Giữa tháng 9/2025, Văn phòng Bắc miền Trung - Công ty TNHH MTV Hòa Phát - Bình Định (thuộc Tập đoàn Hòa Phát) thông báo tăng giá bán thép cuộn xây dựng thêm 100.000 đồng/tấn (chưa bao gồm VAT). Đây là một trong những lần điều chỉnh giá đáng chú ý của “ông lớn” ngành thép trong thời gian gần đây. Cùng thời điểm, CTCP Tập đoàn sản xuất Thép Việt Đức cũng ra thông báo tăng 100 đồng/kg đối với thép cây mác CB400-V/CB500-V, áp dụng cho thị trường miền Bắc và miền Trung. Một số nhà sản xuất khác cũng điều chỉnh tương tự, tạo thành xu hướng đồng loạt tăng giá trong toàn ngành.
Trước biến động đó, giá thép tại thị trường Hà Tĩnh cũng tăng theo đà trong nước. Ông Phạm Kiều Hưng - Trưởng phòng Kinh doanh, Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ vận tải Viết Hải cho biết: “Mới đây, công ty đã điều chỉnh giá thép cuộn tăng thêm 100 đồng/kg so với tháng 8, hiện bán ra ở mức hơn 15,3 triệu đồng/tấn. Ngoài ra, thép cây cũng tăng 100 đồng/kg lên 15,4 triệu đồng/tấn, cao hơn 300 đồng/kg so với đầu năm. Những điều chỉnh này chắc chắn sẽ tác động phần nào đến hoạt động xây dựng trên địa bàn tỉnh”.
Theo phân tích của các chuyên gia, nguyên nhân chính của đợt tăng giá sắt, thép này đến từ biến động của thị trường quốc tế. Giá quặng sắt, than cốc đã có xu hướng tăng trong thời gian qua, kéo chi phí sản xuất lên cao. Bên cạnh đó, nhu cầu xây dựng trong nước đang dần khởi sắc, đặc biệt tại các dự án hạ tầng lớn và khu vực bất động sản nhà ở, khiến sức tiêu thụ thép cải thiện đáng kể.
Ngoài ra, kết quả khảo sát cũng cho thấy giá nhiều loại vật liệu xây dựng khác vẫn “neo” ở mức cao, tăng từ 15 - 20% so với đầu năm 2025. Trong đó, đá xây dựng dao động 170.000 - 290.000 đồng/m³ tùy loại; gạch đặc 10 có giá từ 1.800 - 2.000 đồng/viên; gạch đặc 15 có giá từ 2.800 - 3.000 đồng/viên…
Trước tình hình đó, hoạt động xây dựng của người dân vì thế cũng bị ảnh hưởng. Chị Lê Thị Hoa (phường Hà Huy Tập) cho biết: “Nhà tôi đang làm phần thô tầng 2, giá sắt, thép đợt này đều tăng lên thì chắc chắn sẽ “đội” thêm chi phí, vượt ngoài dự tính. Việc cân đối càng khó khăn hơn vì năm nay giá nhân công xây dựng cũng tăng mạnh, hầu như mọi khoản chi phí đều cao hơn năm ngoái nhiều”.
Ngoài ra, giá cát xây dựng và đất đắp công trình trên thị trường tỉnh chưa có dấu hiệu “hạ nhiệt”, thậm chí được dự báo sẽ tiếp tục giữ xu thế tăng nhẹ trong các tháng còn lại của năm 2025. Theo thông tin từ các đơn vị thi công, từ đầu năm đến nay, giá đất đắp công trình, cát xây dựng đã nhiều lần điều chỉnh tăng và đang ở mức cao. Tùy từng khu vực, giá cát xây đang ở mức từ 220 - 290.000 đồng/m3 (tăng khoảng 40 - 60.000 đồng so với đầu năm); cát đổ bê tông từ 210 - 285.000 đồng/m3 (tăng khoảng 30.000 đồng/m3); cát trát 185 - 265.000 đồng/m3 (tăng từ 20 - 40.000 đồng/m3);... Riêng đất đắp có giá 60.000 - 65.000 đồng/m³ (tăng khoảng 5.000 đồng/m³), cá biệt, một số nơi ghi nhận mức cao hơn, từ 70.000 - 75.000 đồng/m³.
Ông Trương Xuân Bính - Giám đốc Công ty TNHH Dịch vụ Thương mại và Xây dựng Hải Đăng (xã Cẩm Lạc) cho biết: “Các doanh nghiệp xây dựng đang gặp nhiều khó khăn khi giá nguyên vật liệu, đặc biệt là đất, cát tăng cao. Ảnh hưởng từ đầu vào làm tăng tổng chi phí thi công, làm giảm lợi nhuận và hiệu quả tài chính nhất là với các hợp đồng đã ký theo đơn giá cố định”.
Không chỉ giá cao, đất san lấp, cát còn rơi vào tình trạng khan hiếm. Một số doanh nghiệp cho biết, dù chấp nhận mua với giá cao hơn mặt bằng chung nhưng vẫn khó tìm được nguồn cung đất san lấp do nhiều chủ mỏ từ chối bán, bởi sản lượng không đáp ứng đủ nhu cầu và khai thác khó khăn hơn trong mùa mưa. Còn nguồn cung cát tại Hà Tĩnh hiện vẫn đang phụ thuộc nhiều vào các tỉnh lân cận như tỉnh Nghệ An, Quảng Trị,…
Theo ông Bùi Đình Ước - Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Tập đoàn Thành Huy (xã Cẩm Xuyên), đơn vị đang tập trung thi công Dự án nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 8C đoạn từ nút giao Quốc lộ 8A (xã Tứ Mỹ) đến nút giao đường Hồ Chí Minh (xã Hương Sơn). Dù đã áp dụng nhiều giải pháp, công ty vẫn còn thiếu hơn 60.000 m³ đất đắp, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ công trình. Do đó, doanh nghiệp đang tiếp tục phối hợp với sở, ngành cân đối các phương án để bảo đảm tiến độ.
Qua chia sẻ của các doanh nghiệp, nguyên nhân khan hiếm đất, cát được cho là do nhu cầu xây dựng trong cả nước đang tăng mạnh, không chỉ ở công trình dân dụng mà còn tại nhiều dự án trọng điểm quốc gia như cao tốc, sân bay, tuyến vành đai… Tại Hà Tĩnh, hàng loạt dự án lớn như Khu công nghiệp Bắc Thạch Hà (VSIP Hà Tĩnh), Khu công nghiệp Vinhomes Vũng Áng, tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam… cũng đòi hỏi khối lượng cát, đất đắp công trình rất lớn, tạo áp lực lớn lên nguồn cung.
Theo thông tin từ Sở Xây dựng Hà Tĩnh, nhu cầu đất san lấp năm 2025 khoảng 8,4 triệu m³, dự báo năm 2026 sẽ tăng gấp đôi lên 21 triệu m³. Nhu cầu cát xây dựng năm 2025 gần 1,9 triệu m³, trong khi công suất khai thác hiện tại chỉ đạt hơn 100 nghìn m³/năm, trữ lượng còn lại chưa đến 1 triệu m³ nên nguồn cung tại chỗ đang thiếu hụt trong ngắn hạn.
Trong bối cảnh đó, các sở, ngành, cơ quan, địa phương liên quan đang tiếp tục khẩn trương triển khai nhiều giải pháp như rà soát, khoanh định và bổ sung các khu vực khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường (cát, sỏi lòng sông, lòng hồ, khu vực biển; đá xây dựng; đất san lấp,…); đẩy nhanh việc cấp phép khai thác mỏ, gia hạn, điều chỉnh công suất khai thác, giao mỏ trực tiếp cho các nhà thầu thuộc các dự án còn thiếu, các dự án quan trọng; chú trọng đẩy nhanh xử lý các hồ sơ đăng ký khai thác, hồ sơ điều chỉnh công suất khai thác;…