Từ cách làm hiệu quả ở cơ sở
Về Tượng Sơn những ngày cuối năm 2018, dẫn chúng tôi đi trên con đường làng rộng rãi, sạch sẽ, ông Dương Kim Huy, Chủ tịch UBND xã Tượng Sơn không dấu nổi niềm tự hào: “Để hoàn thành được 19 tiêu chí NTM đã khó nhưng việc giữ và nâng cao chất lượng các tiêu chí đó lại còn khó hơn.”
Người dân thôn Hà Thanh, xã Tượng Sơn, Thạch Hà phân loại rác
Tôi hỏi ông Huy, trong xây dựng NTM, điều gì khiến ông tâm đắc nhất? Ông Huy nói: Trên lộ trình đạt chuẩn, không phải tiêu chí nào cũng dễ dàng làm được, nhưng Tượng Sơn đã làm “ngon” 3 tiêu chí đó là môi trường, giao thông, vườn mẫu.
Đúng như lời ông Huy nói, ấn tượng đầu tiên khi về Tượng Sơn là một không gian xanh mát với những đường làng, ngõ xóm tít tắp và sạch tinh tươm, men theo đồng lúa, vòng qua những hàng cây dài đan kín những lộc xanh. Nét quê vẫn thanh bình, dân dã con trâu đủng đỉnh qua đường, con gà cũng táo tác trong vườn.
Việc phân loại rác đầu nguồn nay đã trở thành thói quen của nhiều người dân Nghi Xuân
Nói rồi ông Huy chỉ về phía các tuyến đường liên xã rồi bảo: “Ở Tượng Sơn hầu như các tuyến đường đều sạch sẽ và không hề có rác. Để được như vậy, xã coi công tác thu gom và xử lý rác thải là một trong những tiêu chí gắn liền với công tác xây dựng NTM. Bên cạnh đó, phối hợp với các đoàn thể như hội phụ nữ, hội nông dân, tổ liên gia tăng cường tập huấn, hướng dẫn nhân dân phân biệt các loại rác hữu cơ, vô cơ và có quy chế thưởng phạt rõ ràng nếu không chấp hành nghiêm… Nhờ đó, lượng rác trong dân giảm nhiều, trước đây lượng rác toàn xã 1 tháng có 12 xe 6 tấn nhưng nhờ phân loại nên hiện tại mỗi tháng chỉ còn 3 xe, xã cũng tiết kiệm được chi phí vận chuyển."
Sau khi phân loại rác tại nguồn, lượng rác thu gom đưa đi xử lí giảm nhiều
Còn ở huyện Nghi Xuân, để giảm lượng rác thải trên địa bàn, công tác triển khai phân loại rác thải tại nguồn và xử lý rác hữu cơ tại gia đình được thực hiện từ năm 2016 bằng phương pháp ủ phân vi sinh, trộn lẫn cùng phân chuồng để bón đồng ruộng. Trong gần 2 năm, huyện đã cung cấp cho các xã gần 200 xe thu gom rác và 120 thùng rác trang trí đặt tại trường mầm non và nơi công cộng, hỗ trợ 180 thùng để người dân ủ phân hữu cơ tại hộ gia đình.
Sẽ nhân rộng mô hình ra toàn tỉnh
Theo ước tính, mỗi ngày, lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh khoảng 647 tấn. Toàn tỉnh hiện có 211 đơn vị thu gom, vận chuyển rác thải, tỷ lệ thu gom rác thải năm 2017 ở khu vực nông thôn đạt 70%, khu vực thành thị đạt 90% trong khi đó các nhà máy mới chỉ xử lý được khoảng 220 tấn/ngày đêm.
Từ thực tế trên, Trung tâm ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ Hà Tĩnh và Văn phòng điều phối NTM đã phối hợp triển khai thí điểm mô hình thu gom, xử lý rác thải đầu nguồn tại một số địa phương ở Tượng Sơn (Thạch Hà), Cẩm Lạc (Cẩm Xuyên) và trên toàn huyện Nghi Xuân từ cuối năm 2016. Đây là sự kết hợp của tư duy khoa học, sát sao thực tiễn và quản lý.
Trung tâm ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ Hà Tĩnh hướng dẫn người dân sử dụng chế phẩm sinh học trong xử lý rác thải
Ông Trần Huy Oánh - Chánh văn phòng điều phối NTM cho biết: “Ý tưởng là vậy nhưng nhận thấy để mô hình đạt hiệu quả cao nhất thì cần có sự vào cuộc và quản lý đồng bộ của các cấp, ngành liên quan. Bên cạnh việc tuyên truyền thì thời gian qua, Trung tâm ứng dụng tiến bộ Khoa học và công nghệ đã phối hợp với các địa phương hướng dẫn cho người dân thấy lợi ích kinh tế, lợi ích xã hội của mô hình, cung ứng chế phẩm sinh học Hatimic của để ủ rác. Từ hiệu quả thiết thực, thời gian tới sẽ tiếp tục nhân rộng mô hình trên toàn tỉnh”.
“Từ cách làm hiệu quả ở một số địa phương thời gian qua, hi vọng công tác xử lý rác thải, nước thải sẽ không còn là bài toán khó đối với Hà Tĩnh. Đặc biệt, mô hình mang lại nhiều lợi ích về mặt môi trường, góp phần giảm thiểu lượng rác thải đưa đi xử lý, tiết kiệm thời gian, chi phí cho người dân và địa phương, mang lại nguồn lợi tư nguồn phân bón vi sinh để cải tạo đất nông nghiệp, biến các vùng nông thôn trở thành khu dân cư xanh, những miền quê đáng sống”. Bà Dương Thị Ngân - Giám đốc Trung tâm ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ Hà Tĩnh cho biết thêm.