Trước áp lực giá nhà ở thương mại tăng cao, việc phát triển nhà ở xã hội đang là vấn đề cấp thiết nhằm đảm bảo chỗ ở ổn định cho người thu nhập thấp và công nhân.
Không chỉ mang ý nghĩa an sinh trước mắt, đây còn là chiến lược dài hạn góp phần giữ chân lao động, ổn định dân cư và thúc đẩy phát triển KT-XH bền vững. Thực hiện đề án “1 triệu căn hộ nhà ở xã hội” theo Quyết định 338/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Hà Tĩnh được giao chỉ tiêu hoàn thành 3.700 căn hộ đến năm 2030.
Triển khai đề án, vừa qua, tỉnh đã thành lập Ban Chỉ đạo phát triển nhà ở xã hội do đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh làm trưởng ban nhằm tăng cường công tác đôn đốc, kiểm tra việc tổ chức triển khai công tác phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn, kịp thời giải quyết khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện. Sở Xây dựng đã tham mưu điều chỉnh, bổ sung Chương trình phát triển nhà ở tỉnh Hà Tĩnh giai đoạn 2021-2030, bảo đảm phù hợp với các định hướng, mục tiêu phát triển KT-XH theo Quy hoạch tỉnh và chiến lược phát triển nhà ở quốc gia.
Ngoài ra, tỉnh cũng chú trọng ưu tiên bố trí quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội tại các dự án. Theo thông tin từ Sở Xây dựng, đến nay, toàn tỉnh có 13 đồ án quy hoạch chi tiết các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị với tổng diện tích 784,62 ha (5 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư; 7 dự án đang triển khai thực hiện các thủ tục liên quan về đầu tư xây dựng - PV). Trong đó, các chủ đầu tư đã đảm bảo bố trí 20% tổng diện tích đất ở theo quy định để xây dựng nhà ở xã hội với diện tích đạt gần 50 ha.
Tại các khu công nghiệp (KCN) - nơi tập trung nhiều lao động nhập cư, Hà Tĩnh đã hướng dẫn bố trí quỹ đất xây dựng nhà ở công nhân, đặc biệt tại các dự án động lực như: KCN Bắc Thạch Hà (Thạch Hà), KCN Gia Lách mở rộng (Nghi Xuân), Dự án đầu tư hạ tầng KCN Vinhomes Vũng Áng (TX Kỳ Anh)…
Việc quy hoạch, bố trí quỹ đất tại các khu vực này không chỉ góp phần hoàn thiện hạ tầng công nghiệp mà còn tạo điều kiện đảm bảo chỗ ở lâu dài cho người lao động. Anh T.V.N. - công nhân tại KKT Vũng Áng cho biết: “2 vợ chồng tôi làm cùng KCN, thu nhập thấp nên vẫn còn khó khăn về chỗ ở. Nếu được tạo điều kiện mua nhà ở xã hội, chúng tôi sẵn sàng đăng ký để ổn định cuộc sống”.
Năm 2025, Hà Tĩnh đặt mục tiêu hoàn thành các thủ tục đầu tư xây dựng để triển khai khởi công 488 căn nhà ở xã hội tại phường Trần Phú (TP Hà Tĩnh); đồng thời, hoàn thiện hồ sơ trình chấp thuận chủ trương đầu tư Dự án nhà ở xã hội tại phường Thạch Trung (TP Hà Tĩnh) với quy mô 1.500 căn và Dự án Khu đô thị mới tại phường Kỳ Trinh (TX Kỳ Anh), dự kiến bố trí quy mô nhà ở xã hội đạt khoảng 1.200 căn.
Với các dự án này, chủ đầu tư có trách nhiệm trực tiếp xây dựng nhà ở xã hội hoặc đầu tư đồng bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật theo quy hoạch đã được phê duyệt trước khi bàn giao quỹ đất nhà ở xã hội cho Nhà nước.
Thông tin từ Quỹ Đầu tư phát triển Hà Tĩnh, sau khi UBND tỉnh chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án nhà ở xã hội tại phường Trần Phú giai đoạn 2 với tổng mức đầu tư 491 tỷ đồng, đơn vị đang triển khai thực hiện các thủ tục còn lại, dự kiến khởi công dự án trước quý IV/2025. Quỹ sẽ phối hợp chặt chẽ với các ngành liên quan để tháo gỡ vướng mắc, tạo quỹ nhà ở xã hội chất lượng, đáp ứng nhu cầu an cư của người dân.
Mặc dù đã đạt được một số kết quả tích cực, song, quá trình triển khai xây dựng các dự án nhà ở xã hội vẫn còn những vướng mắc như: khó khăn trong xác định chủ trương đầu tư, cấp phép xây dựng, công tác GPMB, thiếu phương pháp xác định giá bán nhà ở xã hội đối với các dự án chuyển tiếp; chưa thống nhất về bố trí quỹ đất để xây dựng nhà lưu trú công nhân trong KCN;...
Trong bối cảnh đó, việc Quốc hội ban hành Nghị quyết 201/2025/QH15 với nhiều cơ chế mới được kỳ vọng sẽ tạo cú hích lớn cho thị trường nhà ở xã hội. Nghị quyết này không chỉ đơn giản hóa thủ tục hành chính, thành lập Quỹ Nhà ở quốc gia mà còn mở rộng đối tượng thuê nhà ở xã hội, cho phép cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức chính trị - xã hội được thuê nhà để bố trí cho cán bộ, công nhân. Đây được xem là bước tiến quan trọng, mở ra hành lang pháp lý đồng bộ, thông thoáng hơn để các địa phương, trong đó có Hà Tĩnh, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các mục tiêu về phát triển nhà ở xã hội.
Ông Nguyễn Quốc Hà - Phó Giám đốc Sở Xây dựng cho biết: “Trên cơ sở các nghị quyết, văn bản hướng dẫn, trong thời gian tới, sở sẽ tiếp tục rà soát chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở, điều chỉnh và bổ sung quy hoạch cho phù hợp; nghiên cứu đưa chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội vào hệ thống chỉ tiêu phát triển KT-XH 5 năm và hằng năm. Ban hành khung giá cho thuê nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân trong KCN và khung giá dịch vụ quản lý vận hành chung cư trên địa bàn tỉnh phù hợp với thực tế KT-XH của địa phương và thu nhập của người dân. Đồng thời, chú trọng kêu gọi, xúc tiến đầu tư các dự án nhà ở xã hội; thực hiện xử lý hồ sơ song song hoặc lồng ghép các thủ tục để rút ngắn thời gian thực hiện thủ tục hành chính về đầu tư nhà ở xã hội”.