Thăm đền thờ Thượng tướng quân Nguyễn Biên hơn 600 tuổi ở Hà Tĩnh

(Baohatinh.vn) - Đền thờ Bình ngô Thượng tướng quân ở tổ dân phố 5, thị trấn Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh) được Nhân dân lập vào thế kỷ XV để tưởng nhớ công lao của vị tướng tài ba Nguyễn Biên - người có công lớn trong cuộc kháng chiến chống giặc Minh xâm lược.

Thăm đền thờ Thượng tướng quân Nguyễn Biên hơn 600 tuổi ở Hà Tĩnh

Đền thờ Bình ngô Thượng tướng quân Nguyễn Biên trước đây thuộc làng Cát Thiên (hay còn gọi là làng Hầu Thượng), tổng Vân Tán nay thuộc tổ dân phố 5 (thị trấn Cẩm Xuyên). Đền được Nhân dân xây dựng vào thế kỷ XV để tưởng nhớ công lao của vị tướng tài ba Nguyễn Biên - người có công lớn trong cuộc kháng chiến chống giặc Minh xâm lược nước ta vào những năm 20 của thế kỷ XV.

Thăm đền thờ Thượng tướng quân Nguyễn Biên hơn 600 tuổi ở Hà Tĩnh

Theo sử sách ghi lại, Nguyễn Biên còn có tên là Nguyễn Dung, quê ở làng Phù Lưu, huyện Phi Lộc (nay là xã Hồng Lộc, Lộc Hà). Ông vừa là một nông gia, vừa là thương gia chuyên chở hàng bằng thuyền giao lưu đây đó.

Vào những năm 20 của thế kỷ XV, nhà Minh đánh chiếm và đô hộ nước ta. Không cam chịu sự thống trị của quân Minh, Nguyễn Biên đã chiêu mộ dân nghèo ở vùng quê Can Lộc vào lập căn cứ tại động Choác thuộc làng Khả Luật (nay là xã Cẩm Hưng, Cẩm Xuyên). Từ đây, ông khai hoang trồng lúa, xây dựng đồn trại, sắm binh khí, chiêu mộ quân sĩ chờ thời cơ phất cờ khởi nghĩa.

Thăm đền thờ Thượng tướng quân Nguyễn Biên hơn 600 tuổi ở Hà Tĩnh

Sau một thời gian, được Nhân dân các vùng hưởng ứng, Nguyễn Biên nhanh chóng xây dựng được một nghĩa quân hùng hậu, ông quyết định dựng cờ khởi nghĩa. Thanh thế của Nguyễn Biên ngày càng lớn mạnh làm cho quân Minh lo sợ, chúng liền đưa quân từ thành Nghệ An vào tiêu diệt căn cứ động Choác. Nhân lúc giặc mới vào chưa kịp ổn định, Nguyễn Biên đã đưa quân bao vây đánh úp khiến cho giặc không kịp trở tay. Chỉ trong một thời gian ngắn quân địch đã bị tiêu diệt hoàn toàn. (Trong ảnh: Tòa thượng điện 3 gian - nơi thờ Bình ngô Thượng tướng quân Nguyễn Biên).

Thăm đền thờ Thượng tướng quân Nguyễn Biên hơn 600 tuổi ở Hà Tĩnh

Chiến thắng này đã cổ vũ mạnh mẽ cho nghĩa quân và Nhân dân trong vùng. Nguyễn Biên tiếp tục đưa quân đánh chiếm hai huyện Kỳ La và Hà Hoa (tức huyện Kỳ Anh và Cẩm Xuyên ngày nay). Sau đó ông dời căn cứ từ Kẻ Cấm ra thôn Cát Thiên, xã Thạch Khê Trung (nay là thị trấn Cẩm Xuyên) tiếp tục khai hoang, làm ruộng và luyện tập. (Trong ảnh: phần mộ của Bình ngô Thượng tướng quân Nguyễn Biên).

Thăm đền thờ Thượng tướng quân Nguyễn Biên hơn 600 tuổi ở Hà Tĩnh

Tháng 10 năm 1424, khi nghĩa quân Lam Sơn từ Thanh Hóa tiến vào Kỳ Sơn (Nghệ An), Nguyễn Biên đã quy tụ dưới ngọn cờ đại nghĩa Lam Sơn. Ông được Lê Lợi phong chức “Bình ngô Thượng tướng quân”, chỉ huy nghĩa quân đánh chiếm châu huyện, giải phóng Châu Nam tỉnh và trấn giữ mặt Nam phủ Nghệ An. Tuy nhên, trong một trận đánh lớn ông đã bị thương rồi mất và được đưa về mai táng tại vùng đất Cát Thiên.

Thăm đền thờ Thượng tướng quân Nguyễn Biên hơn 600 tuổi ở Hà Tĩnh

Đến năm 1425, Nhân dân trong vùng đã lập đền thờ để tưởng nhớ công lao to lớn của vị tướng tài ba.

Thăm đền thờ Thượng tướng quân Nguyễn Biên hơn 600 tuổi ở Hà Tĩnh

Đền thờ Bình ngô Thượng tướng quân Nguyễn Biên được xây dựng theo kiểu kiến trúc thời Nguyễn. Trên mái của các tòa, hình tượng con rồng luôn được đề cao.

Thăm đền thờ Thượng tướng quân Nguyễn Biên hơn 600 tuổi ở Hà Tĩnh

Rồng được chạm khắc tinh xảo, đẹp mắt, biểu tượng cho sự quyền uy, sức mạnh.

Thăm đền thờ Thượng tướng quân Nguyễn Biên hơn 600 tuổi ở Hà Tĩnh

Gian chính tòa thượng điện là nơi thờ Bình ngô Thượng tướng quân Nguyễn Biên.

Thăm đền thờ Thượng tướng quân Nguyễn Biên hơn 600 tuổi ở Hà Tĩnh

Bên trong tòa thượng điện có một chiếc chuông cổ, được người dân lưu giữ và thờ tự cẩn thận.

Thăm đền thờ Thượng tướng quân Nguyễn Biên hơn 600 tuổi ở Hà Tĩnh

Nhà ở cạnh nên ông Lê Thiếu Kỳ (SN 1943, trú tổ dân phố 5, thị trấn Cẩm Xuyên) thường xuyên sang thăm nom, dọn dẹp đền.

Thăm đền thờ Thượng tướng quân Nguyễn Biên hơn 600 tuổi ở Hà Tĩnh

Ông Kỳ chia sẻ: "Ngôi đền thờ vị tướng Nguyễn Biên đã trở thành điểm văn hóa tâm linh của bà con Nhân dân nơi đây. Có rất đông người về đây để thắp hương, tưởng nhớ công lao của Bình ngô Thượng tướng quân, nghiên cứu các giá trị lịch sử và kiến trúc nghệ thuật của ngôi đền".

Thăm đền thờ Thượng tướng quân Nguyễn Biên hơn 600 tuổi ở Hà Tĩnh

Tòa bái đường có 5 gian, với diện tích gần 11m2, được dựng bằng 20 cột gỗ lim, có niên đại hơn 600 năm.

Thăm đền thờ Thượng tướng quân Nguyễn Biên hơn 600 tuổi ở Hà Tĩnh

Kết cấu vì kèo nhà bái đường đơn giản, các xà dọc và ngang, kẻ chuyền đều được liên kết với nhau bằng hệ thống mộng...

Thăm đền thờ Thượng tướng quân Nguyễn Biên hơn 600 tuổi ở Hà Tĩnh

.

Thăm đền thờ Thượng tướng quân Nguyễn Biên hơn 600 tuổi ở Hà Tĩnh

Tòa bái đường có một chiếc chiêng cổ, được người dân địa phương lưu giữ và dùng trong các buổi dâng hương, lễ giỗ của Bình ngô Thượng tướng quân.

Thăm đền thờ Thượng tướng quân Nguyễn Biên hơn 600 tuổi ở Hà Tĩnh

Được biết, đền thờ Bình ngô Thượng tướng quân Nguyễn Biên được Sở VH-TT&DL Hà Tĩnh cho tiến hành tu bổ, phục dựng vào năm 2016, nhưng vẫn giữ lại đường nét kiến trúc xưa.

Thăm đền thờ Thượng tướng quân Nguyễn Biên hơn 600 tuổi ở Hà Tĩnh

Cổng tam quan dẫn vào đền kiến trúc hai tầng tám mái, hai bên đều khắc câu đối chữ Hán.

Thăm đền thờ Thượng tướng quân Nguyễn Biên hơn 600 tuổi ở Hà Tĩnh

Phía ngoài đền có một giếng cổ. Theo người dân địa phương và sử sách ghi lại, giếng cổ được Thượng tướng quân Nguyễn Biên và Nhân dân xưa đào và xếp bằng đá khối, rất công phu, tỉ mẩn.

Thăm đền thờ Thượng tướng quân Nguyễn Biên hơn 600 tuổi ở Hà Tĩnh

Bởi vậy, người dân nơi đây luôn xem giếng nước như “báu vật” của địa phương.

Thăm đền thờ Thượng tướng quân Nguyễn Biên hơn 600 tuổi ở Hà Tĩnh

Dù trải qua hơn 600 năm nhưng giếng nước vẫn trong vắt, ngọt mát, cứ dịp tết âm lịch hằng năm, người dân địa phương thường đến đây để xin “lộc”.

Thăm đền thờ Thượng tướng quân Nguyễn Biên hơn 600 tuổi ở Hà Tĩnh

Với những giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật độc đáo, năm 2001, đền thờ Bình ngô Thượng tướng quân Nguyễn Biên được UBND tỉnh công nhận là Di tích lịch sử văn - hóa cấp tỉnh và vinh dự được đón bằng xếp hạng Di tích quốc gia của Bộ Văn hóa - Thông tin vào năm 2003.

Chủ đề Hội nghị văn hóa Hà Tĩnh

Đọc thêm

Cái duyên với Truyện Kiều

Cái duyên với Truyện Kiều

Truyện Kiều với chủ nghĩa nhân văn cao cả, nghệ thuật đặc sắc đã đến với nhiều quốc gia, dân tộc trên thế giới, thực sự mang nhiều giá trị xuyên thời đại. Trong niềm hãnh diện chung đó, những người con Hà Tĩnh nói chung và những người con xa quê nói riêng luôn tự hào, ngưỡng mộ Đại thi hào Nguyễn Du và nỗ lực lan tỏa Truyện Kiều với bè bạn gần xa.
Podcast truyện ngắn: Tình yêu của mẹ

Podcast truyện ngắn: Tình yêu của mẹ

Có những ký ức, cũng có thể phai mờ theo tháng năm. Nhưng có một điều, dù bão tố cuộc đời hay sự khắc nghiệt của thời gian cũng không thể nào xóa nhòa, đó chính là tình yêu của mẹ.
Podcast tản văn: Nồng nàn hoa sữa

Podcast tản văn: Nồng nàn hoa sữa

Với nhiều người, hoa sữa không chỉ là mùi hương, mà còn là ký ức tuổi trẻ. Nồng nàn hoa sữa đưa ta về miền hoài niệm ngọt ngào.
Những người làm cho cổ vật biết nói chuyện

Những người làm cho cổ vật biết nói chuyện

Trong nhịp sống hiện đại, tại Hà Tĩnh, vẫn có những con người lặng lẽ tìm về quá khứ qua từng món đồ xưa cũ. Từ niềm đam mê của mình, họ miệt mài trong hành trình bảo tồn, lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống.
Podcast Tản văn: Mùa thu và nỗi nhớ

Podcast Tản văn: Mùa thu và nỗi nhớ

Những buổi chiều thu như giăng mắc vào lòng ta những nỗi nhớ, mang đến cảm giác thanh bình và tĩnh lặng, để yêu hơn cuộc sống này...
Lấp lánh ánh đèn Trung thu xưa và nay

Lấp lánh ánh đèn Trung thu xưa và nay

Đèn Trung thu là một phần không thể thiếu trong dịp lễ dành cho thiếu nhi ở Việt Nam. Qua thời gian, đèn Trung thu có nhiều thay đổi, từ thủ công truyền thống sang hiện đại, hòa quyện nét xưa và nay.
Podcast truyện ngắn: Chuyện về cây táo không kết trái

Podcast truyện ngắn: Chuyện về cây táo không kết trái

Khi cây đào nở bừng sắc đỏ hồng, cúc vàng rực rỡ trải thảm dưới nắng sớm, thì cây táo chỉ âm thầm đâm chồi, chắt chiu từng tia nắng, từng giọt mưa... Mình chẳng cần phải giống ai, chỉ cần sống tử tế và kiên nhẫn, điều kỳ diệu tự khắc sẽ đến.
Bảo tồn dân ca ví, giặm gắn phát triển du lịch, xây dựng NTM

Bảo tồn dân ca ví, giặm gắn phát triển du lịch, xây dựng NTM

Dân ca ví, giặm không chỉ là những làn điệu, câu hát mà còn là tiếng lòng, là ký ức của bao thế hệ người dân Nghệ Tĩnh. Việc bảo tồn, phát huy các giá trị của dân ca ví, giặm trong đời sống đương đại là nhiệm vụ luôn được đặt lên hàng đầu.
Cảnh đại dương gây sửng sốt

Cảnh đại dương gây sửng sốt

Cuộc thi Nhiếp ảnh gia Đại dương 2025 ghi lại vẻ đẹp và sự mong manh của biển cả qua những khoảnh khắc sống động và ám ảnh.
 Podcast truyện ngắn "Khu vườn mùa thu"

Podcast truyện ngắn "Khu vườn mùa thu"

Mùa thu đi qua, hương quả chín lại nồng nàn trong những khu vườn quê, gợi nhắc bao kỷ niệm tuổi thơ. Không chỉ là ký ức, nơi ấy còn chất chứa bao tình cảm gia đình thiêng liêng...
 Podcast tản văn “Gặt lúa mùa thu”

Podcast tản văn “Gặt lúa mùa thu”

Những ngày này, bà con nông dân đang khẩn trương thu hoạch vụ lúa hè thu. Từng hạt vàng ấy chất chứa bao nhọc nhằn nhưng trên gương mặt những người dân quê vẫn ngời niềm vui...
Podcast Tản văn: Câu cá rô đồng

Podcast Tản văn: Câu cá rô đồng

Câu cá rô đồng là một hoạt động dân dã, gắn liền với tuổi thơ của nhiều bạn nhỏ ở vùng nông thôn Việt Nam. Tản văn “Câu cá rô đồng” của tác giả Trần Văn Lan vẽ nên một bức tranh chân thực ở làng quê những ngày tháng Chín.
Podcast: Mùa chanh

Podcast: Mùa chanh

Mùa thua hoạch chanh gắn với kỷ niệm tuổi thơ, là một phần ký ức quê hương rất đỗi thân thương, để ai đi xa vẫn còn nguyên vẹn một miền thương nhớ.
“Mưa đỏ”- Dòng ký ức bi tráng và lời nhắc nhở hôm nay

“Mưa đỏ”- Dòng ký ức bi tráng và lời nhắc nhở hôm nay

Có những bộ phim không chỉ để xem, mà còn để suy ngẫm. Có những thước phim không chỉ để khóc, mà còn để sống có trách nhiệm hơn. Bộ phim Mưa đỏ ra mắt đúng dịp kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 chính là một tác phẩm như thế.