| Các đạo sắc phong cổ được lưu giữ cẩn thận qua hàng trăm năm tại nhà thờ họ Nguyễn (xã Xuân Liên, huyện Nghi Xuân) |
Theo đó, vừa qua trong quá trình triển khai nghiên cứu bộ sưu tập sắc phong tại nhà thờ họ Nguyễn tại thôn Cường Thịnh, xã Xuân Liên, huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh), nhóm nghiên cứu Trung tâm Dữ liệu di sản văn hóa thuộc BQL Di tích Nguyễn Du đã phát hiện thêm 4 đạo sắc cổ có nội dung liên quan đến Tô Hiến Thành - nhân vật lịch sử vương triều nhà Lý.
Đó là các đạo sắc có niên đại Tự Đức năm thứ 3 (1850, Tự Đức năm thứ 33 (1880), Duy Tân năm thứ 3 (1909) và niên đại Khải Định năm thứ 9 (1924 (triều Nguyễn). Các đạo sắc trên đều giao cho xã Cương Đoán (nay là xã Xuân Liên) phụng thờ nhân vật lịch sử Lý thái úy Tô Đại Liêu.
| Sắc phong Tự Đức năm thứ 33 (1880), triều Nguyễn. |
Lý Thái úy Tô Đại Liêu là nhân vật lịch sử Tô Hiến Thành, quê ở làng Hạ Mỗ, huyên Ô Diên (nay là thôn Hạ Mỗ, xã Hồng Thái, huyện Đan Phượng, Hà Tây, Hà Nội). Ông đỗ Thái học sinh khoa Mậu Ngọ (1138), sống và làm quan dưới triều vua Lý Anh Tông (1133 - 1174) và Lý Cao Tông (1175 - 1209), làm đến chức Đại Liêu phù tá. Đây là một con người văn võ song toàn, một danh nhân kiệt xuất về chính trị, quân sự, văn hóa của đất nước.
Đặc biệt, Tô Hiến Thành đã tổ chức khai hoang lấn biển các vùng ven biển thuộc các tỉnh Quảng Ninh, Thanh Hóa và Hà Tĩnh ngày nay. Sau khi mất, nhiều nơi tôn ông làm phúc thần, làm thành hoàng làng, nhiều địa phương trên cả nước đã lập đền thờ ông.
Qua nghiên cứu được biết, 4 đạo sắc trên được phong thờ tại Đền Bến thuộc làng Bừ, xã Cương Đoán xưa, nay là xã Xuân Liên, huyện Nghi Xuân. Ngôi đền này là một trong những ngôi đền lớn trong vùng, trong quá trình hợp tự, tại Đền Bến cũng đã lưu giữ trên 50 đạo sắc phong thần cho cho các vị nhân thần như Quốc công Nguyễn Xí, Hoàng Minh và thần núi Kim Sơn ....
Để bảo vệ an toàn bộ sưu tập sắc cổ trên, trong làng hình thành lệ làng là theo định kỳ các dòng họ trong làng thay nhau rước về nhà thờ họ để bảo vệ. Lệ làng đó vẫn được duy trì cho đến ngày hôm nay.
Việc phát hiện trên giúp các nhà nghên cứu lịch sử văn hóa có thêm nguồn tư liệu bổ sung vào bộ sưu tập sắc phong có nội dung liên quan đến nhân vật lịch sử Tô Hiến Thành trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh./.