Những năm gần đây, số lượng DN và đội ngũ công nhân, lao động trên địa bàn tỉnh có sự phát triển nhanh cả về số lượng lẫn chất lượng. Toàn tỉnh hiện có trên 3.200 DN sử dụng hơn 61 ngàn công nhân, lao động. Theo điều lệ của Tổng LĐLĐ Việt Nam, các DN sử dụng từ 5 lao động trở lên và đi vào hoạt động không quá 6 tháng thì phải thành lập CĐCS; nếu quá thời gian quy định mà chưa thành lập thì phải chỉ định thành lập BCH công đoàn lâm thời. Do đặc thù và khó khăn riêng nên LĐLĐ tỉnh đã chỉ đạo các công đoàn cấp trên trực tiếp đến cơ sở, trước mắt chỉ vận động những DN sử dụng trên 20 lao động tham gia tổ chức công đoàn.
 |
| Dù đã đủ điều kiện và được LĐLĐ thành phố vận động hàng chục lần nhưng Công ty Quảng cáo điện tử Hoàng Long vẫn không thành lập tổ chức công đoàn. |
Thế nhưng, thực tế hiện nay, công tác phát triển đoàn viên và thành lập tổ chức công đoàn trong các DN chưa đảm bảo theo quy định và tinh thần chỉ đạo của LĐLĐ tỉnh. Trong tổng số DN trên mới chỉ 285 DN có tổ chức CĐCS với 23 ngàn đoàn viên, số còn lại chưa thành lập được. Thực hiện chương trình hành động theo đề án phát triển đoàn viên, thành lập CĐCS và xây dựng CĐCS vững mạnh giai đoạn 2008-2013, mỗi năm, các cấp công đoàn cũng chỉ thành lập thêm vài chục CĐCS mới; riêng năm nay chỉ thành lập được 15 CĐCS với 2.104 đoàn viên... Những con số đó còn rất khiêm tốn so với số DN buộc phải thành lập CĐCS theo quy định.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, hiện có khoảng 60% số DN đóng trên địa bàn đủ điều kiện thành lập nhưng chưa có CĐCS. Cá biệt, hàng chục DN hiện đang sử dụng trên 50 công nhân nhưng không thành lập CĐCS dù các cấp công đoàn đã nhiều lần đến vận động, nhắc nhở. Một số nơi thành lập cũng chỉ mang tính chiếu lệ, không hoạt động hoặc hoạt động không hiệu quả. Do không có tổ chức công đoàn hoặc có nhưng bị “tê liệt” đã dẫn tới hàng chục ngàn lao động chưa được đảm bảo đầy đủ quyền lợi chính trị, chưa được tổ chức này đứng ra bảo vệ quyền lợi hợp pháp.
Đây là thực trạng chung ở tất cả các địa phương, trong đó có TP Hà Tĩnh. Ông Nguyễn Xuân Long - Chủ tịch LĐLĐ thành phố cho biết: “TP Hà Tĩnh hiện có khoảng 1.200 DN nhưng chỉ có 45 đơn vị có tổ chức công đoàn với 2.374 đoàn viên. Thời gian qua, mặc dù chúng tôi đã bám sát địa bàn, cơ sở, nhưng tình hình không mấy chuyển biến. Theo kế hoạch, nhiệm kỳ 2012-2017, địa bàn thành phố sẽ thành lập mới 25 CĐCS với khoảng 1.500 đoàn viên, thế nhưng, đến nay, mới chỉ thành lập được 3 đơn vị với 120 đoàn viên! Và chắc chắn nhiệm vụ này còn tiếp tục gặp nhiều khó khăn, vướng mắc”.
Cũng theo ông Long và những người trong cuộc mà chúng tôi có dịp trao đổi thì nguyên nhân dẫn đến vấn đề này chủ yếu do DN trên địa bàn phần lớn nhỏ lẻ, hoạt động trong lĩnh vực xây dựng công trình nên tình hình việc làm và lao động không ổn định; lạm phát kéo dài nên DN khó khăn; các chủ sử dụng lao động chưa nhận thức đầy đủ về vai trò, vị trí, chức năng của tổ chức công đoàn nên bất hợp tác; lương thấp, áp lực việc làm nên người lao động chưa quan tâm đến việc gia nhập tổ chức công đoàn, chỉ lo làm công ăn lương...
Tuy nhiên, theo quan điểm của chúng tôi thì các nguyên nhân trên chỉ mới đúng chứ chưa đủ, bởi để tình trạng này kéo dài còn có sự yếu kém, vào cuộc thiếu đồng bộ của các cơ quan hữu quan. Tổ chức công đoàn và chính quyền, chuyên môn đồng cấp chưa kiên quyết trong công tác chỉ đạo và chưa giúp cơ sở tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện. Công tác tuyên truyền, vận động người lao động gia nhập công đoàn và vận động, thuyết phục chủ sử dụng lao động tạo điều kiện thành lập CĐCS cũng chưa được tập trung cao độ, cách làm chậm đổi mới; công tác kiểm tra, khảo sát thiếu cụ thể, chưa thường xuyên nên không nắm bắt được tình hình để chỉ đạo, định hướng sát sao. Ngoài ra, năng lực một số cán bộ trong hoạt động này chưa đáp ứng yêu cầu, thiếu kinh nghiệm, chưa nhiệt tình nên chất lượng, hiệu quả công tác chưa cao...
