Thông tin từ Bảo tàng Lịch sử Quốc gia (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) ngày 16/11 cho biết chào mừng ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11) và kỷ niệm 90 năm ngày khánh thành công trình tòa nhà bảo tàng (1932-2022), ngày 18/11, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia khai mạc trưng bày chuyên đề “Từ nhà Bác cổ đến Bảo tàng Lịch sử Quốc gia”.
Nhân dịp này, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia cũng tổ chức tiếp nhận hiện vật do Mỹ trao trả Việt Nam.
Việt Nam là quốc gia thành viên thực hiện Công ước của UNESCO năm 1970 về các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn việc xuất nhập cảnh, buôn bán trái phép tài sản văn hóa.
Hiện vật do Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam trao trả cho Việt Nam (Ảnh: Bảo tàng Lịch sử Quốc gia).
Năm 2013, trong cuộc điều tra tại bang Indiana, Cục Điều tra Liên bang Hoa Kỳ (FBI) đã phát hiện công dân Donald Miller (hiện đã qua đời), tự xưng là nhà từ thiện và nhà khảo cổ nghiệp dư, đã lưu giữ trái phép bộ sưu tập lớn cổ vật và hài cốt của gần 500 người người Mỹ bản địa và của nước ngoài.
Năm 2014, FBI đã thu hồi hơn 7.000 đồ vật/hiện vật, Donald Miller sau đó từ bỏ quyền sở hữu với các đồ vật này, hợp tác với FBI, mong muốn các đồ vật được trả lại cho chủ sở hữu hợp pháp.
Ngày 27/2/2019, FBI công bố thông cáo báo chí trên website của FBI, tuyên bố mong muốn trao trả các tác phẩm nghệ thuật bị đánh cắp về với cộng đồng mà chúng thuộc về, đồng thời kêu gọi các chính phủ nước ngoài liên hệ và cử chuyên gia giám định liên hệ với FBI.
Sau khi tiếp nhận thông tin, Đại sứ quán Việt Nam tại Hoa Kỳ đã gửi Bộ VH,TT&DL thông báo về việc FBI đề nghị trao trả một số cổ vật được xác định là có nguồn gốc Việt Nam.
Ngày 6/5/2022, Cục Hợp tác quốc tế (Bộ VH,TT&DL) đã gửi văn bản đến Đại sứ quán Việt Nam tại Hoa Kỳ và các cơ quan liên quan khẳng định việc Bộ VH,TT&DL tiếp nhận số cổ vật trên là đúng quy định theo điều 45 Luật Di sản văn hóa và giao Bảo tàng Lịch sử quốc gia tiếp nhận số cổ vật trên qua đường ngoại giao và lưu giữ, quản lý theo quy định.
Ngày 5/8/2022, được sự đồng ý và ủy quyền của Bộ VH,TT&DL, Đại sứ quán Việt Nam tại Hoa Kỳ đã tiếp nhận số cổ vật từ FBI.
Ngày 31/8/2022 tại Washington DC (Hoa Kỳ), đại diện Đại sứ quán Việt Nam tại Hoa Kỳ đã bàn giao cho Vụ Châu Mỹ (Bộ Ngoại giao) trực tiếp mang về Việt Nam để bàn giao cho Bảo tàng Lịch sử Quốc gia.
Ngày 4/10/2022 tại Vụ Châu Mỹ (Bộ ngoại giao), đại diện Bảo tàng Lịch sử Quốc gia cùng thành viên Hội đồng Giám định cổ vật của Bộ VH,TT&DL đã xem xét, giám định hiện vật và nhận bàn giao tổng số 10 cổ vật trên từ Vụ Châu Mỹ (Bộ ngoại giao) gồm: 1 rìu đá Hậu kỳ đá mới, 4 hiện vật (3 rìu đồng, 1 nồi gốm) văn hóa Đông Sơn, 3 tượng cá sấu đá thế kỷ 1- 2 sau Công nguyên và 2 tẩu đồng thế kỷ 17-18.
Hiện nay, Bảo tàng Lịch sử quốc gia đã tiếp nhận, lưu giữ và hoàn thiện hồ sơ khoa học và tiếp tục nghiên cứu, lập kế hoạch phát huy giá trị của sưu tập hiện vật trong thời gian tới.