(Baohatinh.vn) - Hàng năm, cứ đến ngày 10/3 âm lịch, du khách thập phương lại hướng về Khu di tích lịch sử - văn hóa Đại Hùng (chùa Đại Hùng) ở phường Đậu Liêu (TX Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh) để tưởng nhớ Đức thủy tổ Kinh Dương Vương và các Vua Hùng đã có công dựng nước.
Lãnh đạo thị xã Hồng Lĩnh đọc tế lễ tại Đại lễ giỗ Quốc Tổ Hùng Vương năm 2018
Trong những ngày tháng 3 (âm lịch) thiêng liêng và sâu lắng này, mỗi người dân Hà Tĩnh lại náo nức đón chờ lễ Giỗ Tổ Hùng Vương. Đại đức Thích Thanh Vượng, trụ trì chùa Đại Hùng chia sẻ: Mảnh đất núi Hồng, sông Lam vốn có nền văn hóa lâu đời với bề dày hàng ngàn năm lịch sử. Tương truyền từ buổi đầu dựng nước, phải tìm đất định đô, thủy tổ Kinh Dương Vương đã hướng vào vùng danh thắng núi Hồng này. Với tầm nhìn bao quát càn khôn, Kinh Dương Vương đã dựng hoàng thành ở đây và đặt tên nước là Xích Quỷ (nghĩa là ngôi sao đỏ). Kinh thành xây xong, vua cưới Thần Long làm vợ, từ đó, kinh đô Ngàn Hống mở ra một thời kỳ mới.
Chương trình văn nghệ....
Sau một thời gian định đô, hai người đã sinh ra Lạc Long Quân. Để định chính đô, giữ vững cơ nghiệp rộng lớn, Kinh Dương Vương đã thiên đô ra vùng núi Nghĩa Lĩnh và cử Lạc Long Quân ra trấn giữ kinh thành. Từ đó, Ngàn Hống không còn là kinh đô của đất nước, nhưng dấu tích về một kinh đô Ngàn Hống với thiên truyện thần kỳ trên dãy núi Hồng 99 ngọn vẫn còn sống mãi trong tâm trí dân gian.
Mỗi khi đến ngày mùng 10 tháng 3 âm lịch, người dân Hà Tĩnh và các tỉnh lân cận đều cố gắng thu xếp thời gian để đặt chân đến vùng đất kinh đô Ngàn Hống thờ Thủy tổ Kinh Dương Vương và các Vua Hùng với mong muốn tìm về nguồn cội, bày tỏ lòng thành kính, tri ân. Bà Vũ Thị Bích ở thị trấn Nghèn (Can Lộc) cho biết: “Nhiều năm nay, tôi cũng như bao người dân khác hành hương về kinh đô Ngàn Hống bằng việc thắp nén hương thơm, kèm theo tấm bánh chưng, bánh dày dâng lên bàn thờ tổ tiên vào ngày chính lễ”.
...và màn múa lân chào mừng Đại lễ giỗ Quốc Tổ Hùng Vương năm 2018 được tổ chức tại chùa Đại Hùng (phường Đậu Liêu, thị xã Hồng Lĩnh)
Cũng có những gia đình coi ngày Giỗ Tổ là dịp để giáo dục lịch sử cho con cháu. Ông Nguyễn Văn Hùng (phường Nam Hồng, TX Hồng Lĩnh) chia sẻ: “Mỗi dịp mùng 10 tháng 3, tôi lại kể cho các cháu nghe về sự tích các Vua Hùng, về câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh lúc sinh thời “Các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước” để mong các cháu hiểu hơn về lịch sử. Tôi rất vui vì các cháu đều hào hứng với những câu chuyện truyền thống”.
Hàng năm, thị xã Hồng Lĩnh tổ chức nhiều hoạt động vào dịp giỗ Tổ Hùng Vương
Phó Chủ tịch UBND thị xã Hồng Lĩnh Đinh Văn Hồng cho biết: Lễ hội Giỗ Tổ Hùng Vương năm 2019 tại Khu di tích lịch sử - văn hóa Đại Hùng (phường Đậu Liêu) diễn ra từ ngày 13 - 14/4/2019 (tức ngày 9 - 10/3 âm lịch) với hai phần. Phần lễ tổ chức dâng hương báo lễ và lễ tế dân gian; lễ rước bài vị và dâng các vật phẩm cúng tế các Vua Hùng; lễ tế Đức Thủy Tổ Kinh Dương Vương và các Vua Hùng; nghi lễ Nhà nước. Phần hội có các hoạt động thi đấu đẩy gậy truyền thống toàn thị xã; đêm giao lưu văn nghệ “Tiếng hát từ cội nguồn”…
“Năm nào cũng vậy, đến ngày Giỗ Tổ, công đoàn phường Đậu Liêu đều sắm lễ vật; dâng tế Đức Thủy Tổ Kinh Dương Vương và các Vua Hùng gồm những sản vật như bánh chưng, bánh dày, xôi, trái cây. Đặc biệt trong đó là cặp bánh chưng nặng hơn 60 kg” -Chủ tịch UBND phường Đậu Liêu Bùi Chiến Thắng cho biết.
Những người con trên mảnh đất Hồng Lam đang hướng về ngày Giỗ Tổ Hùng Vương với một tình cảm thiêng liêng, tấm lòng thành kính nhằm vun đắp, phát huy giá trị truyền thống trong đời sống hiện đại.
Triển lãm “Văn Miếu - Quốc Tử Giám và Truyền thống giáo dục khoa cử tỉnh Hà Tĩnh” không chỉ giúp khám phá lịch sử mà còn khơi lên niềm tự hào về miền đất học quê hương Hồng La.
Không chỉ góp phần làm dịu mát đô thị, những không gian xanh ở Thành Sen (Hà Tĩnh) còn là nơi những người yêu vận động tìm thấy sự trong trẻo, cân bằng, hòa mình vào thiên nhiên.
Với nhiều hoạt động thiết thực, Quỹ Bảo tồn và phát huy giá trị di sản Nguyễn Du và Truyện Kiều ở Hà Tĩnh ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong việc lan tỏa di sản của Đại thi hào dân tộc đến bạn bè trong nước và quốc tế.
Triển lãm được tổ chức nhằm giới thiệu, quảng bá những giá trị đặc sắc của Văn Miếu - Quốc Tử Giám và tôn vinh truyền thống hiếu học, hiếu nghĩa của vùng đất Hà Tĩnh.
Có những tiếng hát như chất chứa cả tình quê. Ở Nghệ nhân dân gian Trần Văn Sang, điều ấy hiện lên qua dáng dấp một cánh cò: lặng lẽ, bền bỉ và đầy khát vọng. Anh không chỉ hát, anh còn chở câu ví, giặm quê nhà đi qua nhiều hành trình mà ở mỗi chặng đường đều được đánh dấu bằng tình yêu, niềm đam mê và cả những nỗ lực, sáng tạo không ngừng. Có lẽ, chỉ những ai thực sự thuộc về dân ca mới có thể khiến nó bay xa một cách tự nhiên và bền bỉ như anh.
Nhiều năm qua, Hà Tĩnh đã nỗ lực ban hành chính sách hỗ trợ nghệ nhân và các CLB thực hành dân ca ví, giặm. Tuy vậy, ở các địa phương, với kinh phí khiêm tốn, việc duy trì đam mê ví, giặm lại không hề dễ dàng.
Ông quê ở xã Sơn Tiến, tỉnh Hà Tĩnh ngày nay. Ông được xem là một trong những kỹ sư quân giới đầu tiên của nước ta, đồng thời là một trong những thủ lĩnh của cuộc khởi nghĩa Hương Khê do cụ Phan Đình Phùng lãnh đạo.
Kỷ niệm 310 năm Ngày sinh Thám hoa Phan Kính là dịp để thế hệ đi sau bày tỏ lòng tri ân sâu sắc công lao to lớn của cụ đối với đất nước, quê hương Hà Tĩnh, từ đó hành động thiết thực hơn trong việc bảo tồn, phát huy những giá trị mà cụ để lại cho hậu thế.
Trong lịch sử các triều đại phong kiến Việt Nam có một danh nhân người Hà Tĩnh tài năng, phẩm hạnh lỗi lạc, không chỉ được trong nước ghi nhận mà còn được triều đình nhà Thanh (Trung Quốc) khâm phục, đó là Thám hoa Phan Kính quê xã Trường Lưu.
Ông Trần Văn Mạnh - Tổ trưởng Tổ đồng quản lý nghề cá số 2 (Tiên Điền, Hà Tĩnh) là hạt nhân trong việc tuyên truyền chống khai thác IUU, cùng ngư dân bảo vệ nguồn lợi thủy sản ven bờ.
Lễ kỷ niệm 310 năm Ngày sinh Thám hoa Phan Kính (1715-2025) là dịp để Hà Tĩnh tôn vinh một bậc danh nhân kiệt xuất, đồng thời khơi dậy, lan tỏa những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của quê hương.
Với Hà Tĩnh, di sản Đại thi hào Nguyễn Du và kiệt tác Truyện Kiều là một “mỏ vàng” văn hóa tinh thần. Thế nhưng, dù đã có nhiều nỗ lực, đến nay, tiềm năng ấy vẫn chưa thực sự chuyển hóa thành sản phẩm du lịch xứng tầm.
Giữa vùng đồi Thượng Đức (Hà Tĩnh), thầy giáo Lê Hoài Nam đã có hơn 20 năm bền bỉ hiến máu tình nguyện, nấu cơm trong mùa dịch, tham gia cứu trợ đồng bào vùng thiên tai - bão lũ.
Một ngày đầu đông, tôi và nhà nghiên cứu văn hóa (NCVH) Lê Văn Tùng thả bộ từng bước chân trên lối xưa Thành Sen với bao hoài niệm về mảnh đất yêu dấu. Dường như 3 con người đang hòa vào một trong vóc dáng ông: một nhà giáo mẫu mực, một nhà hoạt động chính trị sắc sảo và một nhà NCVH uyên thâm.
Những ngày này, dù mưa rét nhưng không khí vui tươi vẫn tràn ngập khắp TDP Vĩnh Phong (phường Trần Phú, Hà Tĩnh). Niềm hân hoan ấy được tạo nên nhờ tinh thần đoàn kết được xây đắp qua nhiều năm tháng.
Trường Lưu không chỉ mang vẻ đẹp của một miền quê thanh bình mà còn lưu giữ những giá trị văn hóa đặc sắc được thế giới vinh danh. Các di sản ấy được gìn giữ và phát huy, trở thành niềm tự hào của quê hương.
Khi xã Cẩm Duệ (Hà Tĩnh) chìm sâu trong dòng nước xiết do mưa lớn và xả tràn Kẻ Gỗ, người nông dân Nguyễn Văn Hương (SN 1980) đã biến chiếc thuyền độc mộc thành cây cầu nối sự sống tại "túi lũ" thôn Na Trung. Bất chấp hiểm nguy, anh đã tiếp sức kịp thời và trấn an tinh thần cho hơn 270 hộ dân bị cô lập nơi đây.
Câu chuyện cảm động về cô bé Nguyễn Anh Thư (xã Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh) chiến thắng bệnh tật, nghị lực vươn lên học giỏi đã truyền cảm hứng sống tích cực cho mọi người.
Lễ kỷ niệm 310 năm năm sinh Thám hoa Phan Kính (1715 - 2025) là dịp để Hà Tĩnh tôn vinh di sản của danh nhân, đồng thời khơi dậy và phát huy truyền thống yêu nước, ý chí vượt khó vươn lên trong các tầng lớp nhân dân.
Ông được xem là một trong những thí sinh đặc biệt nhất trong lịch sử khoa cử Việt Nam. Suốt cuộc đời đèn sách, ông dự thi đến 21 lần, nhưng chỉ 2 lần đỗ tú tài, mãi đến năm 82 tuổi mới đỗ cử nhân.
Dù sinh ra trong gia đình quý tộc nhưng Nguyễn Du chọn hòa mình với các tầng lớp nhân dân, nhất là quãng thời gian ở quê nội Tiên Điền (Hà Tĩnh). Điều đó đã giúp Đại thi hào hiểu rõ hơn cuộc sống người dân, yêu thương mọi kiếp người, hun đúc trái tim nhân đạo rộng lớn.
Không biết từ bao giờ, tôi đã ghi nhớ về NSƯT Tạ Hồng Dương - hiện là Phó Giám đốc Trung tâm Nghệ thuật truyền thống Nghệ An – trong hình ảnh một con đò. Có lẽ là khi dòng chữ tên anh vang lên trong lời giới thiệu về đạo diễn của vở kịch hát dân ca nào đó, có thể là khi tên anh lặng lẽ hiện lên ở phần giới thiệu thành phần sáng tạo một chương trình nghệ thuật được phát trên truyền hình, cũng có thể là khi anh lặng lẽ ngồi làm giám khảo một cuộc liên hoan dân ca ví, giặm ở Hà Tĩnh… Dù ở đâu, trong vai trò nào, anh cũng hiện lên giản dị, như con đò cần mẫn ngược xuôi giữa đôi bờ ví, giặm.
Đã 5 năm trôi qua, nhưng mỗi khi nhắc đến, các thành viên đoàn làm phim “Đại thi hào Nguyễn Du” vẫn thấy ấm lòng bởi tình cảm nồng hậu của người dân Hà Tĩnh dành cho đoàn trong những ngày thực hiện bộ phim trên đất Hồng La.
Lễ kỷ niệm 260 năm năm sinh Đại thi hào Nguyễn Du (1765-2025) sẽ được tỉnh Hà Tĩnh long trọng tổ chức, tuy nhiên, bên cạnh sự chủ động của các ban, ngành chủ lực, hoạt động truyền thông của các đơn vị, địa phương vẫn khá trầm lắng.
Lễ kỷ niệm là dịp để tưởng nhớ công lao, sự nghiệp của Hoàng giáp Vũ Diệm, lan tỏa tinh thần hiếu học, yêu nước và khí phách mà danh nhân khoa bảng quê hương Hà Tĩnh đã để lại cho đời sau.
Ít ai biết rằng, câu thành ngữ nổi tiếng một thời ở kinh đô Thăng Long “Bút Cấm Chỉ, sĩ Thiên Lộc” nói về vùng đất hiếu học ở Hà Tĩnh là xuất phát từ người học trò có tên Vũ Diệm, quê ở làng Thổ Vượng, sau này thi đỗ Hoàng giáp, giúp nước, giúp dân.
Lễ kỷ niệm là dịp để tôn vinh, khơi dậy và lan tỏa những giá trị di sản của danh nhân Hoàng giáp Vũ Diệm (1705 -2025) – người con ưu tú của quê hương Hà Tĩnh.