn Thị An là nơi ở và làm việc đầu tiên của Chủ tịch Hồ Chí Minh khi từ chiến khu Việt Bắc trở về Hà Nội từ ngày 23 đến 25/8/1945.
Tại đây, Hồ Chủ tịch đã làm việc với các cán bộ cách mạng như Trường Chinh, Võ Nguyên Giáp, Trần Đăng Ninh… về kết quả Tổng khởi nghĩa trong cả nước và chuẩn bị cho bản Tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Ảnh: Ngọc Thành
Nhà số 48 phố Hàng Ngang là tư gia của vợ chồng nhà tư sản yêu nước Trịnh Văn Bô - Hoàng Thị Minh Hồ, được Trung ương Đảng chọn làm nơi ở và làm việc của Chủ tịch Hồ Chí Minh khi từ chiến khu Việt Bắc về Hà Nội cuối tháng 8/1945. Tại đây, Người cùng Ban Thường vụ Trung ương Đảng quyết định nhiều chủ trương quan trọng về đối nội, đối ngoại, thành phần Chính phủ mới và tổ chức Lễ Độc lập.
Tại căn phòng tầng hai, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết Tuyên ngôn Độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ngày 2/9/1945.
Năm 1979, công trình được xếp hạng Di tích lịch sử cấp quốc gia. Hiện nay, nơi đây trưng bày nhiều tư liệu, hiện vật liên quan đến Chủ tịch Hồ Chí Minh trong thời gian viết Tuyên ngôn Độc lập và họp Ban Thường vụ Trung ương Đảng. Ảnh: Hoàng Giang/TTXVN
Quảng trường Ba Đình, thuộc khu vực cửa Tây thành Thăng Long thời Nguyễn. Thời Pháp thuộc, thực dân Pháp phá thành, xây vườn hoa Puginier. Đầu tháng 8/1945, vườn hoa được đổi tên thành Ba Đình.
Ngày 2/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ lâm thời đọc bản Tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, đánh dấu thắng lợi hoàn toàn của Cách mạng tháng Tám.
Ngày nay, quảng trường Ba Đình nằm trên đường Hùng Vương, trước Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ảnh: Ngọc Thành/TTXVN
Từ ngày 19/5/2001, nghi lễ chào cờ hàng ngày ở quảng trường Ba Đình do đội tiêu binh tiến hành được bắt đầu vào lúc 6h (mùa nóng từ 1/4 đến 31/10) và 6h30 (mùa lạnh từ 1/11 đến 31/3 năm sau), lễ hạ cờ diễn ra lúc 21h. Ảnh: Ngọc Thành/TTXVN.
Đại diện Chính phủ Cách mạng lâm thời Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra mắt quốc dân trên lễ đài, ngày 2/9/1945. Lễ đài được xây dựng với vật liệu chủ yếu là gỗ, trang trí bằng vải.
Cửa Thượng Tứ, một trong những cửa ra vào kinh thành Huế. Ngày 23/8/1945, hơn 150.000 nhân dân hàng nghìn người dân ở Thừa Thiên Huế nay là TP Huế đã đi qua cửa Thượng Tứ vào kinh thành Huế tham gia cuộc nổi dậy giành chính quyền. Ảnh: Võ Thạnh/ảnh tư liệu
Lầu Ngũ Phụng ở phía trên Ngọ Môn là địa điểm vua Bảo Đại trao ấn kiếm cho đại diện Chính phủ lâm thời và tuyên bố thoái vị trong ngày 30/8/1945.
Ngày 23/8, hơn 150.000 người dân xuống đường mít tinh, tuần hành vũ trang buộc chính quyền đầu hàng. Vua Bảo Đại thoái vị, đánh dấu sự chấm dứt của chế độ phong kiến Việt Nam. Vị vua cuối cùng của triều Nguyễn trao ấn kiếm cho ông Trần Huy Liệu cùng hai thành viên khác gồm Nguyễn Lương Bằng và Cù Huy Cận là những đại diện cho phái đoàn của Chính phủ cách mạng lâm thời bấy giờ. Ảnh: Võ Thạnh/ảnh tư liệu
Hàng trăm nghìn người dân Sài Gòn đổ về quảng trường Norodom (nay là đường Lê Duẩn, quận 1), chờ nghe Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Lễ đài được đặt trên đường Norodom, ngay phía sau Nhà thờ Đức Bà. Theo kế hoạch trước đó, 14h ngày 2/9, buổi lễ sẽ bắt đầu, song từ sáng sớm, không khí Sài Gòn đã náo nức. Ảnh: Thanh Tùng/Lịch sử Đảng bộ TP HCM 1930-1945