Việc triển khai thực hiện các tiêu chí về y tế tại xã Thạch Hạ (TP Hà Tĩnh) có nhiều thuận lợi. Đây là một trong những địa phương xây dựng điểm xã, phường toàn diện của thành phố, đồng thời cũng là đơn vị được thành phố chọn làm điểm về xây dựng NTM. Vì vậy, nguồn lực đầu tư cho y tế cũng rất được quan tâm. Đến nay, trạm y tế đã có cơ sở khang trang; nhiều tiêu chí theo qui định của Bộ Y tế về chuẩn giai đoạn II cơ bản được đáp ứng. Tuy nhiên, khi bàn về các tiêu chí y tế gắn với xây dựng NTM hiện nay, Trạm trưởng Trần Văn Thanh vẫn không khỏi trăn trở: “Có một số tiêu chí khó thực hiện quá! Có nhiều nguyên nhân, cả khách quan và chủ quan”.
 |
| Bác sỹ Trạm Y tế Thạch Hạ kiểm tra sức khỏe cho trẻ dưới 6 tuổi. |
Như tiêu chí về thực hiện y học cổ truyền tại các trạm y tế chẳng hạn, yêu cầu ngoài xoa bóp, châm cứu, hướng dẫn người dân dùng cây thuốc nam chữa các bệnh thông thường còn qui định trạm phải có tủ thuốc bắc. Thực tế trước đây, Trạm cũng đã thực hiện nhưng không được. Nếu có tủ thuốc bắc mà không có thầy thuốc có uy tín, thương hiệu thì thuốc ẩm mốc, quá hạn sử dụng.
Về tiêu chí vệ sinh môi trường (VSMT) cũng vậy, diện tích đất ở, sản xuất, chăn nuôi ngày một thu hẹp. Mà điều này đồng nghĩa với khó khăn trong việc vận động người dân tách chuồng trại cách xa nhà… Tuy nhiên, khó khăn nhất vẫn là về tiêu chí dân số. Hiện tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên của xã vẫn còn gần 30%, trong khi qui định trong tiêu chí xây dựng NTM là dưới 5%.
Gia Phố (Hương Khê), một trong 11 xã điểm về xây dựng NTM của T.Ư cũng không nằm ngoài tình trạng này. Trạm trưởng Trạm Y tế Phan Đức Nghiêm cho biết: “Mặc dù được tập trung nguồn lực nhưng có một số tiêu chí quá khó khăn. Về VSMT thì cần thời gian. Chúng tôi đang tập trung cho chiến lược VSMT bền vững từ ý thức của người dân, đặc biệt, chú trọng giáo dục trong các trường học, từ bậc học mầm non. Về BHYT cũng chưa đạt, mới có 46,5% tỷ lệ người dân tham gia các loại hình BHYT. Riêng về tiêu chí dân số thì còn nan giải. Nguyên nhân do đặc thù của địa phương. Tâm lý đông con còn phổ biến trong khi chưa có một chế tài nào đủ sức răn đe. Mà vận động thì bấy lâu hiệu quả rất thấp”.
 |
| Nhân viên trạm Y tế phường Đậu Liêu (TX Hồng Lĩnh) chăm sóc vườn cây thuốc nam |
Đối với các địa phương có nguồn lực thì các tiêu chí trên đang là khó khăn phổ biến. Tuy nhiên, chiếm phần lớn lại là vấn đề nguồn lực cơ bản. Nguồn lực, nhất là nguồn lực về vật chất thiếu, thậm chí có một số địa phương chưa có đầu tư. Vì vậy, việc thực hiện các tiêu chí về y tế gắn với lộ trình xây dựng NTM đang hết sức khó khăn.
Giám đốc Sở Y tế Phan Thị Ninh cho biết: Thực hiện tiêu chí 15 trong xây dựng NTM, qua 2 năm triển khai, ngành đã thu được kết quả nhất định như một số trạm có cơ sở mới theo chuẩn mới; hỗ trợ người cận nghèo mua thẻ BHYT, góp phần nâng tỷ lệ người dân tham gia BHYT; hỗ trợ trang thiết bị thiết yếu cho một số trạm tại các xã điểm; tăng cường đào tạo bác sỹ xã và y tế thôn bản… Tuy nhiên, việc triển khai các tiêu chí này hiện còn gặp không ít khó khăn. Đội ngũ cán bộ y tế tại trạm còn thiếu, nhất là bác sỹ và cán bộ y học cổ truyền, dược tá. Năng lực chuyên môn để thực hiện các dịch vụ kỹ thuật theo phân tuyến đối với đội ngũ này cũng còn hạn chế. Nhân viên y tế thôn bản cũng hoạt động chưa thường xuyên, chưa được tập huấn cập nhật kiến thức hàng năm. Về nguồn lực đầu tư, các xã chưa đạt chuẩn đều là những xã khó khăn, không có nguồn tài trợ nên cơ sở hạ tầng chưa được xây dựng. Đối với các xã đã đạt chuẩn lại thiếu kinh phí duy tu, bảo dưỡng nên một số hạng mục xuống cấp. Về trang thiết bị y tế thiết yếu theo danh mục quy định của Bộ Y tế cũng còn thiếu, chưa có nguồn kinh phí để mua sắm bổ sung…
Năm 2013, ngành Y tế phấn đấu có 50 xã đạt tiêu chí quốc gia về y tế. Trước mắt, tập trung xây dựng các xã điểm hoàn thành NTM vào năm 2013 và 2015; ưu tiên nhân vật lực cho 6 xã về đích năm 2013 và thực hiện tiêu chí quốc gia y tế xã cho các xã chưa đạt chuẩn.
Để đạt được mục tiêu đó, ngành đang tích cực triển khai các giải pháp như chủ động phối hợp với các sở, ngành có liên quan tham mưu cho UBND tỉnh trích ngân sách địa phương bố trí vốn hỗ trợ xây dựng trạm y tế cho một số xã; cung cấp thêm trang thiết bị cho một số trạm y tế thuộc diện ưu tiên nhằm tăng cường chất lượng khám chữa bệnh và phòng chống dịch bệnh; xây dựng kế hoạch và dự trữ thuốc, vật tư phòng chống bão lụt, thảm họa thiên tai tại cơ sở; chủ động phân phối hàng viện trợ phòng chống thiên tai đến các vùng có nguy cơ cao; hỗ trợ các xã hoàn thành đề án xây dựng NTM.
Riêng Sở Y tế, sẽ tiếp tục đỡ đầu về thực hiện tiêu chí y tế cho xã Thạch Long (Thạch Hà), Kỳ Tân (Kỳ Anh) và Yên Hồ (Đức Thọ) về đích theo kế hoạch.
