Về Hà Tĩnh

Lênh đênh phận chài...
Lênh đênh phận chài...

Không thể bứt mình ra khỏi hình ảnh những phụ nữ ngư dân đợi thuyền trên con đường bê tông màu trắng đục ngay chân lạch Cửa Sót, chúng tôi đã trở lại làng biển Thạch Kim. Đó là một ban trưa bàng bạc nắng. Sự bàng bạc trùm lên cả trảng cát dài phân chia ranh giới giữa nhà cửa và những con thuyền, trùm lên cả màu nước lặng lờ nơi chân sóng… Những người đàn bà ngoại tỉnh lúc đó đã lục tục kéo nhau ra khỏi nhà “chủ thu mua” mà họ vẫn quen gọi là “sếp” để đến đứng vào chỗ ngầm mặc định trên con đường bê tông cũng chính là kè lạch biển Cửa Sót.

Xa xa ngoài kia, những con thuyền nhỏ đang rẽ sóng vào bờ. Mặc cho nỗi háo hức mong chờ của những bà vợ, những người đàn ông đi biển trở về đều mang dáng vẻ trầm ngâm, vô cảm. Dường như nỗi mệt nhọc sau một đêm lao động miệt mài đã níu chùng những thanh âm vui vẻ trong lòng họ. Mỗi người một thuyền, họ từ từ tiến về vị trí của mình rồi buông neo và lặng lẽ vứt lên bờ cho vợ mình chiếc dây thừng.

Lênh đênh phận chài...

Những người đàn bà sau một đêm chong đèn móc lưới sẽ cười thật rạng rỡ và đưa tay ra bắt lấy sợi dây kia như bắt lấy nguồn sống mới của gia đình. Họ cẩn thận buộc thật chặt sợi dây ấy vào một cái cột mốc trên bến và rạng rỡ đón lấy “chiến lợi phẩm” từ tay người chồng để bắt đầu cân kéo hàng hoá nhập cho “sếp”. Xong xuôi họ sẽ đu theo những sợi dây và trở lại thuyền, nấu bữa trưa cho chồng rồi lại cặm cụi ngồi vá lưới.

Giữa bộn bề công việc ấy, giữa cơ man thuyền bè ấy, chúng tôi để ý người phụ nữ đen gầy mặc chiếc áo màu vàng có gương mặt nhuốm buồn. Đó là Nguyễn Thị Hằng, người làng Quỳnh Phương – Quỳnh Lưu (Nghệ An). Hằng sinh năm 1982 nhưng lại mang gương mặt khá già nua khi đã là mẹ của 4 đứa con, trong đó, buồn thay, đứa con trai đầu lòng lại bị tật bẩm sinh phải nằm một chỗ 17 năm nay.

Lênh đênh phận chài...

Vốn dĩ là con gái miền biển, từ nhỏ Hằng đã dạn dĩ với sóng, với gió, với nắng… Lên 4 lên 5 đã theo bè mảng của cha mẹ mình lênh đênh trên biển. Việc mưu sinh và gắn bó với một người chồng đi biển là điều hiển nhiên sẽ đến trong cuộc đời Hằng. Và, năm 18 tuổi, Hằng kết hôn với chàng trai cùng làng Phan Văn Hà. Một năm sau, đứa con đầu tiên ra đời, những tưởng đó sẽ là đứa con trai đầu tiên theo cha đi biển, nào ngờ, mãi mà đứa trẻ cũng chẳng thể đứng dậy để cất những bước đi đầu tiên. Bao nhiêu vốn liếng làm lụng trong mấy năm trời đều được vợ chồng Hằng tìm thầy tìm thuốc chữa trị cho con nhưng lực bất tòng tâm. Hằng nuốt nước mắt vào trong và chấp nhận số phận. Đó là nỗi buồn thẳm sâu nhất của một người mẹ…

Lênh đênh phận chài...

Rồi 3 đứa con nữa nối tiếp nhau ra đời, nhưng Hằng không còn nuôi hy vọng những đứa trẻ sẽ nối nghiệp cha nữa. Những đêm dài căng mắt chờ chồng giữa biển thẳm bão bùng giông gió, những buổi chiều phập phồng lo âu khi nghe tin áp thấp nhiệt đới… đã khiến Hằng thay đổi suy nghĩ. Hằng muốn con cái mình được học hành và mưu sinh bằng con đường khác.

Nghĩ vậy nên vợ chồng Hằng quyết định bỏ nghiệp đánh bắt khơi xa mà dồn vốn liếng mua một con thuyền nhỏ, bắt đầu đánh bắt trong lộng. Kể từ đó, cuộc sống của Hằng và thằng cu út cũng chuyển hẳn lên thuyền. Đã gắn bó với nhiều vùng biển nhưng ít có vùng nào ngư dân lại thân thiện và gần gũi như ở lạch Cửa Sót này nên đây là nơi thuyền của vợ chồng Hằng và bà con neo lại trong thời gian dài nhất.

Lênh đênh phận chài...

Quá trưa trở về đêm là quãng thời gian gia đình Hằng đoàn tụ bên nhau. Xong bữa cơm, chồng Hằng cũng giống như những người chồng ở đây sẽ ngồi đan lưới cùng vợ. Họ cứ ngồi như thế, tay thoăn thoắt luồn những sợi cước trắng tinh vá víu những tấm lưới bị rách hoặc dệt thêm những tấm lưới mới trong lòng không thôi hy vọng về những mẻ lưới đầy ngày mai. Phía trong khoang phòng ngủ, thằng cu út mắt sáng rực theo trò chơi điện tử trên chiếc smart phone của mẹ. Thế giới của nó không có gì khác ngoài con mực, con ghẹ và chiếc điện thoại. Hằng chợt quay sang nhìn con và thảng thốt, mai mốt nó lớn hơn chút em sẽ cho con về ở với bà nội để đi học…

Lênh đênh phận chài...
Lênh đênh phận chài...

Bằng chất giọng mặn mòi vị biển, ông Trọng kể về những ngày đầu tiên đặt chân đến vùng đất này. Thuở ấy, Thạch Kim chưa có cảng, tàu thuyền ra vào khá vất vả. Được cái, ngư dân Thạch Kim hiền lắm, biển Hà Tĩnh hào phóng lắm. Có lần thuyền vào bến gặp mưa gió bị đất cát vùi lấp, chính người dân Thạch Kim đã giúp đỡ khơi đất để lôi thuyền ra. “Đời ngư phủ, tôi đã đi qua rất nhiều làng biển, từng nếm trải bao nhiêu ngọt bùi, cay đắng nhưng chưa nơi nào cho tôi cảm giác an yên như ở lạch Cửa Sót này”, nói rồi ông nheo nheo mắt nhìn ra xa, tay với cây điếu cày, châm lửa hút một hơi dài sảng khoái...

Tôi hỏi ông, vì sao lại chọn đi lộng trong khi thu nhập từ nghề đi lộng chẳng thấm tháp gì so với đi khơi. Ông chỉ cười, đàn ông đi biển cũng như những con thuyền, có lớn đến mấy, đạp bằng bao nhiêu sóng gió cuối cùng vẫn muốn trở về nằm bình yên lặng lẽ nghe sóng nhỏ vỗ êm êm. Nói thế thôi, đi lộng đã là nghề từ trong trứng nước, nó đồng hành với không biết bao nhiêu thế hệ trai tráng của gia đình và làng quê ông. Hơn nữa, để đầu tư một con thuyền đi khơi cũng là việc quá sức đối với tiềm lực kinh tế của gia đình ông.

Lênh đênh phận chài...

Cạnh bên, bà Nhung vợ ông nở nụ cười hiền hậu, tay vẫn thoăn thoắt đan lưới. Bà Nhung cũng giống như hàng chục người phụ nữ trên “xóm ngụ cư” này, họ đều không biết đâu thời điểm bắt đầu và đâu là thời điểm kết thúc của một ngày lao động của mình. Cứ chừng 23h đêm, khi các ông chồng bắt đầu dong thuyền ra khơi, các bà vợ lại tục tục tay xách nách mang nào kim đan, con thoi và cuộn cước lên nhà chủ thu mua để ngủ. Nói là ngủ nhưng tại đó cũng chẳng mấy ai ngủ, họ cùng nhau ngồi đan lưới cho đến chừng 2, 3h sáng rồi mới thiếp đi. Tầm khoảng 6 h lại trở dậy và tiếp tục công việc đan lưới cho tới giờ người chồng trở về…

Lênh đênh phận chài...
Lênh đênh phận chài...
Lênh đênh phận chài...

Chúng tôi rời lạch Cửa Sót khi gió chiều đã bắt đầu đẩy từng con nước vỗ mạnh vào mạn thuyền. Những người đàn ông dân chài đã bắt đầu đứng dậy sửa soạn ngư cụ cho chuyến đi mới. Còn những người vợ “xóm ngụ cư” vẫn cứ ngồi nguyên một vị trí ấy, tay không ngừng đưa lên đưa xuống theo sợi cước trắng tinh. Những cặp vợ chồng ấy gợi cho chúng tôi nhớ tới hình ảnh những con chim yến miệt mãi giữa trùng khơi, kiên nhẫn rút ruột xây tổ cho những đứa con thân yêu của mình… Nghĩ đến thôi, chúng tôi đã cảm thấy cay cay nơi khoé mắt…

Ảnh: Phong Linh - Tuệ Anh - Huy Tùng

Thiết kế: Huy Tùng

Đọc thêm

Cựu lính Trường Sa hồi sinh vùng "đất chết"

Cựu lính Trường Sa hồi sinh vùng "đất chết"

Từ vùng “đất chết” oằn mình trong lửa đạn chiến tranh, cựu binh Trường Sa Nguyễn Hải Đường ở thôn Hồng Sơn (xã Trường Lưu, Hà Tĩnh) đã hồi sinh, trở thành mô hình kinh tế trù phú, cho thu nhập 2 tỷ đồng/năm.
Biển Xuân Thành ngày càng thêm quyến rũ

Biển Xuân Thành ngày càng thêm quyến rũ

Nhờ chú trọng công tác chỉnh trang, đa dạng dịch vụ nên từ đầu năm đến nay, Khu du lịch Xuân Thành (xã Tiên Điền, Hà Tĩnh) đã đón gần 300 ngàn lượt khách.
Tiếng thì thầm dưới chân cầu Nhe

Tiếng thì thầm dưới chân cầu Nhe

Cầu Nhe (Hà Tĩnh), kể từ 15/4/1968, không đơn thuần chỉ là một địa danh mà đã trở thành một vùng đất thiêng. Tháng Bảy, dưới chân cầu, sông vẫn thì thầm câu chuyện bi hùng một thuở cha ông...
Biển về đêm

Biển về đêm

Nếu ban ngày, biển Kỳ Ninh (phường Hải Ninh, Hà Tĩnh) rực rỡ ánh nắng và sôi động thì khi đêm xuống, nơi đây lại khoác lên mình vẻ đẹp huyền bí, thơ mộng.
Những chuyện chưa kể về Ngã ba Đồng Lộc

Những chuyện chưa kể về Ngã ba Đồng Lộc

Trong vô vàn câu chuyện về Ngã ba Đồng Lộc huyền thoại đã trở nên quen thuộc, ít ai biết rằng, những con ngõ, ngôi nhà ở thôn Mai Long (xã Xuân Lộc, Hà Tĩnh) là nơi từng lưu dấu bước chân, tiếng cười nói của 10 nữ liệt sỹ TNXP Tiểu đội 4, Đại đội 552 trước lúc họ đi vào bất tử.
Về làng có 3 di sản được UNESCO vinh danh

Về làng có 3 di sản được UNESCO vinh danh

Làng Trường Lưu xưa - xã Trường Lưu nay tự hào với 3 di sản được UNESCO vinh danh. Không dừng lại ở một danh xưng hành chính ở Hà Tĩnh, Trường Lưu còn ẩn chứa trong đó nhiều giá trị văn hóa đặc sắc, riêng có, được lưu truyền qua nhiều thế hệ.
Thức giấc cùng biển Thạch Hải

Thức giấc cùng biển Thạch Hải

Khi trời chưa sáng hẳn thì tại bãi biển Thạch Hải (Hà Tĩnh), một nhịp sống khác đã bắt đầu. Nhiều người tìm về với biển lúc bình minh, đánh thức cơ thể bằng một "liều thuốc" từ gió, sóng và cát.
Giữa tuần, biển Thiên Cầm vẫn kín người

Giữa tuần, biển Thiên Cầm vẫn kín người

Dù đang ở thời điểm giữa tuần nhưng rất đông du khách vẫn tìm về với biển Thiên Cầm (Hà Tĩnh) để xua tan sự oi bức, nắng nóng của thời tiết những ngày tháng 7.
Thành Sen - "dấu son" trong lòng người Hà Tĩnh

Thành Sen - "dấu son" trong lòng người Hà Tĩnh

Từ một câu chuyện trong sử sách, tên gọi Thành Sen (Hà Tĩnh) đã ra đời và theo suốt dặm dài lịch sử của vùng đất này. Tên gọi ấy đã ăn sâu vào ký ức, trở thành niềm tự hào của nhiều thế hệ.
 Niềm vui tháng Bảy của nhiều gia đình liệt sỹ

Niềm vui tháng Bảy của nhiều gia đình liệt sỹ

Tháng 7 này trở nên đặc biệt hơn với nhiều gia đình liệt sỹ ở Hà Tĩnh khi phần mộ người thân được đưa về yên nghỉ nơi đất mẹ, khi tấm bằng “Tổ quốc ghi công” được trao tặng trang nghiêm, trọng thể.
Sáng mãi tinh thần thanh niên xung phong

Sáng mãi tinh thần thanh niên xung phong

Những ngày tháng Bảy, đất nước lại lặng mình trong những ký ức thiêng liêng về những năm tháng khói lửa. Trong dòng chảy lịch sử ấy, lực lượng TNXP Hà Tĩnh để lại nhiều dấu ấn hào hùng, góp phần viết nên bản hùng ca bất tử bằng sức trẻ và lòng yêu nước cháy bỏng.
Quyến rũ bình minh biển Thiên Cầm

Quyến rũ bình minh biển Thiên Cầm

Biển cả không những cho ta nguồn lợi hải sản quý giá mà còn mang đến bao điều thú vị. Về xã Thiên Cầm (Hà Tĩnh), sau khi khám phá chợ cá Cồn Gò vào tờ mờ sáng, du khách có thể ngắm bình minh và thỏa thích “check in”, ghi lại những kỷ niệm đẹp về mảnh đất và con người nơi đây.
Cụ bà U100 say mê Truyện Kiều

Cụ bà U100 say mê Truyện Kiều

Truyện Kiều có sức sống mãnh liệt trong văn học Việt Nam, phổ biến trong các tầng lớp nhân dân. Dù gần 100 tuổi, cụ Trần Thị Tám ở xã Hồng Lộc (Hà Tĩnh) vẫn thuộc và say sưa luận giải Kiều.
Có một "phố cổ" giữa lòng xã nhỏ nhất Hà Tĩnh

Có một "phố cổ" giữa lòng xã nhỏ nhất Hà Tĩnh

Giữa một vùng quê ven sông La - nơi được biết đến là xã nhỏ nhất của tỉnh Hà Tĩnh lại tồn tại một góc phố mang dáng dấp cổ kính, phảng phất hồn xưa như một “phố cổ Hà Nội” thu nhỏ.
Ngắm diện mạo đôi bờ sông Trí

Ngắm diện mạo đôi bờ sông Trí

Dự án nâng cấp tuyến kè và đường hai bên bờ sông Trí hoàn thành đã mang lại diện mạo đô thị cho phường trung tâm phía Nam Hà Tĩnh.