1. Giá trị dinh dưỡng của nước chanh
Chanh là loại trái cây có múi rất giàu vitamin C và acid citric. Một quả chanh cỡ trung bình chứa khoảng 25-30g nước cốt chanh. Một cốc nước chanh pha với nước cốt của cả quả chanh cung cấp khoảng 20% lượng vitamin C được khuyến nghị hàng ngày. PGS.TS. Nguyễn Thị Lâm - nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết, vitamin C tham gia vào việc sản xuất các yếu tố liên quan hệ miễn dịch, kháng thể.
Theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), một cốc nước chanh chứa nước cốt của một quả chanh cỡ trung bình có:
Khoảng 19mg vitamin C. Khoảng 11 calo. Gần 10mcg folate (vitamin B9 - một loại vitamin ngăn ngừa thiếu máu). 49mg kali - khoáng chất điện giải thúc đẩy hoạt động của cơ bắp và dây thần kinh.
Ngoài cốt chanh, các bộ phận khác của chanh cũng có tác dụng tốt với sức khỏe.
Vỏ chanh: Vỏ chanh chứa vitamin C, kali , một lượng nhỏ chất xơ và nhiều chất chống oxy hóa hơn nước cốt chanh. Bạn có thể gọt vỏ chanh để thêm vào nước chanh. Trước khi sử dụng vỏ, hãy nhớ rửa thật sạch chanh để loại bỏ tạp chất.
Theo BSCKII. Huỳnh Tấn Vũ, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM: Vỏ chanh có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe. Vỏ chanh có một số đặc tính kháng khuẩn và kháng nấm. Chiết xuất vỏ chanh có thể tăng cường hệ thống miễn dịch do hàm lượng flavonoid và vitamin C.
Hạt chanh: Hạt chanh chứa nhiều công dụng hữu ích cho sức khỏe nhờ đặc tính kháng khuẩn, kháng virus, giúp giảm ho, long đờm, tiêu đờm, trị cảm lạnh hiệu quả. Hạt chanh chứa chất pectin giúp thanh lọc cơ thể, loại bỏ độc tố, hỗ trợ gan, thận hoạt động tốt.
Chiết xuất vỏ chanh: Chiết xuất vỏ chanh cũng mang lại một số lợi ích sức khỏe tiềm năng. Các mô hình động vật kiểm tra tác dụng của chiết xuất vỏ cam quýt đối với mức cholesterol cao có nhiều kết quả đáng chú ý.
Tinh dầu chanh: Nhiều người sử dụng tinh dầu chanh để trị liệu bằng hương thơm cho rằng mùi hương giúp họ cảm thấy tập trung hơn. Một nghiên cứu năm 2014 cho thấy ngửi tinh dầu chanh giúp ngăn ngừa chứng buồn nôn và ốm nghén khi mang thai.
2. Lợi ích của nước chanh đối với bệnh nhân viêm khớp và bệnh gout
Vitamin C là một chất chống oxy hóa hoạt động giống như thuốc giảm đau đối với chứng đau xương, khớp hoặc cơ bắp, bảo vệ chống lại các gốc tự do là những phân tử không ổn định có thể làm hỏng tế bào. Những gốc tự do này được cho là có liên quan đến các bệnh như viêm khớp.
Khi bạn bị viêm khớp hoặc bệnh gout, điều quan trọng là phải uống đủ nước. Nước chanh là sự thay thế lành mạnh cho nước ngọt hoặc đồ uống có đường và có những lợi ích cụ thể cho người bệnh viêm khớp.
Vitamin C là chìa khóa cho việc ngăn ngừa viêm khớp và duy trì khớp khỏe mạnh khi bị viêm xương khớp. Đối với những người đã bị viêm khớp, vitamin C có tác dụng giảm đau nhẹ. Một đánh giá năm 2017 tổng hợp từ nhiều nghiên cứu đã kết luận rằng việc bổ sung vitamin C liều cao hàng ngày có liên quan đến việc giảm đau mạn tính, kể cả đối với những người bị viêm khớp. Bệnh nhân bị viêm khớp dạng thấp (RA) cho thấy kết quả đặc biệt tích cực sau khi dùng vitamin C để giảm đau.
Vitamin C có thể góp phần ngăn ngừa các triệu chứng viêm khớp. Bệnh nhân cần vitamin C để duy trì khớp khỏe mạnh và phục hồi sau chấn thương. Một nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những bệnh nhân viêm khớp tiêu thụ vitamin C liều cao sẽ giảm được tổn thương lâu dài cho khớp.
Vitamin C đặc biệt giúp ích cho bệnh viêm khớp theo những cách sau:
Thúc đẩy tổng hợp collagen và hồi phục gân: Collagen là protein quan trọng cho cấu trúc sụn khớp. Vitamin C cần thiết cho sản xuất collagen, giúp duy trì sức khỏe và độ đàn hồi của sụn khớp. Với bệnh gout, vitamin C giúp hỗ trợ sản xuất collagen, bảo vệ sụn khớp, giảm nguy cơ thoái hóa.
Hỗ trợ duy trì hệ thống miễn dịch: Vitamin C có đặc tính chống viêm mạnh mẽ, giúp giảm các triệu chứng đau, sưng, cứng khớp hiệu quả. Các chất chống oxy hóa giúp trung hòa các gốc tự do, bảo vệ khớp khỏi tổn thương. Vitamin C giúp giảm viêm, giảm thời gian bùng phát của các đợt gout cấp, giảm thiểu tác hại của acid uric gây bệnh gout, bảo vệ khớp và cơ thể.
Lượng vitamin C khuyến nghị hàng ngày cho người lớn khỏe mạnh là 75-90 mg. Một số người bệnh viêm khớp và bệnh gout có thể cần bổ sung thêm vitamin C nhưng nên tham khảo ý kiến bác sĩ để xác định liều lượng phù hợp.
3. Tác dụng phụ và một số lưu ý khi uống nước chanh
Ở mức độ vừa phải, nước chanh là một phần của chế độ ăn uống lành mạnh. Tuy nhiên, chanh có hàm lượng acid cao, có thể gây ra một số tác hại. Những người bị sâu răng hoặc răng yếu nên tránh uống nước chanh, những người bị dị ứng với cam quýt cũng nên tránh.
Các nha sĩ cảnh báo bệnh nhân tránh ăn hoặc uống quá nhiều thực phẩm có tính acid dễ làm hỏng men răng. Theo thời gian, thực phẩm có tính acid cao như chanh có thể ăn mòn men răng và dẫn đến đau răng hoặc sâu răng. Để bảo vệ răng, hãy pha loãng nước chanh với nhiều nước và súc miệng bằng nước ngay sau khi uống nước chanh.
Cần lưu ý rằng, tiêu thụ trên 3.000mg vitamin C hàng ngày có thể xảy ra tác dụng phụ, bao gồm tiêu chảy, tăng hình thành sỏi thận ở những người mắc bệnh thận hoặc có tiền sử sỏi và tăng nồng độ acid uric (một yếu tố nguy cơ của bệnh gout).
Quá liều vitamin C dẫn đến buồn nôn, tiêu chảy, gây mất nước và mất cân bằng điện giải. Cơ thể có khả năng dự trữ lượng vitamin C dư thừa trong gan và mô. Tuy nhiên, dư thừa vitamin C gây ra cảm giác mệt mỏi, thiếu năng lượng và khó tập trung.
Vitamin C có thể làm loãng máu, do đó những người có nguy cơ chảy máu cao hoặc đang sử dụng thuốc làm loãng máu nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng vitamin C dạng bổ sung.
Nước chanh có thể tương tác với một số loại thuốc, làm thay đổi hiệu quả hoặc tăng nguy cơ tác dụng phụ. Do đó không nên dùng nước chanh để uống thuốc. Tốt nhất chỉ nên uống thuốc với nước lọc. Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu bạn đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào trước khi bổ sung vitamin C liều cao.