Non nước Hồng Lĩnh (Ảnh: Nguyễn Thanh Hải)
Trong lăng kính huyền thoại
Nhớ lại lần đầu lên thăm chùa Thiên Tượng, nhìn về sông Minh, sông Lam lững lờ trôi và mênh mang đồng ruộng, lúc ấy trong tâm tôi dậy lên câu hát “Một dải Lam Hồng núi sông trùng điệp, rừng vàng biển bạc dào dạt trời thơ”. Có lẽ bất kỳ ai, khi đứng trên đỉnh cao Ngàn Hống cũng sẽ có những cảm xúc như thế.
Từ Thiên Tượng có thể cảm nhận rất rõ sự kỳ vĩ, huyền hoặc của núi Hồng và sự hiền hòa của sông Lam. Sông và núi tuy độc lập nhưng khí thiêng của hồn cây, mạch nước đã vấn vít, quyện thấm vào nhau, cùng nuôi dưỡng và làm tỏa rạng bao tên đất, tên người suốt bao thời kỳ lịch sử.
Lễ rước linh vị, các vật phẩm cúng tế Đức Thủy Tổ Kinh Dương Vương cùng các Vua Hùng ở Kinh đô Ngàn Hống (Khu di tích lịch sử - văn hóa Đại Hùng, thị xã Hồng Lĩnh) là một trong những nghi lễ truyền thống trong chương trình lễ Giỗ Quốc Tổ Hùng Vương hàng năm, được duy trì từ nhiều năm nay.
Sử sách còn ghi, Hồng Lĩnh có rất nhiều huyền thoại. Chuyện ông Đùng lấy ngón tay móc quặng sắt trong lòng núi Hồng, đốt cả rừng lim lấy than luyện sắt, rèn dao rựa, rồi dạy nghề cho dân trong vùng. Truyền thuyết Vua An Dương Vương tuần du, đi thuyền trên sông, gặp người con gái đẹp từ dưới nước nổi lên, xưng tên là Long Thần rồi cưới làm vợ và dựng đô ấp Việt Thường ở Ngàn Hống. Chuyện Kinh Dương Vương đóng đô ở Hồng Lĩnh sinh ra Lạc Long Quân sau đó mới di cư ra Bắc. Tất cả đều như một lăng kính, thấm lọc để dần hiện lên một Hồng Lĩnh với về dày truyền thống văn hóa độc đáo.
Hiện nay, thị xã có khá nhiều di tích, trong đó có 3 di tích được công nhận là di tích cấp quốc gia, 16 di tích được công nhận di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh. Đặc biệt, chùa Thiên Tượng còn được xem là “Hoan Châu đệ nhị danh thắng” và đã được trùng tu tôn tạo khá khang trang. Khu di tích lịch sử - văn hóa Đại Hùng là điểm duy nhất của 2 tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh thờ Đức Thủy tổ Kinh Dương Vương và các Vua Hùng, hàng năm thu hút khá đông đồng bào, phật tử trên địa bàn thị xã và các vùng, các tỉnh lân cận về tham dự lễ hội.
Thành kính khấn tế giỗ Đô đài Ngự sử Bùi Cầm Hổ ở phường Đậu Liêu - TX Hồng Lĩnh. Hằng năm, chính quyền, nhân dân và con cháu dòng họ Bùi tổ chức 2 kỳ lễ chính. Đó là lễ báo ân vào ngày 12 tháng Giêng và lễ giỗ vào ngày 20/9 – Âm lịch.
Hồng Lĩnh cũng có nhiều lễ hội, văn hóa ngày nay vẫn gìn giữ được bản sắc và được tổ chức thường xuyên vào các dịp lễ tết. Những lễ hội ấy luôn thu hút đông đảo du khách từ trong và ngoài tỉnh về tham dự như: Lễ hội đua thuyền truyền thống Trung Lương; lễ tế Lục vị Tổ sư truyền nghề Trung Lương; lễ hội Báo ân Đô đài Ngự sử Bùi Cầm Hổ, lễ giỗ Quốc tổ Hùng Vương…
Đánh thức tiềm năng du lịch
Với mục tiêu trở thành đô thị loại III vào năm 2020, là trung tâm khu kinh tế - văn hóa phía Bắc của tỉnh, thời gian qua, TX Hồng Lĩnh đã đầu tư, xây dựng hệ thống giao thông thuận tiện, các cơ sở kinh doanh, nhà hàng, khách sạn khang trang.
Danh thắng chùa Hang
Ông Đặng Quang Vinh - Trưởng phòng VH-TT thị xã Hồng Lĩnh cho biết: “Những năm gần đây, Hồng Lĩnh đã tích cực chỉ đạo, quảng bá các tiềm năng, thế mạnh của địa phương bằng nhiều hình thức. Chú trọng phát triển các sản phẩm du lịch, mở rộng không gian du lịch nhằm thu hút ngày càng nhiều khách du lịch”.
TX Hồng Lĩnh xác định, du lịch sẽ là bước đột phá, góp phần phát triển KT-XH. Nhiều chủ trương, chính sách đã được ban hành nhằm kêu gọi các nhà đầu tư, xây dựng các sản phẩm du lịch, cải thiện hạ tầng giao thông.
Trên dãy núi Hồng, hiện đang có nhiều dự án, du lịch tâm linh được triển khai
Phối cảnh một góc quy hoạch khu di tích lịch sử - văn hóa Đại Hùng
Hiện nay, TX Hồng Lĩnh đã quy hoạch các công trình phục vụ du lịch như: Quần thể khu du lịch sinh thái và công viên giải trí Clarion Resort với diện tích 5,46 ha, khu công viên trung tâm văn hóa với diện tích 72 ha, khu di tích sinh thái, di tích danh thắng chùa và hồ Thiên Tượng với diện tích khoảng 100 ha, khu di tích lịch sử - văn hóa Đại Hùng 43 ha, di tích lịch sử - văn hóa chùa Long Đàm 5 ha, di tích danh thắng chùa Hang 5 ha…
“Thời gian tới, Hồng Lĩnh sẽ tiếp tục kêu gọi các nguồn đầu tư xây dựng hạ tầng du lịch trên địa bàn, nhất là các khu du lịch có thế mạnh như du lịch tâm linh, du lịch sinh thái. Xây dựng TX Hồng Lĩnh từng bước trở thành một điểm dừng chân, tham quan hấp dẫn của du khách, phấn đấu đến năm 2025 mỗi năm đón 15 nghìn lượt khách, trong đó, khách quốc tế 500 lượt người, khách nội địa 14.500 lượt người”, ông Đinh Văn Hồng - Phó Chủ tịch UBND thị xã Hồng Lĩnh trao đổi thêm.