Thắc mắc tưởng như chỉ dành cho trẻ con mới tập đi xe đạp, nhưng bạn có trả lời được chính xác không?
Chắc hẳn đã ít nhất một lần bạn tự hỏi rằng "Tại sao chúng ta không thể đứng yên cân bằng một chỗ bằng xe đạp, nhưng lại có thể giữ được như thế khi di chuyển mà chẳng ngã hề hấn gì". Vài lần thắc mắc như vậy rồi quên khuấy mất, để rồi giờ đây khi đọc những dòng này bạn mới sực nhớ ra mình vẫn chưa hề biết câu trả lời.
Câu hỏi tưởng chừng đơn giản mà không hề đâu nhé.
Trước hết, hãy thử nghĩ đến một chiếc ghế hay cái bàn quen thuộc thường ngày. Nó có từ 3-4 chân, và như thế, nó tự tạo cho mình được một cấu trúc luôn có trọng tâm cố định dựa trên nó, và luôn cân bằng như vậy - chí ít là khi không bị ai... ngứa tay cầm lên ném.
Xe đạp thì khác - nó không thể tự cân bằng khi đứng yên là vì nó chỉ có 2 điểm tiếp xúc là 2 bánh với mặt đất - không giống như 3-4 điểm như của bàn, ghế. Một mặt bằng tiếp xúc cần ít nhất 3 điểm mới có thể tạo nền tảng tốt để đem đến trọng tâm cân bằng tối ưu.
Tai nạn "kinh hoàng" thời tuổi thơ.
Tuy nhiên, khi di chuyển, theo bản năng và kỹ năng lái xe, người cầm lái đã tạo ra các lực dao động liên tục lên tay lái truyền xuống xe và cả hướng đi, do đó giúp cho 2 điểm tiếp xúc của bánh xe được điều chỉnh liên tục để hợp với trọng tâm, duy trì tốt hơn và giữ nó thăng bằng. Tất nhiên, thông thường thì chúng ta chỉ có cảm giác "đạp xe là tự đứng thẳng" không cần suy nghĩ, nhưng thực sự thì bạn cũng ít khi nhận ra khi đó chúng ta đang làm những thao tác nhỏ "lắc lư" để góp phần vào việc giữ cân bằng cho xe đạp.
Khó hiểu một chút ư? Thử nghĩ đến ví dụ này vậy: Giả sử bạn đang đứng bằng 1 chân. Nếu bạn cứ giữ mãi như vậy rốt cuộc cũng mỏi chân và không chịu nổi mà ngã xuống phải không? Nhưng nếu bạn nhảy lò cò xung quanh, bạn sẽ chịu được lâu hơn dù phải dùng sức nhiều hơn - đó là vì trong khi nhảy, bạn vô tình được di chuyển chân liên tục để điều chỉnh trọng tâm, cho nên người bạn sẽ vững hơn và không dễ đổ như khi đứng yên.
Nhiều khi bạn sẽ thấy các vận động viên biểu diễn xe đạp chuyên nghiệp có thể giữ yên mình không bị đổ bằng cách cứ lắc tay lái quẹo trái/phải liên tục kết hợp tiến/lùi, nhảy từng quãng luân phiên rất nhỏ. Đó chính là một ví dụ nâng cao hơn cho cơ chế căn bản kia: Thay đổi trái phải và lắc, tiến lùi lên xuống đều có tác dụng giữ cho trọng tâm xe được nằm trên đoạn thẳng nối 2 điểm tiếp xúc của bánh xe với đất được nhiều nhất. Từ đó, xe sẽ không bao giờ bị đổ dễ dàng cả.
Hình ảnh về những màn biểu diễn này chắc cũng khá quen thuộc.
Ngày 1/4/2025, VinBigdata (thuộc Tập đoàn Vingroup) công bố triển khai Chương trình Đào tạo Kỹ sư AI Vingroup năm 2025. Học viên sẽ được đào tạo miễn phí với sự dẫn dắt của chuyên gia đầu ngành trong nước và thế giới. Đi cùng là cơ hội phát triển nghề nghiệp tại Vingroup cùng học bổng du học trường top đầu thế giới về công nghệ.
Chính sách ưu đãi, khuyến khích doanh nghiệp, nhất là DNNVV đầu tư chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ để nâng cao hiệu quả SXKD được chứng minh tại mô hình sản xuất hoa lan hồ điệp công nghệ cao quy mô lớn duy nhất tại Hà Tĩnh.
Sau quá trình thử nghiệm kỹ lưỡng, các nhà khoa học đã xác định được phân tử CIM-834, một chất ức chế mạnh mẽ có khả năng ngăn chặn hoàn toàn sự nhân lên của virus SARS‑CoV‑2.
Người dùng tại Việt Nam nhiều khả năng sẽ sớm được trải nghiệm dịch vụ Internet truyền qua vệ tinh Starlink do công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk cung cấp.
Nếu mọi việc diễn ra suôn sẻ, tàu Dragon đưa hai phi hành gia trở về Trái Đất sẽ triển khai bật dù ngoài khơi bang Florida để hạ cánh xuống biển, nơi một tàu cứu hộ sẽ đón phi hành đoàn.
Không chỉ nghiên cứu, bảo tồn mà KHKT đang góp phần phát triển bền vững nghề trồng cây ăn quả nói chung và đặc sản cam bù Hương Sơn, cam giòn Thượng Lộc nói riêng ở Hà Tĩnh.
Trần Anh Minh, 37 tuổi, với nghiên cứu đột phá về chip quang, được chủ nhân Nobel Vật lý 2014 đánh giá là người "có giá trị đặc biệt" trong lĩnh vực quang tử ở Mỹ.
Mẫu tàu viên đạn tốc độ 450 km/h của Trung Quốc, CR450, đang trải qua các thử nghiệm diện rộng và đánh giá nguyên mẫu, mở đường cho hoạt động thương mại.
Theo kết quả Bộ chỉ số PII năm 2024, tỉnh Hà Tĩnh đạt 33,62 điểm, xếp thứ 34/63 tỉnh, thành; tăng thứ hạng từ nhóm 3 lên nhóm 2 và tăng 8 bậc so với năm 2023.
Hà Tĩnh đang tập trung phát triển KH&CN, đổi mới sáng tạo (ĐMST), chuyển đổi số để tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng và sức cạnh tranh của nền kinh tế.
Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam nhấn mạnh vai trò quan trọng của đội ngũ trí thức Hà Tĩnh trong xây dựng, phát triển đất nước thời kỳ chuyển đổi số và hội nhập quốc tế mạnh mẽ.
Giải thưởng VinFuture công bố khởi động mùa giải 2025 và chính thức nhận đề cử cho đến 14h ngày 17/4. Sau 4 năm triển khai, giải thưởng đã thu hút gấp gần 3 lần số lượng đề cử - từ 599 dự án năm đầu tiên lên đến 1.469 dự án vào mùa giải gần nhất năm 2024.
Các dự án KH&CN, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trên địa bàn thành phố Hà Tĩnh đang được triển khai hiệu quả, có nhiều tiềm năng hiệu quả kinh tế cao và dễ nhân rộng.
Sở KH&CN Hà Tĩnh sẽ sớm tham mưu tỉnh hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách đột phá, huy động tất cả các lực lượng nhằm thực hiện hiệu quả Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị.
Sau khi thả các cá thể động vật hoang dã về môi trường tự nhiên, Vườn Quốc gia Vũ Quang (Hà Tĩnh) sẽ tiếp tục theo dõi, bảo vệ để đảm bảo an toàn cho các loài.
Hà Tĩnh phấn đấu nâng cao đóng góp của KH&CN và đổi mới sáng tạo vào tăng trưởng kinh tế thông qua hoạt động nghiên cứu, phát triển công nghệ của các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp.
Theo nghiên cứu mới nhất từ Viện Max Planck của Đức, các nhà khoa học cảnh báo Trái Đất đang trong giai đoạn "quá hạn" đối mặt với một siêu bão Mặt trời có sức tàn phá khủng khiếp, đe dọa toàn bộ hệ thống vệ tinh và lưới điện toàn cầu.
Tổng Giám đốc Trung tâm nghiên cứu y khoa X quang thuộc Bộ Y tế Nga Andrey Kaprin cho biết vaccine ung thư của nước này dự kiến sẽ được công bố vào đầu năm 2025.
4 công trình đến từ 10 nhà khoa học trên thế giới đã vượt qua gần 1.500 đề cử từ hơn 80 quốc gia và vùng lãnh thổ, nhận giải thưởng VinFuture 2024 trị giá 4,5 triệu USD. Nhiều công trình, từ ý tưởng đến giải thưởng danh giá là quãng thời gian gần cả đời người với hành trình kiên trì vượt qua thử thách, định kiến và cả những thất bại để tận hiến cho khoa học và sự tiến bộ nhân loại.
Nhiệm kỳ 2024 - 2029, Liên hiệp các Hội KH&KT huyện Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh) tiếp tục phát huy sức sáng tạo để đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Giải thưởng Chính VinFuture 2024 đã được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính trao cho 5 nhà khoa học vì những đóng góp đột phá để thúc đẩy sự tiến bộ của học sâu - deep learning.
