Năm 2023 ghi nhận nhiều kỷ lục nhiệt độ do nắng nóng. Ảnh: Myprotein
Theo các chuyên gia, có một số yếu tố khiến năm 2023 nóng chưa từng thấy. Những kỷ lục nhiệt độ sẽ trở nên tồi tệ hơn ngay cả khi nhân loại cắt giảm mạnh lượng khí nhà kính khiến hành tinh ấm lên, theo AFP.
El Nino
Sau mùa hè nóng kỷ lục năm 2022, năm nay hiện tượng ấm lên ở Thái Bình Dương mang tên El Nino đã quay trở lại, làm nóng các đại dương. Hiện tượng này có thể cung cấp thêm độ ấm cho Bắc Đại Tây Dương. Do El Nino chỉ mới bắt đầu, đây chỉ là một phần nhỏ của hiệu ứng, theo nhà nghiên cứu Robert Rohde ở tổ chức theo dõi nhiệt độ của Mỹ Berkeley Earth. Họ tính toán có 81% năm 2023 sẽ trở thành năm nóng nhất từ khi ghi chép nhiệt độ bắt đầu vào giữa thế kỷ 19.
Bụi và lưu huỳnh
Sự ấm lên của Đại Tây Dương có thể càng rõ rệt hơn bởi việc sụt giảm hai yếu tố phản chiếu ánh sáng Mặt Trời khỏi đại dương là bụi từ sa mạc Sahara và aerosol lưu huỳnh từ nhiên liệu tàu bè. Phân tích của Rohde về nhiệt độ ở khu vực Bắc Đại Tây Dương ghi nhận lượng bụi thấp bất thường từ sa mạc Sahara trong những tháng gần đây. Đó là kết quả do gió mậu dịch Đại Tây Dương yếu khác thường, theo nhà nghiên cứu Karsten Haustein ở Trung tâm dịch vụ khí tượng liên bang Đức. Trong khi đó, hạn chế mới với tàu thuyền năm 2020 làm giảm lượng khí thải lưu huỳnh độc hại. Điều này không thể lý giải tất cả nhiệt độ tăng vọt ở Bắc Đại Tây Dương hiện nay nhưng có thể góp phần vào mức độ nghiêm trọng của nắng nóng.
Xoáy nghịch
Đại dương ấm lên ảnh hưởng tới mô hình thời tiết trong đất liền, thúc đẩy nắng nóng và hạn hán ở một số nơi và bão ở nơi khác. Khí quyển nóng lên hút hơi ẩm và trút xuống nơi khác, theo Richard Allan, giáo sư khoa học khí hậu ở Đại học Reading. Các nhà khoa học đặc biệt chú ý độ dài và cường độ của hệ thống xoáy nghịch mang đến nắng nóng.
Ở nơi khối khí áp cao lưu lại phía trên lục địa, không khí chìm xuống và ấm lên, làm rạn các đám mây, gây ra nắng nóng chói chang trong mùa hè, khiến mặt đất nóng ran, làm ấm lớp đất mặt và không khí bên trên. Kết quả là nắng nóng kéo dài hàng tuần, Allan giải thích. Ở châu Âu, không khí nóng đến từ châu Phi ở nguyên tại chỗ. Điều kiện khí áp cao kéo theo tích tụ nhiệt lượng ở biển, đất liền và khí quyển, theo Hannah Cloke, nhà khoa học khí tượng ở Đại học Reading.
Dự báo nắng nóng
Tổ chức Berkeley Earth cảnh báo hiện tượng El Nino hiện nay có thể khiến Trái Đất ấm hơn vào vào năm 2024. Nguy cơ nắng nóng sẽ trở nên càng thường xuyên và khắc nghiệt hơn, dù các chính phủ có thể hạn chế biến đổi khí hậu bằng cách giảm lượng khí nhà kính.