Chuyển đổi số báo chí không chỉ đơn thuần là sự thay đổi về công nghệ mà còn là sự thay đổi trong cách thức tiếp cận, sản xuất và phân phối nội dung. Nội dung số trở thành yếu tố then chốt, đóng vai trò quyết định trong việc nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của báo chí hiện đại. Vấn đề này đang được Báo Hà Tĩnh đẩy mạnh và bước đầu đã mang lại hiệu quả rõ nét.
Trong những năm gần đây, báo chí Việt Nam đã có những bước tiến mạnh mẽ trong quá trình chuyển đổi số. Hầu hết các tờ báo lớn đều đã xây dựng và phát triển các nền tảng trực tuyến, cung cấp thông tin nhanh chóng, đa dạng và phong phú hơn cho độc giả. Sự phát triển của công nghệ thông tin, mạng xã hội và các thiết bị di động đã thúc đẩy báo chí phải thay đổi để bắt kịp xu thế.
Một số cơ quan báo chí đã tiên phong trong việc ứng dụng các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) và báo chí đa phương tiện (Multimedia Journalism) để nâng cao chất lượng nội dung và trải nghiệm người dùng. Nhiều tờ báo đã triển khai các nền tảng số tích hợp, cho phép độc giả tương tác trực tiếp và cá nhân hóa trải nghiệm đọc báo của mình.
Nội dung số đóng vai trò then chốt trong quá trình chuyển đổi số của báo chí. Đây không chỉ là việc số hóa các bài viết truyền thống mà còn là việc sáng tạo ra các loại hình nội dung mới, phù hợp với thói quen và nhu cầu của độc giả trong thời đại kỹ thuật số. Tại Báo Hà Tĩnh, công cuộc chuyển đổi số bắt đầu từ năm 2018, khi tờ báo đưa vào vận hành tòa soạn hội tụ; không ngừng đầu tư cơ sở vật chất hiện đại; nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ, phóng viên, đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.
Giai đoạn đầu của công cuộc chuyển đổi số tại Báo Hà Tĩnh, các bài viết được trình bày đa phương tiện với sự kết hợp của nội dung, hình ảnh, âm thanh, video, đồ họa tương tác để tạo thành những sản phẩm: e-Magazine, Lens, Story, Infograpic, Báo nói, giúp truyền tải thông tin một cách trực quan, lôi cuốn. Những nội dung này được phân phối đến bạn đọc chủ yếu qua 2 kênh: website baohatinh.vn và hệ thống fanpage của Báo Hà Tĩnh. Có thể nhận thấy rõ, hình thức truyền tải các sản phẩm đến bạn đọc ở mỗi kênh có sự khác nhau. Trên báo điện tử, đó là tiêu đề hay, sapo ngắn gọn, nội dung súc tích, dễ hiểu, ảnh đại diện ấn tượng; nhưng trên mạng xã hội, nhiều khi chỉ là một đoạn nội dung mô tả, một bức ảnh bắt mắt, một đoạn video ngắn hay một tấm poster ấn tượng kèm theo đó là đường link bài báo để dẫn bạn đọc đến với website.
Giai đoạn này, việc livestream các sự kiện cũng đã được Báo Hà Tĩnh triển khai, tuy nhiên vẫn đang ở mức độ thử nghiệm với một số hoạt động nhỏ, thiết bị chưa đồng bộ, nhân sự chưa được đào tạo bài bản.
Đầu năm 2024, Báo Hà Tĩnh tổ chức ra mắt giao diện, hệ thống CMS mới và đưa vào sử dụng phòng tọa đàm trực tuyến, hệ thống thiết bị livestream lưu động. Giao diện mới của Báo Hà Tĩnh điện tử được thiết kế theo hướng thân thiện với người dùng; nâng cao khả năng hiển thị hình ảnh, bố cục khoa học, dễ dàng thao tác theo dõi và tra cứu. Nội dung đăng tải đổi mới theo hướng gần gũi, hấp dẫn; thông tin đảm bảo tính chính thống.
Bên cạnh tiếp tục nâng cấp các sản phẩm đã có dấu ấn như: e-Magazine, Story, Lens, tòa soạn phát triển thêm các loại hình mới như: Short video, Podcast, Quiz… Các module trực tiếp, giao lưu trực tuyến được hoàn thiện giúp cập nhật thông tin các sự kiện chính trị - xã hội đến bạn đọc một cách đa dạng, sinh động và nhanh nhất. Những loại hình nội dung này không chỉ giúp truyền tải thông tin một cách sinh động và hấp dẫn hơn mà còn đáp ứng nhu cầu tiêu thụ thông tin nhanh chóng, tiện lợi của độc giả.
Đặc biệt, với phòng tọa đàm trực tuyến, Báo Hà Tĩnh đã triển khai các sản phẩm tọa đàm nhằm khai thác nhiều góc nhìn khác nhau từ các chuyên gia, nhà nghiên cứu, nhân vật có liên quan nhằm cung cấp sâu rộng về các vấn đề bạn đọc quan tâm. Các sản phẩm mới được đánh giá cao khi cung cấp cho bạn đọc những thông tin chi tiết, phong phú và đa chiều về các vấn đề thời sự, chính trị, xã hội, văn hóa...
Với hệ thống thiết bị livestream lưu động, Báo Hà Tĩnh sẵn sàng trực tiếp các sự kiện chính trị, xã hội, thể thao quan trọng trên địa bàn. Đặc biệt, Giải Bóng chuyền nam thanh niên tỉnh Hà Tĩnh tổ chức vào tháng 5/2024, đã được truyền thông mạnh mẽ, có sức lan tỏa sâu rộng khi Báo Hà Tĩnh phát trực tiếp trên các nền tảng số của tòa soạn. Báo Hà Tĩnh đã tường thuật trực tiếp 31/31 trận đấu, trận cao điểm có gần 13.000 lượt xem cùng lúc trên cả hai nền tảng facebook và youtube, phá vỡ kỷ lục về lượt xem ở mùa giải năm ngoái. Với cơ sở vật chất hiện đại, kế hoạch và kịch bản tuyên truyền chi tiết, bộ phận kỹ thuật làm chủ được thiết bị, bình luận viên chuyên nghiệp, giải đấu đã được truyền thông một cách bài bản, được bạn đọc đánh giá rất cao.
Hiện nay, công nghệ số cho phép các tòa soạn thu thập và phân tích dữ liệu người dùng để hiểu rõ hơn về sở thích và nhu cầu của công chúng. Từ đó, có thể cung cấp các nội dung phù hợp và cá nhân hóa trải nghiệm đọc báo cho từng độc giả. Những công nghệ được tích hợp trên Báo Hà Tĩnh điện tử giúp tòa soạn có được những kho dữ liệu quý báu, trở thành những thông số “biết nói” để tòa soạn cải tiến, thúc đẩy sáng tạo, xây dựng thêm nhiều nội dung hay hơn, chất lượng hơn nhằm phục vụ nhu cầu đọc, nghe, xem của công chúng trên từng nền tảng khác nhau. Đồng thời, xác định nội dung nào hiệu quả và nội dung nào không, cũng như những nội dung cần được tăng cường sản xuất.
Việc có chiến lược về cách sản xuất nội dung số phù hợp rất quan trọng vì nó cho phép bạn tạo nội dung được tối ưu hóa cụ thể cho các kênh. Điều này có thể mang lại tỷ lệ tương tác, phạm vi tiếp cận và tỷ lệ chuyển đổi tốt hơn. Chẳng hạn như, với bản tin thời tiết, video được sản xuất phục vụ cho cả 3 nền tảng: youtube, facebook và website, tuy nhiên ở mỗi hạ tầng là một tệp khách hàng khác nhau. Với youtube, đó là bạn đọc cả nước, vì thế tiêu đề bản tin, sapo phải khái quát, không khu biệt; trên facebook - chủ yếu là bạn đọc trẻ, vì thế giao diện phải bắt mắt, conten phù hợp với giới trẻ; trên baohatinh.vn, cũng là nội dung đó nhưng tiêu đề, sapo phải cụ thể về tình hình thời tiết Hà Tĩnh để phục vụ bạn đọc trên địa bàn tỉnh. Cách làm này hiện đang được tòa soạn triển khai trên các video đời sống và sắp tới là các sản phẩm thể thao, tài chính, giới trẻ…
Xác định nội dung số được phân phối qua các kênh kỹ thuật số, trong đó có mạng xã hội, vì thế những năm gần đây, Báo Hà Tĩnh đã có sự đầu tư nghiêm túc cho việc phát triển truyền thông mạng xã hội và đã mang lại nhiều lợi ích, giá trị tích cực. Với 480 nghìn người theo dõi, hơn 271 nghìn người subcribe ở thời điểm hiện tại, Fanpage Báo Hà Tĩnh điện tử và Youtube Báo Hà Tĩnh thực sự là công cụ quan trọng để tòa soạn lan tỏa thông tin và bước đầu mang lại nguồn thu từ hoạt động truyền thông, quảng cáo trên các nền tảng này. Bên cạnh đó, Báo Hà Tĩnh còn thiết lập và quản trị nhiều trang Fanpage “vệ tinh” và các kênh trên mạng xã hội Zalo, Tiktok với mục tiêu vừa tạo nên những “cánh tay nối dài” của tòa soạn. Hiện nay, hằng tháng đã có từ 30-50 triệu người dùng tương tác trên các nền tảng mạng xã hội của Báo Hà Tĩnh.
Nội dung số cũng tạo điều kiện cho Báo Hà Tĩnh tương tác trực tiếp và thường xuyên với độc giả thông qua các kênh như mạng xã hội, diễn đàn và các công cụ bình luận. Điều này không chỉ giúp tòa soạn nhận được phản hồi nhanh chóng từ độc giả mà còn tạo ra một cộng đồng độc giả trung thành, gắn kết.
Chuyển đổi số báo chí là một quá trình tất yếu và cần thiết để các tờ báo tồn tại và phát triển trong thời đại kỹ thuật số. Nội dung số đóng vai trò then chốt trong quá trình này, mang lại nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra không ít thách thức. Để thành công, cần có chiến lược chuyển đổi số rõ ràng, đầu tư vào công nghệ và con người, đồng thời duy trì các giá trị cốt lõi của nghề báo. Cần tập trung vào việc tạo ra nội dung số chất lượng cao, có liên quan và thu hút. Nội dung cần được tối ưu hóa cho các kênh kỹ thuật số và được phân phối một cách hiệu quả để tiếp cận đúng đối tượng độc giả. Ngoài ra, cần đầu tư vào các công nghệ giúp tạo, quản lý và phân phối nội dung số. Các công nghệ này bao gồm: Hệ thống quản trị nội dung (CMS) tối ưu; công cụ phân tích dữ liệu; mạng xã hội; công cụ tối ưu hóa công cụ tìm kiếm (SEO).
Nội dung số là yếu tố then chốt, đóng vai trò quyết định trong việc chuyển đổi số, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của báo chí hiện đại. Báo Hà Tĩnh nhận thấy sự cần thiết phải thay đổi và đã thay đổi nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao hơn của công chúng.
NỘI DUNG: QUANG LINH
ẢNH: ĐÌNH NHẤT - HUY TÙNG - NGỌC THẮNG
THIẾT KẾ: HUY TÙNG