Ngắm “siêu trăng” sau 68 năm mới xuất hiện

Mặt trăng sẽ ở gần Trái đất nhất trong vòng 68 năm qua, vào lúc 20g52 (giờ Việt Nam) ngày thứ hai, 14-11.

ngam sieu trang sau 68 nam moi xuat hien

Trăng tròn thông thường (trái) so với trăng tại cận điểm/siêu trăng - Ảnh: do Hội Thiên văn học trẻ Việt Nam cung cấp

Trăng tròn vào tối 14-11 này sẽ lớn hơn bình thường, với diện tích lớn hơn khoảng 30%, độ sáng cũng lớn hơn khoảng 30%, được giới thiên văn học gọi là siêu trăng. Liệu sự xuất hiện lần này của siêu trăng có gây ra những hiện tượng như sóng thần, động đất... như nhiều đồn đoán trên mạng xã hội?

Siêu trăng là gì?

Theo nhà nghiên cứu Đặng Vũ Tuấn Sơn - chủ tịch Hội Thiên văn học trẻ Việt Nam, siêu trăng (super moon) là sự trùng hợp, khi Mặt trăng đi vào điểm cận địa (điểm gần Trái đất nhất trên quỹ đạo elip của nó quanh Trái đất) vào đúng hoặc lân cận thời điểm trăng tròn hay không trăng.

Với người quan sát trên Trái đất, thời điểm không trăng là không thể quan sát được, chỉ có thể quan sát sự trùng hợp này vào thời điểm trăng tròn.

Khi siêu trăng diễn ra vào đêm trăng tròn, đĩa sáng Mặt trăng có đường kính lớn hơn vào thời điểm Mặt trăng ở điểm viễn địa (điểm xa nhất trên quỹ đạo) khoảng 14% (diện tích lớn hơn sẽ vào khoảng 30%), và độ sáng lớn hơn khoảng 30%.

Trên thực tế, so với hầu hết những lần trăng tròn thông thường, siêu trăng chỉ có đường kính lớn hơn dưới 10%, không gây ra khác biệt đáng kể khi quan sát trực tiếp.

Ảnh hưởng thế nào đến Trái đất?

Như mọi lần trùng hợp khác, Mặt trăng vào đêm 14-11 này sẽ đạt điểm trăng tròn (full moon) chỉ sau khoảng hơn hai giờ, kể từ thời điểm nó đạt cận địa.

Thời điểm cận địa của Mặt trăng sẽ rơi vào lúc 18g30 ngày 14-11, còn điểm trăng tròn sẽ là 20g52 hôm đó (giờ Việt Nam).

Tại cận địa lần này, Mặt trăng sẽ cách Trái đất 356.536km. Việc này được cho là đặc biệt, vì đây là lần Mặt trăng đến gần Trái đất nhất kể từ năm 1948 (68 năm trước), khi đó nó còn tới gần Trái đất hơn lần này đến 48km. Lần tiếp theo Mặt trăng đến gần Trái đất như vậy là ngày 25-11-2034.

Nghe qua thì có vẻ Mặt trăng rất gần Trái đất. Nhưng hãy nhớ rằng, khoảng cách trung bình từ Mặt trăng tới Trái đất là 384.000km, còn khoảng cách trung bình của các lần cận địa là khoảng 360.000km.

ngam sieu trang sau 68 nam moi xuat hien

So sánh Mặt trăng khi ở vị trí cận điểm và viễn điểm

Như vậy, độ chênh lệch giữa lần cận địa này so với những lần cận địa khác là không hề nhiều, chỉ khoảng 1%. Do đó, các nhà khoa học đều khẳng định: thông tin siêu trăng sẽ tác động đến các thiên tai trên Trái đất như sóng thần, động đất đều là bịa đặt, không chính xác.

Thực tế, lực hấp dẫn giữa hai thiên thể gần như không tăng lên, nếu có thì chỉ đủ làm cho thủy triều cao hơn một chút, nhưng cũng không đủ để có thể nhận ra bằng quan sát thông thường. Về cơ bản, siêu trăng không gây ra bất cứ ảnh hưởng nào cho hoạt động của con người cũng như các điều kiện tự nhiên của Trái đất.

Nói về ảnh hưởng của hiện tượng thiên nhiên này đến Trái đất, GS.TSKH Lê Minh Triết, phó chủ tịch Hội Vật lý TP.HCM, cho biết sức hấp dẫn của Mặt trăng có những ảnh hưởng đến thủy triều, địa triều và khí triều trên Trái đất; nhưng trong đời sống con người thì được biết nhiều nhất là thủy triều.

Ngoài ra, người ta cũng cho rằng hiện tượng này có mối tương quan nào đó đến sức khỏe con người và thời tiết trên Trái đất, nhưng đó chưa phải là lý thuyết hoàn chỉnh, rõ ràng và khoa học.

“Đó là sự vần vũ của tự nhiên, và chúng ta cũng đã từng chứng kiến nên sẽ không có những biến động lớn gì” - GS.TSKH Lê Minh Triết nhắn nhủ.

Quan sát, chụp ảnh siêu trăng ra sao?

Đối với việc quan sát Mặt trăng vào tối 14-11, so với những lần trăng tròn thông thường, đường kính biểu kiến của Mặt trăng trên bầu trời sẽ lớn hơn khoảng 7%, và độ sáng sẽ lớn hơn khoảng 14%.

GS.TSKH Lê Minh Triết cho biết ở những thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, nếu muốn chọn địa điểm lý tưởng ngắm siêu trăng thì cần phải chọn một nơi ít ánh sáng nhân tạo nhất.

“Trăng lúc to, tròn, sáng nhất sẽ rất đẹp. Nếu không có điều kiện ra ngắm trăng ở ngoại thành, bạn có thể chọn một nơi cao, ít ánh sáng nhân tạo nhất để ngắm được hiện tượng thiên nhiên thú vị này” - GS.TSKH Lê Minh Triết cho biết thêm.

Nếu như trăng không bị mây hoặc thời tiết không thuận lợi che lấp, người yêu thiên văn học cũng có thể ngắm trăng bằng mắt thường vào đêm 14-11. Nhưng nếu có kính viễn vọng (kính thiên văn) thì sẽ quan sát Mặt trăng rõ, đẹp và cảm nhận ánh sáng của nó rực rỡ hơn.

Khi đến những vị trí tốt để ngắm trăng, người quan sát cũng có thể quay phim, chụp ảnh về siêu trăng, vì ánh sáng của Mặt trăng thực sự thân thiện với hầu hết các loại ống kính máy ảnh.

NGUYỄN TÂN KHẢI (22 tuổi, chuyên chụp ảnh thiên văn, TP.HCM): Nên ngắm siêu trăng vào lúc 18 giờ

Đối với dân thiên văn như mình, siêu trăng cũng không quá đặc biệt. Nó là hiện tượng thường xuyên xảy ra. Qua phép tính toán khoa học, chúng ta mới biết Mặt trăng to hơn lúc này, chứ bằng mắt thường thì hoàn toàn không dễ nhận ra.

Có một mẹo nhỏ của dân chụp ảnh Mặt trăng là nên ngắm Mặt trăng từ 17-18g, lúc 18g30 là lúc cực đại. Khi đó Mặt trăng nằm sát đường chân trời, cộng thêm kích thước to hơn bình thường nên sẽ gây ảo giác cho người ngắm, người chụp ảnh là Mặt trăng rất lớn.

Tôi cũng sẽ đón siêu trăng lần này nhưng không quá háo hức, vì đã “săm soi” Mặt trăng nhiều lần rồi.

TƯỜNG HÂN

Theo tuoitre.vn

Đọc thêm

Ngai vua triều Nguyễn - bảo vật quốc gia bị phá hỏng: Lỗ hổng công tác bảo vệ di tích?

Ngai vua triều Nguyễn - bảo vật quốc gia bị phá hỏng: Lỗ hổng công tác bảo vệ di tích?

Vụ một người đàn ông xâm nhập thành công vào khu vực đặt ngai vua - một bảo vật quốc gia mang tính biểu tượng tại điện Thái Hòa (Đại Nội Huế), rồi xâm hại hiện vật, đang gây bức xúc, phẫn nộ trong dư luận và dấy lên quan ngại về lỗ hổng bảo vệ di sản ở nơi cần có cơ chế giám sát nghiêm ngặt bậc nhất thuộc quần thể di tích Cố đô Huế.
Tặng tiền cho người kết hôn

Tặng tiền cho người kết hôn

Nhiều chính quyền địa phương Hàn Quốc đưa ra các chương trình tặng tiền để khuyến khích kết hôn, như là trợ cấp phí hẹn hò, tuần trăng mật.
Podcast truyện ngắn "Đường tới Lũng Mây"

Podcast truyện ngắn "Đường tới Lũng Mây"

...Đã lâu lắm rồi không có mưa, hơi nóng ủ chín những bông xuyên mộc nở muộn làm muôn vàn cánh hoa rực lên như lửa. Cái màu đỏ lạ lùng ấy khiến trái tim Duyên bất chợt bồn chồn.
Podcast tản văn: Giai điệu tháng Năm

Podcast tản văn: Giai điệu tháng Năm

Tháng Năm ngân lên bản nhạc mùa hạ, như gọi dậy mọi sắc màu đang say ngủ... Trong giai điệu ấy, ai cũng thấy một phần tuổi trẻ của mình – ngây ngô, sôi nổi, và đầy mộng mơ…
Chùa Thiên Tượng - Hoan Châu đệ nhị danh thắng

Chùa Thiên Tượng - Hoan Châu đệ nhị danh thắng

Toạ lạc trên sườn núi Thiên Tượng của dãy Hồng Lĩnh, chùa Thiên Tượng thuộc phường Trung Lương (TX Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh) được xem là Hoan Châu đệ nhị danh thắng với nhiều cảnh đẹp.
Podcast tản văn: Lối cũ ta về

Podcast tản văn: Lối cũ ta về

Lối cũ không chỉ là một con đường, mà là nơi chất chứa yêu thương, là mảnh đất chôn rau cắt rốn, là chiếc nôi của những giấc mơ giữa trưa hè...
Podcast: Chuyện những người phụ nữ Hà Tĩnh được gặp Bác Hồ

Podcast: Chuyện những người phụ nữ Hà Tĩnh được gặp Bác Hồ

Trong ngôi nhà đơn sơ, những bức ảnh kỷ niệm thiêng liêng được treo ngay ngắn như những kỷ vật quý báu. Dù thời gian có qua đi hơn 55 năm thì nhũng ký ức được gặp Bác Hồ vẫn vẹn nguyên trong trái tim bà Tưởng Thị Diên - người Tiểu đội trưởng Tiểu đội dân quân gái Kỳ Phương năm nào....
Podcast: Hà Tĩnh in dấu chân Người

Podcast: Hà Tĩnh in dấu chân Người

Gần bảy thập kỷ đã đi qua, giọng nói trìu mến, thân thương của Bác vẫn còn vang vọng, thấm vào mỗi con tim. Khắc ghi lời Bác kính yêu, Đảng bộ và nhân dân Hà Tĩnh đoàn kết một lòng, ra sức xây dựng quê hương giàu đẹp như sinh thời Người căn dặn và mong muốn...
Đại sứ Nhật Bản ITO Naoki dự sự kiện giao lưu văn hóa tại Hà Tĩnh

Đại sứ Nhật Bản ITO Naoki dự sự kiện giao lưu văn hóa tại Hà Tĩnh

Tối 15/5, tại TP Hà Tĩnh đã diễn ra chương trình giao lưu văn hóa Việt - Nhật với chủ đề “Kết nối thế giới qua Truyện dân gian và Âm nhạc”. Tham dự có ngài ITO Naoki - Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Duy Lâm, Chủ tịch UBND tỉnh Võ Trọng Hải, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Dương Tất Thắng.
Podcast mỗi tuần một câu chuyện: Đôi guốc của tam thể

Podcast mỗi tuần một câu chuyện: Đôi guốc của tam thể

Chú mèo tam thể soi mặt vào vại nước ở gốc cau, vuốt đi vuốt lại mấy sợi ria mép trắng như cước cho thật óng ả rồi thong thả bước ra sân tắm nắng. Gió hây hẩy, nắng nhè nhẹ vàng như mật, tam Thể khoan khoái nằm duỗi dài trên sân...
ABC News: Vì sao bánh mì Việt Nam khiến người Australia 'phát cuồng'?

ABC News: Vì sao bánh mì Việt Nam khiến người Australia 'phát cuồng'?

Trang tin tức ABC News vừa đăng tải bài viết với tiêu đề “Why are Australians obsessed with bánh mì, the Vietnamese roll with the complex history?” (Tạm dịch: Vì sao người Australia “mê” bánh mì Việt Nam, món ăn giản dị chứa đựng câu chuyện lịch sử đặc biệt), phản ánh sức hút ngày càng lớn của bánh mì Việt trên đất Australia.