Hát ví giặm trên Sông Lam (Ảnh: Minh Chiến)
Sông Lam được bắt đầu từ sông La, chảy từ ngã ba Tam Soa - Tùng Ảnh - Đức Thọ đến địa phận xã Xuân Lam (Nghi Xuân) thì hợp lưu với sông Lam Nghệ An và chảy về Cửa Hội, cửa sông chung của hai tỉnh. Ngay từ ngã ba Tam Soa được ví như ba dải lụa, du khách đã có thể thỏa thích ngắm nhìn đồi Quần Hội, làng khoa bảng Tùng Ảnh, Đông Thái, Khu lưu niệm Tổng Bí thư Trần Phú.
Dọc đôi bờ sông Lam là các địa danh Lam Thành, núi Quyết, đền Chợ Củi (đền Hoàng Mười), Khu lưu niệm Đại thi hào Nguyễn Du, đền thờ Nguyễn Công Trứ, Bãi Cọi, Phôi Phối, đình Hội Thống, đảo Hồng Lam, Nghi Xuân bát cảnh… Từ Bến Thủy, xuôi dòng sông Lam về biển Cửa Hội, Xuân Thành, Cửa Lò trên những con thuyền rồng lớn là những trải nghiệm du lịch vô cùng độc đáo và đầy cảm hứng.
Ngắm thành Vinh từ sông Lam
Ngày trước, cư dân Hà Tĩnh và Nghệ An đã tận dụng sông nước làm phương tiện giao thông. Trên những chuyến đò ấy, lúc trăng thanh gió mát, câu hò, điệu ví được cất lên, trở thành món ăn tinh thần thấm đậm, bền lâu, làm cho con sông thêm hữu tình và thơ mộng. Ví đò đưa sông La, sông Lam đã được hình thành như thế. Dần dần, người ta cũng sử dụng những chuyến đò chở du khách thưởng ngoạn sông nước và hát đối đáp ví giặm.
Nhận rõ tiềm năng du lịch ấy, gần đây, Tổng công ty Song Ngư Sơn đã khai trương du thuyền mang tên Giang Đình cổ độ (thuyền cổ trên bến Giang Đình). Thuyền có sức chứa tới 350 người với 2 tầng phục vụ ăn uống, hội nghị, hội thảo.
Ông Trần Chương - Tổng Giám đốc điều hành dự án du lịch sinh thái Lan Châu cho biết: Mặc dầu mới đưa vào sử dụng chưa đầy 2 năm nhưng Giang Đình cổ độ cũng đã đón nhiều du khách. Mùa hè này, mỗi ngày thuyền có 2-3 đoàn khách, mỗi đoàn từ 20-50 người lên thuyền du lịch.
“Ốc đảo Hồng Lam” (Xuân Giang 2 - Nghi Xuân) sẽ là Khu đô thị sinh thái, du lịch trong tương lai (Ảnh: Đình Khôi)
Chúng tôi cũng may mắn được là du khách trên thuyền. Từ điểm xuất phát là bến Giang Đình, Xuân Giang, Nghi Xuân, làng đảo Hồng Lam xanh thẫm hiện lên trước mắt chúng tôi như một tấm áo choàng khổng lồ. Theo thuyền ngược về phía thượng nguồn, chúng tôi đã được ngắm cầu Bến Thủy đường bệ vắt qua sông Lam như một chiếc lược khổng lồ nhấp nhánh ánh đèn khi màn đêm buông xuống. Từ xa nhìn rõ núi Quyết ở bờ Bắc, đền Chợ Củi (đền Hoàng Mười) ở bờ Nam.
Cầu Bến Thủy - núi Quyết (Nghệ An) khi màn đêm buông xuống
Từ bến Giang Đình xuôi về hạ nguồn, chúng tôi bồi hồi ngắm nhìn làng Tiên Điền văn chương và khoa bảng, nơi ghi dấu những kỷ niệm về Đại thi hào thế giới Nguyễn Du trong tiếng hát du dương, trầm bổng của các ca nương CLB Ví giặm, ca trù Nghi Xuân. Từ đây xuôi về phía biển là những địa chỉ văn hóa nổi tiếng như đình Hội Thống (Xuân Hội), di chỉ khảo cổ học Bãi Cọi, Phôi Phối (Xuân Viên), bãi tắm Xuân Thành. Nơi đây, dự án sân golf và trường đua chó đã hoàn thành, đưa vào sử dụng, thu hút du khách gần xa. Dự án Hoa Tiên Paradise với hệ thống biệt thự biển, biệt thự golf, biệt thự vườn… đang được hình thành.
Tuy vậy, du thuyền Giang Đình cổ độ mới chỉ phục vụ du khách đi dọc bờ sông Lam trong vòng 10 km, chưa thể đưa du khách ra biển lớn Xuân Thành, Cửa Lò, đảo Lan Châu… Việc quảng bá du lịch sông Lam và kết nối tour, tuyến cũng còn nhiều hạn chế.
Du thuyền Giang Đình cổ độ (Ảnh: Đậu Hà)
Cũng theo ông Chương, quần thể du lịch sinh thái Lan Châu của Tổng công ty Song Ngư Sơn bao gồm các hạng mục: Khu du lịch sinh thái Lan Châu (Cửa Lò - Nghệ An), đảo Lan Châu 8 ha, Đảo Ngư, đội tàu cao tốc 6 chiếc đi từ Cửa Lò tới đảo Ngư, du thuyền Giang Đình cổ độ. Ngoài ra còn có 2 dự án đầu tư ở Nghi Xuân là chợ văn hóa Giang Đình và Khu du lịch sinh thái biển Xuân Thành. Như vậy là việc kết nối chặng đường từ sông Lam ra 2 bãi biển đẹp Xuân Thành và Cửa Lò vẫn chưa được thực hiện.
Chiều Lam giang (Ảnh: Huy Tùng)
Chắc các nhà đầu tư cũng đã nghĩ đến hiệu quả của nó. Dầu sao, du lịch sông Lam bước đầu đã thành công, mở ra hướng mới cho các nhà đầu tư, nhất là sau khi dự án Khu đô thị sinh thái, du lịch, giải trí sinh thái đảo Xuân Giang 2 (đảo Hồng Lam), xã Xuân Giang (Nghi Xuân) của Tập đoàn T&T được triển khai, cầu Bến Thủy 2 nối từ Nghệ An qua Hà Tĩnh, kết nối đường ven biển Xuân Hội, Thạch Khê, Vũng Áng hoàn thành đưa vào sử dụng, sẽ có thêm nhiều tour, tuyến du lịch mới, hài hòa đường bộ, đường sông, đường biển, mang lại nhiều trải nghiệm mới cho du khách và góp phần tăng ngân sách của hai tỉnh đôi bờ sông Lam.