“Giữ lửa” nghề làm nón lá ở Hà Tĩnh

(Baohatinh.vn) - Với những bàn tay khéo léo, sự tỉ mỉ, trau chuốt, những người thợ ở làng nghề nón lá Đan Du (xã Kỳ Thư, huyện Kỳ Anh - Hà Tĩnh) đã làm ra những chiếc nón mộc mạc, duyên dáng làm say lòng người.

Video: Lưu giữ nghề nón lá Đan Du (xã Kỳ Thư, huyện Kỳ Anh)

Trải qua bao thăng trầm, biến cố của lịch sử và cuộc sống, những thế hệ người dân làng nón Đan Du (xã Kỳ Thư, huyện Kỳ Anh) vẫn âm thầm “giữ lửa” cho nghề cũng như giữ gìn một phần “hồn” của nón lá Việt trên những đường may, mũi chỉ theo từng phiến lá nón.

Nhiều công đoạn làm hoàn toàn bằng thủ công nên làm nón lá rất tốn thời gian. Mỗi ngày, nếu dành nhiều thời gian, mỗi người chỉ có thể hoàn thành 1 - 2 chiếc nón trong khi giá bán không cao (trung bình mỗi chiếc giá từ 50 - 80 nghìn đồng, nón đặc biệt làm quà 150 nghìn đồng). Vì vậy, hiện nay, chỉ một số ít người làng Đan Du chọn nghề nón làm nghề chính, còn lại, đa phần người dân chỉ tranh thủ thời gian rãnh rỗi để làm nón. Dù thu nhập không cao nhưng nhiều “nghệ nhân” làng nón Đan Du vẫn coi những lá, vành, mũi may... là những thứ không thể thiếu trong cuộc sống hằng ngày.

“Giữ lửa” nghề làm nón lá ở Hà Tĩnh

Bà Võ Thị Ngoãn (thôn Trung Giang, xã Kỳ Thư) vẫn được nhiều người nhắc đến như một người may nón đẹp nhất làng.

Trong cái nắng bỏng rát của những trưa hè tháng sáu, bất cứ ai ghé qua đây đều có thể dễ dàng bắt gặp hình ảnh các bà, các chị, hay cả các em nhỏ đang thoăn thoắt làm nón lá, cười nói vui vẻ.

5 tuổi đã học làm nón, đến nay, ở tuổi 70 nhưng bà Võ Thị Ngoãn (thôn Trung Giang, xã Kỳ Thư) vẫn được nhiều người nhắc đến như một người may nón đẹp và chuyên nghiệp nhất làng. Để tạo nên một chiếc nón lá bền, đẹp, đòi hỏi những người thợ làm nón như bà Ngoãn phải có sự khéo léo của đôi bàn tay và có óc thẩm mỹ cao.

“Giữ lửa” nghề làm nón lá ở Hà Tĩnh

Lá nón được phơi khô, ủi phẳng trước khi đưa vào sử dụng, trong khi vành nón vót tròn, không được cong vênh.

Để làm được một chiếc nón phải qua nhiều công đoạn, từ mua sắm, sơ chế nguyên liệu, lên khuôn, may và hoàn thiện. Nguyên liệu làm nón chủ yếu là tre, đùng đình, sợi vọt, chỉ khâu.

Thông thường lá nón (lá đọt) được lấy từ rừng về có thể luộc qua hoặc vò bằng chân cho nhũn, đem phơi nắng thật khô, lá càng được nắng càng trắng, sau đó lại ủi cho thật phẳng. Tre và đùng đình được chẻ, vót tròn rồi uốn thành từng vành trước khi bó lại để phơi nắng rồi đưa lên khuôn. Chỉ khâu thường dùng bằng sợi của bẹ móc lấy ở rừng hoặc cước.

“Giữ lửa” nghề làm nón lá ở Hà Tĩnh

Khâu lấn chỉ và khéo léo giấu những nốt nối vào trong lòng chiếc nón lá để có được chiếc nón đẹp mắt.

“Nón lá Đan Du nổi tiếng là nón đẹp vì được may dày hơn. Khi may nón cũng phải chú ý một số kỹ thuật như may 16 vành trong đó 4 vành ngoài là tre, còn 12 vành trong là đùng đình để đỡ đau đầu khi sử dụng. May nón phải dùng 3 lớp lá gồm 2 lớp lá trắng và 1 lớp lá xanh ở giữa, luôn phải đảm bảo lá được chọn lọc kỹ càng. Với những chiếc nón đẹp, dùng làm quà biếu sẽ có giá cao hơn, tầm 150 nghìn đồng/chiếc” - bà Ngoãn chia sẻ.

“Giữ lửa” nghề làm nón lá ở Hà Tĩnh

Ông Võ Xuân Nam thành thục từng công đoạn để cho ra đời một chiếc nón lá.

Ở Kỳ Thư không chỉ phụ nữ biết làm nón mà ngay cả những người đàn ông cũng có thể chuốt vành, lên khung... thậm chí là luồn kim may nón uyển chuyển, khéo léo. Với đôi tay cứng cáp của người đàn ông, ông Võ Xuân Nam (thôn Trung Giang, xã Kỳ Thư) vẫn có thể thành thục từng công đoạn để cho ra đời một chiếc nón lá.

Ông Nam cho biết: “Người thợ khéo tay khi khâu nón thường là người có tài khâu lấn chỉ và khéo léo giấu những nốt nối vào trong lòng chiếc nón lá. Khi hoàn thiện sản phẩm thì phơi nón ở trong nhà cho mát mẻ. Với kỹ thuật may nón đều, khéo tay và tỉ mỉ như người làng Đan Du thì phải từ 5 - 6 tiếng mới làm được một chiếc nón. Còn nón cưới, nón đẹp hơn thì có khi phải mất tận 1 ngày”.

“Giữ lửa” nghề làm nón lá ở Hà Tĩnh

Những chiếc nón lá là món quà ý nghĩa đối với các bà, các mẹ,

Không chỉ đơn thuần là nơi sản xuất ra một sản phẩm thủ công truyền thống lâu đời mang tính đặc trưng, làng nghề nón Kỳ Thư còn là nơi lưu giữ những tinh hoa nghệ thuật dân gian, những kinh nghiệm sản xuất và phong tục tập quán của cộng đồng.

“Giữ lửa” nghề làm nón lá ở Hà Tĩnh

Những chiếc nón mộc mạc, duyên dáng làm say lòng người.

Chị Võ Thị Hiên - Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ xã Kỳ Thư cho biết: Toàn xã có 215 hộ dân làm nghề nón, sản phẩm không chỉ phục vụ cho bà con nhân dân các vùng lân cận mà còn được mang đi tiêu thụ tại các tỉnh miền Nam và khu vực Tây Nguyên.

Hiện, địa phương đang có những kế hoạch cụ thể như tìm đầu ra ổn định cho sản phẩm, đầu tư vốn để mở rộng sản xuất. Đặc biệt, địa phương xem đây như là một di sản vật thể để truyền lại cho đời sau, đồng thời, tạo ra sự liên kết cộng đồng, hợp tác tương trợ của người tiêu dùng đối với sản phẩm nón lá Đan Du...

Chủ đề Lao động việc làm

Đọc thêm

ADB mong muốn xây dựng mô hình du lịch "chữa lành" tại Hà Tĩnh

ADB mong muốn xây dựng mô hình du lịch "chữa lành" tại Hà Tĩnh

Trong xu thế ngày càng nhiều người Việt lựa chọn rời xa phố thị, tìm đến thiên nhiên và sự tĩnh lặng để chữa lành cả thể chất lẫn tinh thần, ADB định hướng phát triển du lịch "chữa lành", tận dụng lợi thế giữa rừng núi, thiên nhiên nhằm thu hút du khách trải nghiệm tại Hà Tĩnh.
Hơn 1.000 khán giả Hà Tĩnh đặt vé xem phim "Mưa đỏ"

Hơn 1.000 khán giả Hà Tĩnh đặt vé xem phim "Mưa đỏ"

Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, khán giả cả nước, trong đó có Hà Tĩnh sẽ được thưởng thức bộ phim điện ảnh “Mưa Đỏ” – một khúc tráng ca về tinh thần bất khuất, khát vọng hòa bình và hòa hợp dân tộc.
Kịch bản Lễ kỷ niệm diễu binh, diễu hành sáng 2/9

Kịch bản Lễ kỷ niệm diễu binh, diễu hành sáng 2/9

Chương trình diễu binh, diễu hành sáng 2/9 gồm không quân bay chào mừng, diễu binh diễu hành các khối theo thứ tự diễu hành của các khối nghi trượng, diễu binh của các khối đi bộ, các khối Quân đội nhân dân Việt Nam trước, sau đó đến các khối quân đội nước ngoài, rồi đến khối dân quân, du kích, các khối công an. Kịch bản chương trình được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phê duyệt. 
Podcast truyện ngắn: Giữa lằn ranh sinh tử

Podcast truyện ngắn: Giữa lằn ranh sinh tử

Để giữ bình yên cuộc sống, người chiến sĩ công an đều có những lần đối diện ranh giới sống - chết, giữa nhiệm vụ và tình thân. Câu chuyện của Thượng úy Trần Long là 1 trong số đó...
Đưa nghệ thuật biểu diễn tới gần hơn với công chúng Hà Tĩnh

Đưa nghệ thuật biểu diễn tới gần hơn với công chúng Hà Tĩnh

Nhằm nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của người dân, thời gian qua, các đơn vị nghệ thuật và cơ quan liên quan ở Hà Tĩnh không ngừng tìm tòi hướng đi đưa nghệ thuật biểu diễn đến gần hơn với khán giả, góp phần bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống.
Podcast ghi chép: Vị xưa trong những món quê

Podcast ghi chép: Vị xưa trong những món quê

Dù không được bày biện cầu kỳ, chẳng mang tên gọi mỹ miều, nhưng những món ăn của Hà Tĩnh chất chứa bao ký ức ngọt ngào, thấm đẫm tình thân và gửi gắm trọn vẹn hồn cốt quê nhà...
80 năm văn chương một vùng đất

80 năm văn chương một vùng đất

Tám mươi năm qua, văn học Hà Tĩnh đã để lại nhiều dấu ấn quan trọng trong dòng chảy văn chương nước nhà, xứng danh một vùng văn hóa lớn của Tổ quốc.
Podcast tản văn: Ký ức sông La

Podcast tản văn: Ký ức sông La

Với tác giả Nguyễn Bá Thuyết, sông La đã nuôi dưỡng tâm hồn và chở che suốt hành trình hơn nữa thế kỷ cuộc đời. Đó cũng là dòng ký ức được ông nâng niu lưu giữ và gửi gắm trong tản văn: Ký ức sông La
13 bãi biển "đẹp nhất thế giới" năm 2025

13 bãi biển "đẹp nhất thế giới" năm 2025

Công ty du lịch nổi tiếng thế giới Explore Worldwide xếp hạng các bãi biển ở Thái Lan, Anh và Mỹ đẹp nhất thế giới năm 2025, nhờ cảnh quan độc đáo, trải nghiệm gắn liền thiên nhiên.
Hà Tĩnh sẵn sàng tham gia Triển lãm 80 năm thành tựu Đất nước

Hà Tĩnh sẵn sàng tham gia Triển lãm 80 năm thành tựu Đất nước

Thực hiện chỉ đạo của Trung ương, đến nay, Hà Tĩnh đã chuẩn bị các điều kiện cần thiết để cùng cả nước tổ chức Triển lãm thành tựu Đất nước nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025) tại Hà Nội.
Podcast truyện ngắn: Chuyện tình bên suối vắng

Podcast truyện ngắn: Chuyện tình bên suối vắng

Truyện ngắn "Chuyện tình bên suối vắng" của tác giả Lê Nguyễn là một minh chứng rõ nét cho tình yêu thời chiến, một tình yêu vừa lãng mạn, nên thơ nhưng cũng đầy bi tráng và hy sinh.
Podcast tản văn: Nhớ cơn mưa mùa cũ

Podcast tản văn: Nhớ cơn mưa mùa cũ

Tản văn "Nhớ cơn mưa mùa cũ" của tác giả Nguyễn Thị Hà sẽ đưa chúng ta về lại một miền ký ức tuổi thơ trong trẻo và hồn nhiên và cả tình yêu thương ấm áp của mẹ.
 Podcast Tản văn: Tháng Tám trên quê hương

Podcast Tản văn: Tháng Tám trên quê hương

Tháng Tám mang nhiều ý nghĩa thiêng liêng của quê hương, đất nước. Giữa mênh mang đất trời, nghe như có tiếng gọi của lịch sử dân tộc vang vọng về một thời đã qua nhưng rất đỗi tự hào.
Podcast truyện ngắn: "Nơi gió khắc anh"

Podcast truyện ngắn: "Nơi gió khắc anh"

Có những nấm mồ không một dòng họ tên, chỉ có gió biển và lòng người thương nhớ. Mộ gió, nơi yên nghỉ tượng trưng của những người lính vĩnh viễn nằm lại giữa trùng khơi vì Tổ quốc.
SOOBIN và Hòa Minzy mang âm nhạc Việt thăng hoa trên sân khấu 8Wonder

SOOBIN và Hòa Minzy mang âm nhạc Việt thăng hoa trên sân khấu 8Wonder

Bên cạnh những ngôi sao đình đám toàn cầu như DJ Snake, J Balvin, The Kid LAROI hay DPR IAN, SOOBIN và Hoà Minzy – những nghệ sĩ nổi tiếng bậc nhất Vpop cũng sẽ góp mặt tại sân khấu siêu nhạc hội đẳng cấp quốc tế ngày 23/8. Sự xuất hiện của 2 nghệ sĩ hàng đầu trong nước cùng dàn sao khắp 5 châu sẽ tạo nên những màn trình diễn bùng nổ, đẳng cấp hướng tới chào mừng 80 năm Quốc khánh.